Skip to main content
Top

2022 | OriginalPaper | Hoofdstuk

36. Het kind

Auteurs : Drs. R. A. Doedens, Dr. A. Postma, Drs. L. J. W. M. Pierik, Dr. A. Kingma

Gepubliceerd in: Fysische diagnostiek

Uitgeverij: Bohn Stafleu van Loghum

share
DELEN

Deel dit onderdeel of sectie (kopieer de link)

  • Optie A:
    Klik op de rechtermuisknop op de link en selecteer de optie “linkadres kopiëren”
  • Optie B:
    Deel de link per e-mail

Samenvatting

Het lichamelijk onderzoek van kinderen is op verschillende punten een uitdaging: elke leeftijd behoeft een andere benadering en een andere vorm van communicatie. Kinderen dienen serieus genomen te worden in deze communicatie en moeten op een bij de leeftijd passend niveau worden aangesproken. Observatie begint vanaf de wachtkamer om een goed beeld te krijgen van onder andere de motorische en psychosociale ontwikkeling. De situatie of leeftijd van het kind bepaalt vaak de volgorde van het lichamelijk onderzoek, waarbij flexibiliteit en humor uiterst behulpzaam kunnen zijn. Het is belangrijk om de normaalwaarden van vitale parameters bij kinderen te kennen. Daarbij hoort ook kennis van de consequenties van afwijkende waarden. Zo kan respiratoire insufficiëntie sneller optreden vanwege de bouw en beperktere compensatiemechanismen van het kind. Onderzoek van de buik, hart, longen en het KNO-gebied is bij alle kinderen belangrijk. Op indicatie kan aanvullend onderzoek noodzakelijk zijn, zoals een neurologische evaluatie of beoordeling van secundaire geslachtskenmerken.
Bijlagen
Alleen toegankelijk voor geautoriseerde gebruikers
Voetnoten
1
Bijdrage van P. Leroy, kinderarts-intensivist UMC Maastricht.
Voor de volledige weergave of bij meer interesse in dit gebied, zie Kraus et al., 2021 [5].
 
Literatuur
1.
go back to reference Burgerlijk Wetboek, Boek 7, Titel 7, Afdeling 5; 1994. Burgerlijk Wetboek, Boek 7, Titel 7, Afdeling 5; 1994.
2.
go back to reference Werkgroep Infectie Preventie (WIP). Richtlijn Persoonlijke hygiëne medewerkers (ZKH). 2011; update 2014, www.rivm.nl. Werkgroep Infectie Preventie (WIP). Richtlijn Persoonlijke hygiëne medewerkers (ZKH). 2011; update 2014, www.​rivm.​nl.
3.
go back to reference Walker DM, Tolentino VR. White coat versus no white coat: the pediatrician’s dilemma. Ambul Pediatr. 2007;7:201–2.CrossRef Walker DM, Tolentino VR. White coat versus no white coat: the pediatrician’s dilemma. Ambul Pediatr. 2007;7:201–2.CrossRef
4.
go back to reference Zwart DM, Kimpen JLL. De witte jas in de kindergeneeskunde: verband tussen medische voorgeschiedenis en voorkeur voor informeel geklede artsen. Ned Tijdschr Geneeskd. 1997;141:2020–4.PubMed Zwart DM, Kimpen JLL. De witte jas in de kindergeneeskunde: verband tussen medische voorgeschiedenis en voorkeur voor informeel geklede artsen. Ned Tijdschr Geneeskd. 1997;141:2020–4.PubMed
5.
go back to reference Krauss BJ, Leroy PL, Krauss BS. Managing emotion in medical encounters with children. Chapter 8. In: Schwartz R, Hall JA, Osterberg LG. Emotion in the clinical encounter. New York: McGraw Hill; 2021. Krauss BJ, Leroy PL, Krauss BS. Managing emotion in medical encounters with children. Chapter 8. In: Schwartz R, Hall JA, Osterberg LG. Emotion in the clinical encounter. New York: McGraw Hill; 2021.
6.
go back to reference Tates K, Elbers E, Meeuwesen M, Bensing J. Doctor-parent-child relationships: a ‘pas de trois.’ Patient Educ Couns. 2002;48:5–14.CrossRef Tates K, Elbers E, Meeuwesen M, Bensing J. Doctor-parent-child relationships: a ‘pas de trois.’ Patient Educ Couns. 2002;48:5–14.CrossRef
7.
go back to reference Redsell S, Hastings A. Listening to children and young people in healthcare consultations. Oxford: Radcliffe Publishing Ltd; 2010. Redsell S, Hastings A. Listening to children and young people in healthcare consultations. Oxford: Radcliffe Publishing Ltd; 2010.
8.
go back to reference Delfos MF. Ik heb ook wat te vertellen! Communiceren met pubers en adolescenten. 9e druk. Amsterdam: SWP; 2016. Delfos MF. Ik heb ook wat te vertellen! Communiceren met pubers en adolescenten. 9e druk. Amsterdam: SWP; 2016.
9.
go back to reference Sasse RA, Aroni RA, Sawyer SM, Duncan RE. Confidential consultations with adolescents: an exploration of parents’ perspectives. J Adolescent Health. 2013;52:786–91.CrossRef Sasse RA, Aroni RA, Sawyer SM, Duncan RE. Confidential consultations with adolescents: an exploration of parents’ perspectives. J Adolescent Health. 2013;52:786–91.CrossRef
11.
go back to reference Van Lingen RA. Richtlijn Meting en behandeling van pijn. Nederlandse Vereniging voor Kindergeneeskunde (www.nvk.nl), 2007. Van Lingen RA. Richtlijn Meting en behandeling van pijn. Nederlandse Vereniging voor Kindergeneeskunde (www.​nvk.​nl), 2007.
12.
go back to reference Aakster CW, Groothoff JW. Medische sociologie. 6e druk. Groningen: Noordhoff Uitgevers; 2003. Aakster CW, Groothoff JW. Medische sociologie. 6e druk. Groningen: Noordhoff Uitgevers; 2003.
13.
go back to reference Schouten M, Sittig J, Van de Putte E. Screening op kindermishandeling: wat levert het op? Ned Tijdschr Geneeskd. 2019;163:D3853.PubMed Schouten M, Sittig J, Van de Putte E. Screening op kindermishandeling: wat levert het op? Ned Tijdschr Geneeskd. 2019;163:D3853.PubMed
14.
go back to reference Steiner MJ, DeWalt DA, Byerley JS. Is this child dehydrated? JAMA. 2004;291:2746–54.CrossRef Steiner MJ, DeWalt DA, Byerley JS. Is this child dehydrated? JAMA. 2004;291:2746–54.CrossRef
15.
16.
go back to reference Kieser J, Townsend G, Quick A. The Down syndrome patient in dental practice, part I: pathogenesis and general and dental features. N Z Dent J. 2003;99:5–9.PubMed Kieser J, Townsend G, Quick A. The Down syndrome patient in dental practice, part I: pathogenesis and general and dental features. N Z Dent J. 2003;99:5–9.PubMed
17.
go back to reference Klein OD, Oberoi S, Huysseune A, et al. Developmental disorders of the dentition: an update. Am J Med Genet Part C Semin Med Genet. 2013;163C:318–32.CrossRef Klein OD, Oberoi S, Huysseune A, et al. Developmental disorders of the dentition: an update. Am J Med Genet Part C Semin Med Genet. 2013;163C:318–32.CrossRef
18.
go back to reference Fleming S, Thompson M, Stevens R, et al. Normal ranges of heart rate and respiratory rate in children from birth to 18 years of age: a systematic review of observational studies. Lancet. 2011;377(9770):1011–8.CrossRef Fleming S, Thompson M, Stevens R, et al. Normal ranges of heart rate and respiratory rate in children from birth to 18 years of age: a systematic review of observational studies. Lancet. 2011;377(9770):1011–8.CrossRef
19.
go back to reference Witsenburg M, Strengers JLM, Van Osch-Gevers M. Kindercardiologie. Houten: Bohn Stafleu van Loghum; 2005. Witsenburg M, Strengers JLM, Van Osch-Gevers M. Kindercardiologie. Houten: Bohn Stafleu van Loghum; 2005.
20.
go back to reference Eskedal L, Hagemo P, Eskild A, et al. A population-based study of extra-cardiac anomalies in children with congenital cardiac malformations. Cardiol Young. 2004;14:600–7.CrossRef Eskedal L, Hagemo P, Eskild A, et al. A population-based study of extra-cardiac anomalies in children with congenital cardiac malformations. Cardiol Young. 2004;14:600–7.CrossRef
21.
go back to reference Keane JF, Lock JE, Fyler DC. Nadas’ Pediatric Cardiology. 2e druk. Philadelphia, PA: Saunders; 2006. Keane JF, Lock JE, Fyler DC. Nadas’ Pediatric Cardiology. 2e druk. Philadelphia, PA: Saunders; 2006.
22.
go back to reference Marcdante KJ, Kliegman RM. Cardiovascular assessment. In: Marcdante KJ, Kliegman RM, editors. Nelson Essentials of Pediatrics, 8th edition. Elsevier; 2018, Chapter 139, 535–40. Marcdante KJ, Kliegman RM. Cardiovascular assessment. In: Marcdante KJ, Kliegman RM, editors. Nelson Essentials of Pediatrics, 8th edition. Elsevier; 2018, Chapter 139, 535–40.
23.
go back to reference Bink-Boelkens MTE. Hartafwijkingen en ritmestoornissen bij kinderen. Bijblijven. 2013;29(8):69–76.CrossRef Bink-Boelkens MTE. Hartafwijkingen en ritmestoornissen bij kinderen. Bijblijven. 2013;29(8):69–76.CrossRef
24.
go back to reference Gent R van, Merkus P, Pijnenburg M, Rottier B. Werkboek Kinderlongziekten. 2e druk. Amsterdam: VU University Press; 2012. Gent R van, Merkus P, Pijnenburg M, Rottier B. Werkboek Kinderlongziekten. 2e druk. Amsterdam: VU University Press; 2012.
25.
go back to reference Turner NM, Kieboom J. Advanced paediatric life support, de Nederlandse editie. 5e druk. Bohn Stafleu van Loghum; 2017. Turner NM, Kieboom J. Advanced paediatric life support, de Nederlandse editie. 5e druk. Bohn Stafleu van Loghum; 2017.
26.
go back to reference De Kruiff CC. Richtlijn Laryngitis subglottica. Nederlandse Vereniging voor Kindergeneeskunde (www.nvk.nl), 2012. De Kruiff CC. Richtlijn Laryngitis subglottica. Nederlandse Vereniging voor Kindergeneeskunde (www.​nvk.​nl), 2012.
27.
go back to reference Amatya P, Shah D, Gupta N, Bhatta N. Clinical and ultrasonographic measurement of liver size in normal children. Indian J Pediatr. 2014;81:441–5.CrossRef Amatya P, Shah D, Gupta N, Bhatta N. Clinical and ultrasonographic measurement of liver size in normal children. Indian J Pediatr. 2014;81:441–5.CrossRef
28.
go back to reference Michie C, Alu S, Wild K, et al. Should we estimate liver span in the right mid-clavicular line or the midline? J Paediatr Child Health. 1995;31:241–2.CrossRef Michie C, Alu S, Wild K, et al. Should we estimate liver span in the right mid-clavicular line or the midline? J Paediatr Child Health. 1995;31:241–2.CrossRef
29.
go back to reference Noordam C, Rotteveel E, Schroor EJ. Werkboek Kinderendocrinologie. Amsterdam: VU University Press; 2010. Noordam C, Rotteveel E, Schroor EJ. Werkboek Kinderendocrinologie. Amsterdam: VU University Press; 2010.
30.
go back to reference Heerdink-Obenhuijsen N, Van Dommelen P, Kamphuis M, et al. (TNO kwaliteit van leven). JGZ richtlijn Signalering en verwijscriteria bij kleine lichaamslengte. Hoofddorp: TNO; 2010. Heerdink-Obenhuijsen N, Van Dommelen P, Kamphuis M, et al. (TNO kwaliteit van leven). JGZ richtlijn Signalering en verwijscriteria bij kleine lichaamslengte. Hoofddorp: TNO; 2010.
32.
go back to reference Talma H, Schönbeck Y, Bakker B, et al. Groeidiagrammen 2010: Handleiding bij het meten en wegen van kinderen en het invullen van groeidiagrammen. Leiden: TNO; 2010. Talma H, Schönbeck Y, Bakker B, et al. Groeidiagrammen 2010: Handleiding bij het meten en wegen van kinderen en het invullen van groeidiagrammen. Leiden: TNO; 2010.
33.
go back to reference Twerenbold R, Zehnder A. Limitations of infrared ear temperature measurement in clinical practice. Swiss Med Wkly. 2010;140: w13131.PubMed Twerenbold R, Zehnder A. Limitations of infrared ear temperature measurement in clinical practice. Swiss Med Wkly. 2010;140: w13131.PubMed
34.
go back to reference Doğan H, Sezer R, Kırkgöz T, Bozaykut A. Comparison of axillary and tympanic temperature measurements in children diagnosed with acute otitis media. Int J Pediatr. 2016;1729218. Doğan H, Sezer R, Kırkgöz T, Bozaykut A. Comparison of axillary and tympanic temperature measurements in children diagnosed with acute otitis media. Int J Pediatr. 2016;1729218.
35.
go back to reference De Jong AJ, Obihara C. Hoe betrouwbaar is lichaamstemperatuurmeting met de oorthermometer bij kinderen? Prakt Pediatr. 2010;1:60–4. De Jong AJ, Obihara C. Hoe betrouwbaar is lichaamstemperatuurmeting met de oorthermometer bij kinderen? Prakt Pediatr. 2010;1:60–4.
36.
go back to reference National High Blood Pressure Education Program Working Group on High Blood Pressure in Children and Adolescents. The fourth report on the diagnosis, evaluation, and treatment of high blood pressure in children and adolescents. Pediatrics. 2004;114:555–76. National High Blood Pressure Education Program Working Group on High Blood Pressure in Children and Adolescents. The fourth report on the diagnosis, evaluation, and treatment of high blood pressure in children and adolescents. Pediatrics. 2004;114:555–76.
37.
go back to reference Guzman-Limon M, Samuels J. Pediatric hypertension diagnosis, evaluation, and treatment. Pediatr Clin North Am. 2019;66(1):45–57.CrossRef Guzman-Limon M, Samuels J. Pediatric hypertension diagnosis, evaluation, and treatment. Pediatr Clin North Am. 2019;66(1):45–57.CrossRef
38.
go back to reference National High Blood Pressure Education Program Working Group on High Blood Pressure in Children and Adolescents: The fourth report on the diagnosis, evaluation, and treatment of high blood pressure in children and adolescents. Pediatrics. 2004;114:555–76. National High Blood Pressure Education Program Working Group on High Blood Pressure in Children and Adolescents: The fourth report on the diagnosis, evaluation, and treatment of high blood pressure in children and adolescents. Pediatrics. 2004;114:555–76.
39.
go back to reference Marshall WA, Tanner JM. Variations in the pattern of pubertal changes in boys. Arch Dis Child. 1970;45(239):13–23.CrossRef Marshall WA, Tanner JM. Variations in the pattern of pubertal changes in boys. Arch Dis Child. 1970;45(239):13–23.CrossRef
40.
go back to reference Marshall WA, Tanner JM. Variations in pattern of pubertal changes in girls. Arch Dis Child. 1969;44(235):291–303.CrossRef Marshall WA, Tanner JM. Variations in pattern of pubertal changes in girls. Arch Dis Child. 1969;44(235):291–303.CrossRef
42.
go back to reference Hack WWM, Sijstermans K, Van der Voort-Doedens LM, Meijer RW. De niet-scrotale testis: huidige inzichten en advies voor behandeling. Ned Tijdschr Geneeskd. 2008;152:246–52.PubMed Hack WWM, Sijstermans K, Van der Voort-Doedens LM, Meijer RW. De niet-scrotale testis: huidige inzichten en advies voor behandeling. Ned Tijdschr Geneeskd. 2008;152:246–52.PubMed
43.
go back to reference Van der Sluijs JA, Sakkers RJB, Bronswijk JAHM. Kinderorthopedie. Houten: Bohn Stafleu van Loghum; 2009.CrossRef Van der Sluijs JA, Sakkers RJB, Bronswijk JAHM. Kinderorthopedie. Houten: Bohn Stafleu van Loghum; 2009.CrossRef
44.
go back to reference Castelein RM. Fysische diagnostiek. De handgreep van Ortolani. Ned Tijdschr Geneeskd. 2002;146:1077–80. Castelein RM. Fysische diagnostiek. De handgreep van Ortolani. Ned Tijdschr Geneeskd. 2002;146:1077–80.
45.
go back to reference Roovers EA, Boerekamp-Boone MM, Castelein RM, et al. Effectiveness of ultrasound screening for developmental dysplasia of the hip. Arch Dis Child Fetal Neonatal Ed. 2005;90:F25–30.CrossRef Roovers EA, Boerekamp-Boone MM, Castelein RM, et al. Effectiveness of ultrasound screening for developmental dysplasia of the hip. Arch Dis Child Fetal Neonatal Ed. 2005;90:F25–30.CrossRef
46.
go back to reference Le Coultre R, Brouwer OF. Kinderneurologie. 3e herziene druk. Houten: Bohn Stafleu van Loghum; 2006. Le Coultre R, Brouwer OF. Kinderneurologie. 3e herziene druk. Houten: Bohn Stafleu van Loghum; 2006.
47.
go back to reference Bilo RAC, Voorhoeve HWA. Kind in ontwikkeling. Een handleiding bij de observatie van jonge kinderen. 7e druk. Amsterdam: Reed Business; 2009. Bilo RAC, Voorhoeve HWA. Kind in ontwikkeling. Een handleiding bij de observatie van jonge kinderen. 7e druk. Amsterdam: Reed Business; 2009.
48.
go back to reference Boere-Boonekamp M, Dusseldorp E, Verkerk PH. Onderbouwing van de validiteit van het ontwikkelingsonderzoek bij kinderen van 0 tot en met 4 jaar: het Van Wiechenonderzoek. TNO rapport KvL/P&Z/2009.063. Hoofddorp: TNO; 2009. Boere-Boonekamp M, Dusseldorp E, Verkerk PH. Onderbouwing van de validiteit van het ontwikkelingsonderzoek bij kinderen van 0 tot en met 4 jaar: het Van Wiechenonderzoek. TNO rapport KvL/P&Z/2009.063. Hoofddorp: TNO; 2009.
49.
go back to reference Laurent de Angulo MS, Brouwers-de Jong EA, Bijlsma-Schlösser JFM, et al. Ontwikkelingsonderzoek in de jeugdgezondheidszorg. Het Van Wiechenonderzoek en de Baecke-Fassaert Motoriektest. 4e druk. Assen: Van Gorcum; 2008. Laurent de Angulo MS, Brouwers-de Jong EA, Bijlsma-Schlösser JFM, et al. Ontwikkelingsonderzoek in de jeugdgezondheidszorg. Het Van Wiechenonderzoek en de Baecke-Fassaert Motoriektest. 4e druk. Assen: Van Gorcum; 2008.
Metagegevens
Titel
Het kind
Auteurs
Drs. R. A. Doedens
Dr. A. Postma
Drs. L. J. W. M. Pierik
Dr. A. Kingma
Copyright
2022
Uitgeverij
Bohn Stafleu van Loghum
DOI
https://doi.org/10.1007/978-90-368-2787-4_36