Skip to main content
Top
Gepubliceerd in:

01-10-2009 | Artikelen

Het meten van kwaliteit van leven bij ernstig demente verpleeghuisbewoners: psychometrische eigenschappen van de QUALID-schaal

Auteurs: D. Schalkwijk, L. R. Verlare, M. T. Muller, D. L. Knol, J. T. van der Steen

Gepubliceerd in: Tijdschrift voor Gerontologie en Geriatrie | Uitgave 5/2009

Log in om toegang te krijgen
share
DELEN

Deel dit onderdeel of sectie (kopieer de link)

  • Optie A:
    Klik op de rechtermuisknop op de link en selecteer de optie “linkadres kopiëren”
  • Optie B:
    Deel de link per e-mail

Samenvatting

De Quality of Life in Late-Stage Dementia (QUALID) schaal is een meetinstrument om kwaliteit van leven te meten bij patiënten met een ernstige dementie, door een interview met een verzorgende over de situatie in de afgelopen week. Wij interviewden verzorgenden van 48 ernstig dementerende patiënten in twee verpleeghuizen in Nederland om de psychometrische eigenschappen van de Nederlandse vertaling van de QUALID te bepalen. De test-hertest betrouwbaarheid was goed, met een Concordantie Correlatie Coëfficiënt (CCC) van 0,82 en een 95%-betrouwbaarheidsinterval van 0,70-0,90; de interbeoordelaars betrouwbaarheid was matig met een CCC van 0,49 (95%-betrouwbaarheidsinterval: 0,17-0,72). Er was een significante maar lage correlatie tussen de QUALID en geobserveerd onwelbevinden met de Discomfort Scale - Dementia of Alzheimer Type (DS-DAT) van 0,32 (betrouwbaarheidsinterval 0,04-0,56). De QUALID lijkt geschikt om kwaliteit van leven te meten bij patiënten met een ernstige dementie als dezelfde observator iemand in de tijd volgt in longitudinaal onderzoek.
Literatuur
1.
go back to reference Martin-Cook K, Hynan LS, Rice-Koch K, Svetlik DA, Weiner MF. Responsiveness of the Quality of Life in Late-Stage Dementia Scale to psychotropic drug treatment in late-stage dementia. Dement Geriatr Cogn Disord 2005;19:82-5. Martin-Cook K, Hynan LS, Rice-Koch K, Svetlik DA, Weiner MF. Responsiveness of the Quality of Life in Late-Stage Dementia Scale to psychotropic drug treatment in late-stage dementia. Dement Geriatr Cogn Disord 2005;19:82-5.
2.
go back to reference Poortvliet MC, van Beek APA, de Boer ME, Gerritsen DL, Wagner C. Het vaststellen van kwaliteit van leven bij clienten in de ouderenzorg. Utrecht: NIVEL, 2007. Poortvliet MC, van Beek APA, de Boer ME, Gerritsen DL, Wagner C. Het vaststellen van kwaliteit van leven bij clienten in de ouderenzorg. Utrecht: NIVEL, 2007.
3.
go back to reference Editorial: Quality of life and clinical trials. Lancet 1995; 346:1-2. Editorial: Quality of life and clinical trials. Lancet 1995; 346:1-2.
4.
go back to reference Raina P, Santaguide P, Ismaila A, Patterson C, Cowan D, Levine M, et al. Effectiveness of cholinesterase inhibitors and memantine for treating dementia: evidence review for a clinical practice guideline. Ann Intern Med 2008;148:379-97. Raina P, Santaguide P, Ismaila A, Patterson C, Cowan D, Levine M, et al. Effectiveness of cholinesterase inhibitors and memantine for treating dementia: evidence review for a clinical practice guideline. Ann Intern Med 2008;148:379-97.
5.
go back to reference Falk H, Persson LO, Wijk H. A psychometric evaluation of a Swedish version of the Quality of Life in Late-Stage Dementia (QUALID) scale. Int Psychoger 2007; 19: 1040 – 1050. Falk H, Persson LO, Wijk H. A psychometric evaluation of a Swedish version of the Quality of Life in Late-Stage Dementia (QUALID) scale. Int Psychoger 2007; 19: 1040 – 1050.
6.
go back to reference Ettema TP, Droes RM, de Lange J, Ooms ME, Mellenbergh GJ, Ribbe MW. The concept of quality of life in dementia in the different stages of the disaese. Int Psychogeriatr. 2005;17:353-70. Ettema TP, Droes RM, de Lange J, Ooms ME, Mellenbergh GJ, Ribbe MW. The concept of quality of life in dementia in the different stages of the disaese. Int Psychogeriatr. 2005;17:353-70.
7.
go back to reference Jonker C, Gerritsen DL, Bosboom, PR, van der Steen JT. A model for quality of life measures in patients with dementia: Lawton’s next step. Dement Geriatr Cogn Disord 2004;18:159-64. Jonker C, Gerritsen DL, Bosboom, PR, van der Steen JT. A model for quality of life measures in patients with dementia: Lawton’s next step. Dement Geriatr Cogn Disord 2004;18:159-64.
8.
go back to reference Lawton MP. Quality of life in Alzheimer disaese. Alzheimer Dis Assoc Disord 1994; 8(suppl 3):138-50. Lawton MP. Quality of life in Alzheimer disaese. Alzheimer Dis Assoc Disord 1994; 8(suppl 3):138-50.
9.
go back to reference Lawton MP. Assesing quality of life in Alzheimer disaese research. Alzheimer Dis Assoc Disord 1997; 11(suppl 6):91-9. Lawton MP. Assesing quality of life in Alzheimer disaese research. Alzheimer Dis Assoc Disord 1997; 11(suppl 6):91-9.
10.
go back to reference Rabins PV, Kasper JD. Measuring quality of life in dementia: conceptual en practical issues. Alzheimer Dis Assoc Disord 1997; 11(suppl 6):100-4. Rabins PV, Kasper JD. Measuring quality of life in dementia: conceptual en practical issues. Alzheimer Dis Assoc Disord 1997; 11(suppl 6):100-4.
11.
go back to reference Ettema TP, Droes RM, De Lange J, Mellenbergh GJ, Ribbe MW. A review of quality of life instuments used in dementia. Qual Life Res. 2005;14:675-86. Ettema TP, Droes RM, De Lange J, Mellenbergh GJ, Ribbe MW. A review of quality of life instuments used in dementia. Qual Life Res. 2005;14:675-86.
12.
go back to reference Schölzel-Dorenbos CJM, Ettema TP, Bos J, Boelens-van der Knoop E, Gerritsen DL, Hoogeveen F, et al. Evaluating the outcome of interventions on quality of life in dementia: selection of the appropriate scale. Int J Geriatr Psychiatry 2007;22:511-9. Schölzel-Dorenbos CJM, Ettema TP, Bos J, Boelens-van der Knoop E, Gerritsen DL, Hoogeveen F, et al. Evaluating the outcome of interventions on quality of life in dementia: selection of the appropriate scale. Int J Geriatr Psychiatry 2007;22:511-9.
13.
go back to reference Ettema TP, Droes RM, De Lange J, Mellenbergh GJ, Ribbe MW. QUALIDEM: development and evaluation of a dementia specific quality of life instrument – validation. Int J Geriatr Psychiatry 2007;22:424-30. Ettema TP, Droes RM, De Lange J, Mellenbergh GJ, Ribbe MW. QUALIDEM: development and evaluation of a dementia specific quality of life instrument – validation. Int J Geriatr Psychiatry 2007;22:424-30.
14.
go back to reference Ettema TP, Droes RM, De Lange J, Mellenbergh GJ, Ribbe MW. QUALIDEM: development and evaluation of a dementia specific quality of life instrument. Scalability, reliability and internal structure. Int J Geriatr Psychiatry 2007;22:549-56. Ettema TP, Droes RM, De Lange J, Mellenbergh GJ, Ribbe MW. QUALIDEM: development and evaluation of a dementia specific quality of life instrument. Scalability, reliability and internal structure. Int J Geriatr Psychiatry 2007;22:549-56.
15.
go back to reference Weiner MF, Martin-Cook K, Svetlik DA, Saine K, Foster B, Fontaine CS. The Quality of Life in Late-Stage Dementia (QUALID) Scale. J Am Med Dir Assoc 2000;1:114-6. Weiner MF, Martin-Cook K, Svetlik DA, Saine K, Foster B, Fontaine CS. The Quality of Life in Late-Stage Dementia (QUALID) Scale. J Am Med Dir Assoc 2000;1:114-6.
16.
go back to reference Steen JT van der, Ribbe MW. Sterven met dementie: wat weten wij ervan? Tijdschr Gerontol Geriatr 2007;38:288-97. Steen JT van der, Ribbe MW. Sterven met dementie: wat weten wij ervan? Tijdschr Gerontol Geriatr 2007;38:288-97.
17.
go back to reference Mitchell SL, Kiely DK, Jones RN, Prigerson H, Volicer L, Teno JM. Advanced dementia research in the nursing home: the CASCADE study. Alzheimer Dis Assoc Disord 2006;20:166-75. Mitchell SL, Kiely DK, Jones RN, Prigerson H, Volicer L, Teno JM. Advanced dementia research in the nursing home: the CASCADE study. Alzheimer Dis Assoc Disord 2006;20:166-75.
18.
go back to reference Floor S, Overbeke AJPM. Niet-Nederlandse vragenlijsten over levenskwaliteit gebruikt in het Nederlands Tijdschrift voor Geneeskunde: vertaalprocedure en argumenten voor de keuze van de vragenlijst. Ned Tijdschr Geneesk 2006;150:1724-7. Floor S, Overbeke AJPM. Niet-Nederlandse vragenlijsten over levenskwaliteit gebruikt in het Nederlands Tijdschrift voor Geneeskunde: vertaalprocedure en argumenten voor de keuze van de vragenlijst. Ned Tijdschr Geneesk 2006;150:1724-7.
19.
go back to reference Steen JT van der, Ooms ME, van der Wal G, Ribbe MW. Het meten van (on)welbevinden bij demente patiënten – validiteit van de Nederlandse versie van de Discomfort Scale Dementia of Alzhemier Type (DS-DAT). Tijdschr Gerontol Geriatr 2003;34:254-9. Steen JT van der, Ooms ME, van der Wal G, Ribbe MW. Het meten van (on)welbevinden bij demente patiënten – validiteit van de Nederlandse versie van de Discomfort Scale Dementia of Alzhemier Type (DS-DAT). Tijdschr Gerontol Geriatr 2003;34:254-9.
20.
go back to reference Hoogendoorn LI, Kamp S, Mahomed CA, Ader HJ, Ooms ME, van der Steen JT. The role of observer for the reliability of Dutch version of the Discomfort Scale – dementia of Alzheimer Type (DS-DAT). Tijdschr Gerontol Geriatr 2001;32:117-21. Hoogendoorn LI, Kamp S, Mahomed CA, Ader HJ, Ooms ME, van der Steen JT. The role of observer for the reliability of Dutch version of the Discomfort Scale – dementia of Alzheimer Type (DS-DAT). Tijdschr Gerontol Geriatr 2001;32:117-21.
21.
go back to reference Dixon WJ, Massey FJ. Introduction to Statistical Analysis. Mc Gray-Hill. 3nd Ed. 1969. Dixon WJ, Massey FJ. Introduction to Statistical Analysis. Mc Gray-Hill. 3nd Ed. 1969.
22.
go back to reference Volicer L, Hurley AC, Lathi DC, Kowall NW. Measurement of severity in advanced Alzeheimer’s disease. J Gerontol 1994;49:M223-6. Volicer L, Hurley AC, Lathi DC, Kowall NW. Measurement of severity in advanced Alzeheimer’s disease. J Gerontol 1994;49:M223-6.
23.
go back to reference Bellelli G, Frisoni GB, Bianchetti A, Trabucchi M. The Bedford Alzheimer Nursing Severity Scale for the serverely demented: validation study. Alzheimer Dis Assoc Disord 1997;11:71-7. Bellelli G, Frisoni GB, Bianchetti A, Trabucchi M. The Bedford Alzheimer Nursing Severity Scale for the serverely demented: validation study. Alzheimer Dis Assoc Disord 1997;11:71-7.
24.
go back to reference Steen JT van der, Volicer L, Gerritsen DL, Kruse RL, Ribbe MW, Mehr, DR. Defining severe dementia with the Minimum Data Set. Int J Geriatr Psychiatry 2006;21:1099-106. Steen JT van der, Volicer L, Gerritsen DL, Kruse RL, Ribbe MW, Mehr, DR. Defining severe dementia with the Minimum Data Set. Int J Geriatr Psychiatry 2006;21:1099-106.
25.
go back to reference Lin LI. A concordance correlation coefficient to evaluate reproducibility. Biometrics 1989;45:255-68. Lin LI. A concordance correlation coefficient to evaluate reproducibility. Biometrics 1989;45:255-68.
26.
go back to reference Carrasco JL, Jover L. Estimating the generalized concordance correlation coefficient through variance components. Biometrics 2003;59:849-58. Carrasco JL, Jover L. Estimating the generalized concordance correlation coefficient through variance components. Biometrics 2003;59:849-58.
27.
go back to reference Landis JR, Koch GG. The measurement of observer agreement for categorical data. Biometrics 1977;33:159-74. Landis JR, Koch GG. The measurement of observer agreement for categorical data. Biometrics 1977;33:159-74.
28.
go back to reference Hurley AC, Volicer BJ, Hanrahan PA, Houde S, Volicer L. Assessment of discomfort in advanced Alzheimer patients. Res Nurse Health 1992;15:369-77. Hurley AC, Volicer BJ, Hanrahan PA, Houde S, Volicer L. Assessment of discomfort in advanced Alzheimer patients. Res Nurse Health 1992;15:369-77.
29.
go back to reference Herr K, Bjoro K, Decker S. Tools for assessment of pain in nonverbal older adults with dementia: a state-of-the-science review. J Pain Symptom Manage 2006;31:170-92. Herr K, Bjoro K, Decker S. Tools for assessment of pain in nonverbal older adults with dementia: a state-of-the-science review. J Pain Symptom Manage 2006;31:170-92.
30.
go back to reference Krulewitch H, London MR, Skakel VJ, Lundstedt GJ, Thomason H, Brummel-Smith K. Assessment of pain in cognitively impaired older adults: a comparison of pain assessment tools and their use by nonprofessional caregivers. J Am Geriatr Soc 2000 48:1607-11. Krulewitch H, London MR, Skakel VJ, Lundstedt GJ, Thomason H, Brummel-Smith K. Assessment of pain in cognitively impaired older adults: a comparison of pain assessment tools and their use by nonprofessional caregivers. J Am Geriatr Soc 2000 48:1607-11.
Metagegevens
Titel
Het meten van kwaliteit van leven bij ernstig demente verpleeghuisbewoners: psychometrische eigenschappen van de QUALID-schaal
Auteurs
D. Schalkwijk
L. R. Verlare
M. T. Muller
D. L. Knol
J. T. van der Steen
Publicatiedatum
01-10-2009
Uitgeverij
Bohn Stafleu van Loghum
Gepubliceerd in
Tijdschrift voor Gerontologie en Geriatrie / Uitgave 5/2009
Print ISSN: 0167-9228
Elektronisch ISSN: 1875-6832
DOI
https://doi.org/10.1007/BF03079587