Skip to main content
Top
Gepubliceerd in: Huisarts en wetenschap 5/2012

01-05-2012 | Onderzoek

Het melden van incidenten door huisartsen-in-opleiding

Auteurs: dr. Dorien Zwart, Wendelien Heddema, dr. Margit Vermeulen, dr. Elizabeth van Rensen, prof.dr. Theo Verheij, prof.dr. Cor Kalkman

Gepubliceerd in: Huisarts en wetenschap | Uitgave 5/2012

Log in om toegang te krijgen
share
DELEN

Deel dit onderdeel of sectie (kopieer de link)

  • Optie A:
    Klik op de rechtermuisknop op de link en selecteer de optie “linkadres kopiëren”
  • Optie B:
    Deel de link per e-mail

Samenvatting

 

Zwart DL, Heddema WS, Vermeulen MI, Van Rensen EL, Verheij TJ, Kalkman CJ. Het melden van incidenten door huisartsen-in-opleiding. Huisarts Wet 2012;55(5):200-3.

Achtergrond

Huisartsopleiders moeten voortdurend de balans bewaken tussen de zorg voor en de veiligheid van de patiënt enerzijds, en de mogelijkheid voor de huisarts in opleiding om ‘het vak te leren’ en daarbij fouten te maken. Er is wel (buitenlands) onderzoek gedaan naar de rol van aios bij incidenten in de tweede lijn, maar er is weinig bekend over de situatie in de huisartsenopleiding.

Methode

Wij voerden in 2008 een prospectief cohortonderzoek uit onder 66 eerste- en 13 derdejaars huisartsen-in-opleiding aan het UMC Utrecht. De deelnemers konden een half jaar lang op vrijwillige en vertrouwelijke basis schriftelijk incidenten melden. De oorzaken van elk incident werden systematisch geanalyseerd in een interview en daarna beoordeeld door een panel van deskundigen.

Resultaten

Vierentwintig aios meldden in totaal 44 incidenten, waarvan er 23 het werkproces betroffen en 17 het klinisch redeneren. Tweederde (29/44) van de incidenten had op het moment zelf geen of weinig gevolgen voor de patiënt, bijna negen tiende (39/44) zou op termijn matig tot zeer ernstige gevolgen kunnen hebben. Driekwart van de incidenten bleek niet per se samen te hangen met onkunde of onervarenheid van de aios. Aios die hoog scoorden op medisch-inhoudelijke competentie meldden significant meer incidenten dan studenten die lager scoorden (43% versus 18%, p = 0,03).

Conclusie

Huisartsen-in-opleiding zijn bereid incidenten te melden in een vertrouwelijke en veilige omgeving. Naarmate zij hoger scoren op de competentiebeoordelingsschaal voor medisch-inhoudelijk handelen melden zij meer incidenten. In tegenstelling tot wat in buitenlands (retrospectief) onderzoek is gebleken, zijn de meeste incidenten niet zozeer te wijten aan onervarenheid of werkdruk als wel aan tekortkomingen in de organisatie. Het is aan te bevelen incidentmelding structureel in de opleiding in te bedden.
Literatuur
1.
go back to reference Kennedy TJ, Lingard L, Baker GR, Kitchen L, Regehr G. Clinical oversight: Conceptualizing the relationship between supervision and safety. J Gen Intern Med 2007;22:1080-5.PubMedCrossRef Kennedy TJ, Lingard L, Baker GR, Kitchen L, Regehr G. Clinical oversight: Conceptualizing the relationship between supervision and safety. J Gen Intern Med 2007;22:1080-5.PubMedCrossRef
2.
go back to reference Ter Braak E. De ervaring leert: Over leren en opleiden van medische specialisten in de praktijk van de patientenzorg [oratie]. Utrecht: Universiteit Utrecht, faculteit Geneeskunde, 2007. Ter Braak E. De ervaring leert: Over leren en opleiden van medische specialisten in de praktijk van de patientenzorg [oratie]. Utrecht: Universiteit Utrecht, faculteit Geneeskunde, 2007.
3.
go back to reference Elshove-Bolk J, Simons M, Cremers J, Van Vugt A, Burg M. A description of emergency department-related malpractice claims in The Netherlands: Closed claims study 1993-2001. Eur J Emerg Med 2004;11:247-50.PubMedCrossRef Elshove-Bolk J, Simons M, Cremers J, Van Vugt A, Burg M. A description of emergency department-related malpractice claims in The Netherlands: Closed claims study 1993-2001. Eur J Emerg Med 2004;11:247-50.PubMedCrossRef
4.
go back to reference Singh H, Thomas EJ, Petersen LA, Studdert DM. Medical errors involving trainees: A study of closed malpractice claims from 5 insurers. Arch Intern Med 2007;167:2030-6.PubMedCrossRef Singh H, Thomas EJ, Petersen LA, Studdert DM. Medical errors involving trainees: A study of closed malpractice claims from 5 insurers. Arch Intern Med 2007;167:2030-6.PubMedCrossRef
5.
go back to reference Battles JB, Shea CE. A system of analyzing medical errors to improve GME curricula and programs. Acad Med 2001;76:125-33.PubMedCrossRef Battles JB, Shea CE. A system of analyzing medical errors to improve GME curricula and programs. Acad Med 2001;76:125-33.PubMedCrossRef
6.
go back to reference Fahrenkopf AM, Sectish TC, Barger LK, Sharek PJ, Lewin D, Chiang VW, et al. Rates of medication errors among depressed and burnt out residents: Prospective cohort study. BMJ 2008;336:488-91.PubMedCrossRef Fahrenkopf AM, Sectish TC, Barger LK, Sharek PJ, Lewin D, Chiang VW, et al. Rates of medication errors among depressed and burnt out residents: Prospective cohort study. BMJ 2008;336:488-91.PubMedCrossRef
7.
go back to reference Jagsi R, Kitch BT, Weinstein DF, Campbell EG, Hutter M, Weissman JS. Residents report on adverse events and their causes. Arch Intern Med 2005;165:2607-13.PubMedCrossRef Jagsi R, Kitch BT, Weinstein DF, Campbell EG, Hutter M, Weissman JS. Residents report on adverse events and their causes. Arch Intern Med 2005;165:2607-13.PubMedCrossRef
8.
go back to reference Shojania KG, Fletcher KE, Saint S. Graduate medical education and patient safety: A busy – and occasionally hazardous – intersection. Ann Intern Med 2006;145:592-8.PubMed Shojania KG, Fletcher KE, Saint S. Graduate medical education and patient safety: A busy – and occasionally hazardous – intersection. Ann Intern Med 2006;145:592-8.PubMed
9.
go back to reference Vohra PD, Johnson JK, Daugherty CK, Wen M, Barach P. Housestaff and medical student attitudes toward medical errors and adverse events. Jt Comm J Qual Patient Saf 2007;33:493-501.PubMed Vohra PD, Johnson JK, Daugherty CK, Wen M, Barach P. Housestaff and medical student attitudes toward medical errors and adverse events. Jt Comm J Qual Patient Saf 2007;33:493-501.PubMed
10.
go back to reference West CP, Huschka MM, Novotny PJ, Sloan JA, Kolars JC, Habermann TM, et al. Association of perceived medical errors with resident distress and empathy: A prospective longitudinal study. JAMA 2006;296:1071-8.PubMedCrossRef West CP, Huschka MM, Novotny PJ, Sloan JA, Kolars JC, Habermann TM, et al. Association of perceived medical errors with resident distress and empathy: A prospective longitudinal study. JAMA 2006;296:1071-8.PubMedCrossRef
11.
go back to reference West CP, Tan AD, Habermann TM, Sloan JA, Shanafelt TD. Association of resident fatigue and distress with perceived medical errors. JAMA 2009;302:1294-300.PubMedCrossRef West CP, Tan AD, Habermann TM, Sloan JA, Shanafelt TD. Association of resident fatigue and distress with perceived medical errors. JAMA 2009;302:1294-300.PubMedCrossRef
12.
go back to reference Conradi M. Fouten van huisartsen. Amsterdam: Boom, 1995. Conradi M. Fouten van huisartsen. Amsterdam: Boom, 1995.
13.
go back to reference Coyle YM, Mercer SQ, Murphy-Cullen CL, Schneider GW, Hynan LS. Effectiveness of a graduate medical education program for improving medical event reporting attitude and behavior. Qual Saf Health Care 2005;14:383-8. Coyle YM, Mercer SQ, Murphy-Cullen CL, Schneider GW, Hynan LS. Effectiveness of a graduate medical education program for improving medical event reporting attitude and behavior. Qual Saf Health Care 2005;14:383-8.
14.
go back to reference Fischer MA, Mazor KM, Baril J, Alper E, DeMarco D, Pugnaire M. Learning from mistakes: Factors that influence how students and residents learn from medical errors. J Gen Intern Med 2006;21:419-23.PubMedCrossRef Fischer MA, Mazor KM, Baril J, Alper E, DeMarco D, Pugnaire M. Learning from mistakes: Factors that influence how students and residents learn from medical errors. J Gen Intern Med 2006;21:419-23.PubMedCrossRef
15.
go back to reference Logio LS, Ramanujam R. Medical trainees’ formal and informal incident reporting across a five-hospital academic medical center. Jt Comm J Qual Patient Saf 2010;36:36-42.PubMed Logio LS, Ramanujam R. Medical trainees’ formal and informal incident reporting across a five-hospital academic medical center. Jt Comm J Qual Patient Saf 2010;36:36-42.PubMed
16.
go back to reference Zwart DL, Steerneman AH, Van Rensen EL, Kalkman CJ, Verheij TJ. Feasibility of centre-based incident reporting in primary healthcare: the SPIEGEL study. BMJ Qual Saf 2011;20:121-7.PubMedCrossRef Zwart DL, Steerneman AH, Van Rensen EL, Kalkman CJ, Verheij TJ. Feasibility of centre-based incident reporting in primary healthcare: the SPIEGEL study. BMJ Qual Saf 2011;20:121-7.PubMedCrossRef
17.
go back to reference NHS NPSA National reporting and learning service [internet]. London: National Patient Safety Agency, 2009. http://www.nrls.npsa.nhs.uk/. NHS NPSA National reporting and learning service [internet]. London: National Patient Safety Agency, 2009. http://​www.​nrls.​npsa.​nhs.​uk/​.​
18.
go back to reference Leistikow IP, Den Ridder K, De Vries B. Patiëntveiligheid: Systematische Incident Reconstructie en Evaluatie. Maarssen: Elsevier Gezondheidszorg, 2005. Leistikow IP, Den Ridder K, De Vries B. Patiëntveiligheid: Systematische Incident Reconstructie en Evaluatie. Maarssen: Elsevier Gezondheidszorg, 2005.
19.
go back to reference Competentiebeoordelingslijsten (ComBeLs) [internet]. Utrecht: Huisartsopleiding Nederland, 2010. www.huisartsopleiding.nl/doelgroep/aios/landelijke-toetsen/combel. Competentiebeoordelingslijsten (ComBeLs) [internet]. Utrecht: Huisartsopleiding Nederland, 2010. www.huisartsopleiding.nl/doelgroep/aios/landelijke-toetsen/combel.
20.
go back to reference Lockley SW, Cronin JW, Evans EE, Cade BE, Lee CJ, Landrigan CP, et al. Effect of reducing interns’ weekly work hours on sleep and attentional failures. N Engl J Med 2004;351:1829-37.PubMedCrossRef Lockley SW, Cronin JW, Evans EE, Cade BE, Lee CJ, Landrigan CP, et al. Effect of reducing interns’ weekly work hours on sleep and attentional failures. N Engl J Med 2004;351:1829-37.PubMedCrossRef
21.
go back to reference Voss JD, May NB, Schorling JB, Lyman JA, Schectman JM, Wolf AM, et al. Changing conversations: Teaching safety and quality in residency training. Acad Med 2008;83:1080-7.PubMedCrossRef Voss JD, May NB, Schorling JB, Lyman JA, Schectman JM, Wolf AM, et al. Changing conversations: Teaching safety and quality in residency training. Acad Med 2008;83:1080-7.PubMedCrossRef
22.
go back to reference Vincent CA. Analysis of clinical incidents: a window on the system not a search for root causes. Qual Saf Health Care 2004;13:242-3.CrossRef Vincent CA. Analysis of clinical incidents: a window on the system not a search for root causes. Qual Saf Health Care 2004;13:242-3.CrossRef
Metagegevens
Titel
Het melden van incidenten door huisartsen-in-opleiding
Auteurs
dr. Dorien Zwart
Wendelien Heddema
dr. Margit Vermeulen
dr. Elizabeth van Rensen
prof.dr. Theo Verheij
prof.dr. Cor Kalkman
Publicatiedatum
01-05-2012
Uitgeverij
Bohn Stafleu van Loghum
Gepubliceerd in
Huisarts en wetenschap / Uitgave 5/2012
Print ISSN: 0018-7070
Elektronisch ISSN: 1876-5912
DOI
https://doi.org/10.1007/s12445-012-0100-0

Andere artikelen Uitgave 5/2012

Huisarts en wetenschap 5/2012 Naar de uitgave