Top

Gepubliceerd in:

01-02-2008 | Artikelen

Het placebo-effect in de huisartsenpraktijk: communicatie als medicijn

Auteurs: W. Verheul, mevrouw prof.dr. J. M. Bensing

Gepubliceerd in: Bijblijven | Uitgave 2/2008

Samenvatting

Er is groeiend empirisch bewijs dat conditioneringsprocessen, het manipuleren van verwachtingen en de reductie van negatieve gevoelens een placebo- (of nocebo-)effect in werking kunnen zetten. De arts-patiëntcommunicatie biedt mogelijkheden om deze mechanismen te beïnvloeden. Het is voor de effectiviteit van de behandeling van belang dat huisartsen zich bewust zijn van deze mechanismen en de werking ervan proberen in te schatten. Zij kunnen doelgerichte communicatie hierbij op verschillende manieren als instrument gebruiken.

vorige artikel Beter omgaan met boze patiënten

volgende artikel De kunst van het incidenten herkennen en fouten voorkomen

Dulmen AM van, Bensing JM. The effect of context in health care: A programming study. RGO, Den Haag, 2001.

Shapiro AK, Shapiro E. The placebo: Is it much ado about nothing? In: Harrington A, editor. The placebo-effect: An interdisciplinary exploration. Cambridge (MA): Harvard University Press, 1997.

Roberts AH, Kewman DG, Mercier L, Hovell M. The power of nonspecific effects in healing: Implications for psychosocial and biological treatments. Clin Psychol Rev 1993;13:375-91.

Wampold BE, Imel ZE, Minami T. The story of placebo effects in medicine: Evidence in context. J Clin Psychol 2007;63:379-90.

Di Blasi Z, Harkness E, Ernst E, Georgiou A, Kleijnen J. Influence of context effects on health outcomes: A systematic review. Lancet 2001;357:757-62.

Benedetti F. How the doctor's words affect the patient's brain. Eval Health Prof 2002;25:369-86.

Colloca L, Lopiano L, Lanotte M, Benedetti F. Overt versus covert treatment for pain, anxiety, and Parkinson's disease. Lancet Neurol 2004;3:679-84.

Myers MG, Cairns JA, Singer J. The consent form as a possible cause of side effects. Clin Pharmacol Ther 1987;42:250-3.

Jewett DL, Fein G, Greenberg MH. A double-blind study of symptom provocation to determine food sensitivity. N Engl J Med 1990;323:429-33.

10.

Lieberman MD, Jarcho JM, Berman S, Naliboff BD, Suyenobu BY, Mandelkern M, et al. The neural correlates of placebo effects: A disruption account. Neuroimage 2004;22:447-55.

11.

Goebel MU, Trebst AE, Steiner J, Xie YF, Exton MS, Frede S, et al. Behavioral conditioning of immunosuppression is possible in humans. FASEB J 2002;16:1869-73.

12.

Crow R, Gage H, Hampson S, Hart J, Kimber A, Thomas H. The role of expectancies in the placebo effect and their use in the delivery of health care: A systematic review. Health Technol Assess 1999;3:1-96.PubMed

13.

Levine JD, Gordon NC, Fields HL. The mechanism of placebo analgesia. Lancet 1978;2:654-7.

14.

Petrovic P, Kalso E, Petersson KM, Ingvar M. Placebo and opioid analgesia: Imaging a shared neuronal network. Science 2002;295:1737-40.

15.

Ursin H, Eriksen H. Cognitive activation theory of stress, sensitization, and common health complaints. Ann N Y Acad Sci 2007;1113:304-10.

16.

Cohen S, Frank E, Doyle WJ, Skoner DP, Rabin BS, Gwaltney JM Jr. Types of stressors that increase susceptibility to the common cold in healthy adults. Health Psychol 1998;17:214-23.

17.

Vase L, Robinson ME, Verne GN, Price DD. Increased placebo analgesia over time in irritable bowel syndrome (IBS) patients is associated with desire and expectation but not endogenous opioid mechanisms. Pain 2005;115:338-47.

18.

Pollo A, Vighetti S, Rainero I, Benedetti F. Placebo analgesia and the heart. Pain 2003;102:125-33.

19.

Thomas KB. General practice consultations: Is there any point in being positive? Br Med J (Clin Res Ed) 1987;294:1200-2.

20.

Stewart-Williams S, Podd J. The placebo effect: Dissolving the expectancy versus conditioning debate. Psychological Bulletin 2004;130:324-40.

21.

Barsky AJ, Saintfort R, Rogers MP, Borus JF. Nonspecific medication side effects and the nocebo phenomenon. JAMA 2002;287:622-7.

22.

Hall MA, Dugan E, Zheng B, Mishra AK. Trust in physicians and medical institutions: What is it, can it be measured, and does it matter? Milbank Q 2001;79:613-39.

23.

Ben-Sira, Z. Affective and instrumental components in the physician-patient relationship: An additional dimension of interaction theory. J Health Soc Behav 1980;21:170-80.

24.

Fogarty LA, Curbow BA, Wingard JR, McDonnell K, Somerfield MR. Can 40 seconds of compassion reduce patient anxiety? J Clin Oncol 1999;17:371-9.

Titel: Het placebo-effect in de huisartsenpraktijk: communicatie als medicijn
Auteurs: W. Verheul
mevrouw prof.dr. J. M. Bensing
Publicatiedatum: 01-02-2008
Uitgeverij: Bohn Stafleu van Loghum
Gepubliceerd in: Bijblijven / Uitgave 2/2008
Print ISSN: 0168-9428
Elektronisch ISSN: 1876-4916
DOI: https://doi.org/10.1007/BF03076330

Bohn Stafleu van Loghum

Deel dit onderdeel of sectie (kopieer de link)

Samenvatting

Log in om toegang te krijgen

Andere artikelen Uitgave 2/2008

Beter omgaan met boze patiënten

De kunst van het incidenten herkennen en fouten voorkomen

Interculturele communicatie

De stem van de patiënt helpt!

Consultvoering met kinderen vraagt om een helder gesprekskader

Veelzeggende stille boodschappen