Top

Gepubliceerd in:

2022 | OriginalPaper | Hoofdstuk

12. Het lichaam in rouw

Auteur : Prof. dr. J. de Keijser

Gepubliceerd in: Het lichaam en psychisch functioneren

Uitgeverij: Bohn Stafleu van Loghum

Samenvatting

Dit hoofdstuk start met een overzicht over normale rouw en modellen die rouwprocessen beschrijven. Vervolgens worden de lichamelijke beleving van rouw en de interactie tussen mentale en fysieke processen nader belicht. De slaap speelt bij rouw eveneens een belangrijk rol en wordt in een aparte paragraaf besproken. In het tweede deel van dit hoofdstuk staat de (behandeling van) complexe rouw centraal. Wat zijn de criteria voor complexe rouw? En wat is de invloed van de lichamelijk beleving op complexe rouw? De behandeling van complexe rouw wordt met behulp van het belemmerende-factorenmodel beschreven. De aandacht voor het lichaam komt ook terug in de behandeling. Veel rouwende patiënten beleven hun verdriet lichamelijk, en veel therapeuten gebruiken de lichamelijke rouwbeleving in de behandeling. Dit wordt geïllustreerd met twee casussen waarin lichaamsgerichte technieken gebruikt worden in de behandeling van een vastgelopen rouwproces. In het laatste gedeelte worden de klinische implicaties op een rij gezet.

vorige hoofdstuk Genderdysforie

volgende hoofdstuk Leefstijl – relevant voor lichaam én psyche

Boelen, P. A., Van den Hout, M. A., & Van den Bout, J. (2006). A cognitive behavioral conceptualization of complicated grief. Clinical Psychology: Science and Practice, 13, 109–128.

Boelen, P. A., Van de Schoot, R., Van den Hout, M. A., De Keijser, J., & Van den Bout, J. (2010a). Prolonged grief disorder, depression, and posttraumatic stress disorder are distinguishable syndromes. Journal of Affective Disorders, 125(1–3), 374–378.

Boelen, P., Van den Bout, J., & Van den Hout, M. (2010b). A prospective examination of catastrophic misinterpretations and experiential avoidance in emotional distress following loss. The Journal of Nervous and Mental Disease, 198, 252–257.CrossRef

Bowlby, J. (1980). Attachment and loss. Volume 3: Loss: Sadness and depression. New York: Basic Books.

De Keijser, J., Boelen, P. A., & Smid, G. (2018). Handboek traumatische rouw. Amsterdam: Boom.

Djelantik, A. A. A. M. J., Smid, G. E., Kleber, R. J., & Boelen, P. A. (2017). Symptoms of prolonged grief, posttraumatic stress, and depression after loss in a Dutch community sample: A latent class analysis. Psychiatry Research, 247, 276–281.CrossRef

Eisma, M. C., Rinck, M., Stroebe, M. S., Schut, H. A. W., Boelen, P. A., Stroebe, W., et al. (2015). Rumination and implicit avoidance following bereavement: An Approach Avoidance Task investigation. Journal of Behavior Therapy and Experimental Psychiatry, 47, 84–91.

Freud, S. (1917). Trauer und melancholie. Internationale Zeitschrift für Ärztliche Psychoanalyse, 4, 277–287.

Johannsen, M., Damholdt, M. F., Zachariae, R., Lundorff, M., Farver-Vestergaard, I., & O’Connor, M. (2019). Psychological interventions for grief in adults: A systematic review and meta-analysis of randomized controlled trials. Journal of Affective Disorders, 253, 69–86. https://doi.org/10.1016/j.jad.2019.04.065.

Kakarala, S. E., Roberts, K. E., Rogers, M., Coats, T., Falzarano, F., Gang, J., et al. (2020). The neurobiological reward system in Prolonged Grief Disorder (PGD): A systematic review. Psychiatry Research: Neuroimaging, 30(303), 111135. https://doi.org/10.1016/j.pscychresns.2020.111135.

Kissane, D., & Parnes, F. (2014). Bereavement care for families. London: Routledge.CrossRef

Knowles, L. M., Ruiz, J. M., & O’ Connor, M. (2019). A systematic review of the association between bereavement and biomarkers of immune function. Psychosomatic Medicine, 81(6), 415–433.CrossRef

Kübler-Ross, E. (1969). Dood: Het laatste stadium van innerlijke groei (herdruk 2006). Baarn: Ambo.

Lancel, M., Stroebe, M. S., & Eisma, M. C. (2020). Sleep disturbances in bereavement: A systematic review. Sleep Medicine Reviews, 53, 101331. https://doi.org/10.1016/j.smrv.2020.101331.

Lindemann, E. (1944). Symptomatology and management of acute grief. American Journal of Psychiatry, 101, 141–148. https://doi.org/10.1176/ajp.101.2.141.

Maccallum, F., & Bryant, R. A. (2013). A cognitive attachment model of prolonged grief: Integrating attachments, memory, and identity. Clinical Psychology Review, 33, 713–727.CrossRef

Maddison, D. C., Viola, A., & Walker, W. L. (1968). Further studies in bereavement. Australia and New Zealand Journal of Psychiatry, 3, 63–66.CrossRef

Moon, J. R., Kondo, N., Glymour, M. M., & Subramanian, S. V. (2011). Widowhood and mortality: A meta-analysis. PLoS One, 6, e23465.

O’Connor, M. (2019). Grief: A brief history of research on how body, mind, and brain adapt. Psychosomatic Medicine, 81, 731–738.CrossRef

Ogden, P., & Fisher, J. (2017). Sensorimotor psychotherapy: Interventies voor traumaverwerking en het herstel van gehechtheid. Eserveen: Uitgeverij Mens!

Panksepp, J., & Biven, L. (2012). The archaeology of mind: Neuroevolutionary origins of human emotions. New York: Norton.

Porges, S. W. (2008). The polyvagal perspective. Biological Psychology, 74, 116–143. https://doi.org/10.1016/j.biopsycho.2006.06.009.

Rees, D. W., & Lutkins, S. G. (1967). Mortality in bereavement. British Medical Journal, 4, 13–16.CrossRef

Saavedra Pérez, H. C., Direk, N., Milic, J., Ikram, M. A., Hofman, A., & Tiemeier, H. (2017). The impact of complicated grief on diurnal cortisol levels two years after loss: A population-based study. Psychosomatic Medicine, 79, 426–433.CrossRef

Stroebe, W., & Stroebe, M. (1987). Bereavement and health: The psychological and physical consequences of partner loss. New York: Cambridge University Press.CrossRef

Van Denderen, M. Y., De Keijser, J., Stewart, R., & Boelen, P. A. (2018). Treating complicated grief and posttraumatic stress in homicidally bereaved individuals: A randomized controlled trial. Clinical Psychology and Psychotherapy, 25(4), 497–508. https://doi.org/10.1002/cpp.2183CrossRef

Van der Kolk, B. (2014). The body keeps the score: Mind, brain and body in the transformation of trauma. London: Penguin.

Watkins, J. G. (1971). The affect bridge: A hypnoanalytic technique. International Journal of Clinical & Experimental Hypnosis, 19, 21–27.CrossRef

Weiss, R., & Parkes, C. M. (1983). Recovery from bereavement. New York & London: Basic Books.

Worden, J. (2009). Grief counselling and grief therapy: A handbook for the mental health practitioner (4th ed.). New York: Springer.

Titel: Het lichaam in rouw
Auteur: Prof. dr. J. de Keijser
Uitgeverij: Bohn Stafleu van Loghum
Boek: Het lichaam en psychisch functioneren
Print ISBN: 978-90-368-2682-2

Elektronisch ISBN: 978-90-368-2683-9

Copyright: 2022
DOI: https://doi.org/10.1007/978-90-368-2683-9_12

Bohn Stafleu van Loghum

Deel dit onderdeel of sectie (kopieer de link)

Samenvatting

Log in om toegang te krijgen