Top

Gepubliceerd in:

01-11-2005 | Onderzoek

Het klinisch effect van een voorlichtingsprogramma om astma bij kinderen te voorkomen

Het Prevask-onderzoek

Auteurs: dr. HJAM Schönberger, E Dompeling, prof. dr. JA Knottnerus, T Maas, dr. JWM Muris, prof. dr. C van Weel, prof. dr. CP van Schayck

Gepubliceerd in: Huisarts en wetenschap | Uitgave 11/2005

Samenvatting

Schönberger HJAM, Dompeling E, Knottnerus JA, Muris JWM, Van Weel C, Van Schayck CP. Het klinisch effect van een voorlichtingsprogramma om astma bij kinderen te voorkomen. Het Prevask-onderzoek. Huisarts Wet 2005;48(11):542-7.

Achtergrond Aangezien astma de meest voorkomende chronische aandoening is bij kinderen, krijgt primaire preventie van astma veel aandacht. Wij onderzochten de klinische effectiviteit van een niet-medicamenteus preventieprogramma van astma bij kinderen.

Methode Huisartsen en verloskundigen rekruteerden aanstaande moeders van babys met een hoog risico op astma door het vóórkomen van astma in het gezin. Zij werden door het lot toegewezen aan een controlegroep die gebruikelijke zorg ontving of aan een interventiegroep die het preventieprogramma kreeg. Verpleegsters instrueerden de ouders op welke wijze zij de blootstelling van hun pasgeborene aan allergenen van de huisstofmijt, huisdieren, voedselallergenen en passief roken het beste konden vermijden.

Resultaten Van de 476 kinderen hebben wij 443 kinderen gedurende 2 jaar gevolgd. Aan het einde van het tweede levensjaar had de interventiegroep (n=222) minder astmatische symptomen – piepen en nachtelijk hoesten – dan de controlegroep (n=221) (OR 0,73; 95%-BI 0,56-0,96), kortademigheid (OR 0,76; 95%-BI 0,61-0,96) en nachtelijk hoesten (OR 0,72; 95%-BI 0,55-0,95). Het totale en specifieke IgE was niet verschillend tussen de groepen. De incidentie van astmatische symptomen in de eerst twee levensjaren was gelijk in beide groepen, maar bleek in subgroepanalyse significant verminderd in de meisjesinterventiegroep, maar niet in de jongensinterventiegroep.

Conclusie Het preventieprogramma verminderde astmatische klachten in de eerste twee jaar niet, maar wel enigszins aan het einde van het tweede jaar. Follow-up is noodzakelijk om te bevestigen of met het preventieprogramma de ontwikkeling van astma kan worden voorkomen.

vorige artikel Diagnose astma minder vaak gesteld bij plattelandskinderen

volgende artikel Het eerste jaar na de diagnose: psychologische gevolgen van screening naar diabetes

Lenney W. The burden of pediatric asthma. Pediatr Pulmonol Suppl 1997;15:13-6.

Wever-Hess J, Wever AM, Yntema JL. Mortality and morbidity from respiratory diseases in childhood in The Netherlands, 1980-1987. Eur Respir J 1991;4:429-33.PubMed

Downs SH, Marks GB, Sporik R, Belosouva EG, Car NG, Peat JK. Continued increase in the prevalence of asthma and atopy. Arch Dis Child 2001;84:20-3.CrossRef

Upton MN, McConnachie A, McSharry C, Hart CL, Smith GD, Gillis CR, et al. Intergenerational 20 year trends in the prevalence of asthma and hay fever in adults: the Midspan family study surveys of parents and offspring. BMJ 2000;321:88-92.CrossRefPubMed

Tirimanna PR, Van Schayck CP, Den Otter JJ, Van Weel C, Van Herwaarden CL, Van den Boom G, et al. Prevalence of asthma and COPD in general practice in 1992: has it changed since 1977? Br J Gen Pract 1996;46:277-81.PubMed

Holloway JA, Warner JO, Vance GH, Diaper ND, Warner JA, Jones CA. Detection of house-dust-mite allergen in amniotic fluid and umbilical- cord blood. Lancet 2000;356:1900-2.CrossRefPubMed

Holt PG, Macaubas C, Sly PD. Strategic targets for primary prevention of allergic disease in childhood. Allergy 1998;53:72-6.CrossRefPubMed

Exl BM, Deland U, Secretin MC, Preysch U, Wall M, Shmerling DH. Improved general health status in an unselected infant population following an allergen reduced dietary intervention programme. The ZUFF-study-programme. Part I: Study design and 6-month nutritional behaviour. Eur J Nutr 2000;39:89-102.CrossRefPubMed

Custovic A, Simpson BM, Simpson A, Kissen P, Woodcock A. Effect of environmental manipulation in pregnancy and early life on respiratory symptoms and atopy during first year of life: a randomised trial. Lancet 2001;358:188-93.CrossRefPubMed

Koopman LP, Van Strien RT, Kerkhof M, Wijga A, Smit HA, De Jongste JC, et al. Placebo-controlled trial of house dust mite-impermeable mattress covers: effect on symptoms in early childhood. Am J Respir Crit Care Med 2002;166:307-13.CrossRefPubMed

Arshad SH, Bateman B, Matthews SM. Primary prevention of asthma and atopy during childhood by allergen avoidance in infancy: a randomised controlled study. Thorax 2003;58:489-93.CrossRefPubMed

Chan-Yeung M, Manfreda J, Dimich-Ward H, Ferguson A, Watson W, Becker A. A randomized controlled study on the effectiveness of a multifaceted intervention program in the primary prevention of asthma in high-risk infants. Arch Pediatr Adolesc Med 2000;154:657-63.PubMed

Becklake MR, Kauffmann F. Gender differences in airway behaviour over the human life span. Thorax 1999;54:1119-38.CrossRefPubMed

Chen Y, Dales R, Tang M, Krewski D. Sex-related interactive effect of smoking and household pets on asthma incidence. Eur Respir J 2002;20:1162-6.CrossRefPubMed

Schonberger HJAM, Maas T, Dompeling E, Knottnerus JA, Van Weel C, Van Schayck CP. Compliance of asthmatic families with a primary prevention programme of asthma and effectiveness of measures to reduce inhalant allergens - a randomized trial. Clin Exp Allergy 2004;34:1024-31.CrossRefPubMed

Schönberger HJAM, Dompeling E, Knottnerus JA, Maas T, Muris JWM, Van Weel C. The PREVASC study: the clinical effect of a multi-faceted educational intervention to prevent childhood asthma. Eur Respir J 2005:25:1-11.CrossRef

Asher MI, Keil U, Anderson HR, Crane J, Martinez F, Mitchell EA, et al. International Study of Asthma and Allergies in Childhood (ISAAC): rationale and methods. Eur Respir J 1995;8:483-91.CrossRefPubMed

WONCA CCo. An international glossary for primary care. In: Classification Committee of WONCA in collaboration with the WHO. ICHPCC-2-defined. 3rd ed. London: Oxford University Press, 1983.

Dirksen WJ, Geijer RMM, De Haan M, De Koning G, Flikweert S, Kolnaar BGM. NHG-Standaard Astma bij Kinderen (eerste herziening). Huisarts Wet 1998;41:130-43.

Aalberse RC, Koshte V, Clemens JG. Immunoglobulin E antibodies that crossreact with vegetable foods, pollen, and Hymenoptera venom. J Allergy Clin Immunol 1981;68:356-64.CrossRefPubMed

Wijga A, Smit HA, Brunekreef B, Gerritsen J, Kerkhof M, Koopman LP, et al. Are children at high familial risk of developing allergy born into a low risk environment? The PIAMA Birth Cohort Study. Prevention and Incidence of Asthma and Mite Allergy. Clin Exp Allergy 2001;31:576-81.CrossRefPubMed

Wickman M, Melen E, Berglind N, et al. Strategies for preventing wheezing and asthma in small children. Allergy 2003;58:742-7.CrossRefPubMed

Miller RL, Chew GL, Bell CA, Biedermann SA, Aggarwal M, Kinney PL, et al. Prenatal exposure, maternal sensitization, and sensitization in utero to indoor allergens in an inner-city cohort. Am J Respir Crit Care Med 2001;164:995-1001.PubMed

Titel: Het klinisch effect van een voorlichtingsprogramma om astma bij kinderen te voorkomen
Het Prevask-onderzoek
Auteurs: dr. HJAM Schönberger
E Dompeling
prof. dr. JA Knottnerus
T Maas
dr. JWM Muris
prof. dr. C van Weel
prof. dr. CP van Schayck
Publicatiedatum: 01-11-2005
Uitgeverij: Bohn Stafleu van Loghum
Gepubliceerd in: Huisarts en wetenschap / Uitgave 11/2005
Print ISSN: 0018-7070
Elektronisch ISSN: 1876-5912
DOI: https://doi.org/10.1007/BF03084198

Andere artikelen Uitgave 11/2005

Accreditering van de huisartsenpraktijk: Kwaliteitsbeleid huisartsenzorg

In de praktijk

Een normaal PSA stelt niet gerust

Journaal

Een fto over spoedeisende zorg: Farmacotherapie

In de praktijk

NHG-Standaard Urineweginfecties (1)

Ingezonden

M69 NHG-Standaard Osteoporose

NHG-Standaard

Patiënten met gestigmatiseerde ziekten gaan het internet op

Journaal