Skip to main content
Top
Gepubliceerd in:

21-06-2017

Het electroencefalogram bij delier bij dementie (DBD)

Auteurs: Judith I. Hanemaaijer, Viona J. M. Wijnen, W. A. van Gool

Gepubliceerd in: Tijdschrift voor Gerontologie en Geriatrie | Uitgave 4/2017

Log in om toegang te krijgen
share
DELEN

Deel dit onderdeel of sectie (kopieer de link)

  • Optie A:
    Klik op de rechtermuisknop op de link en selecteer de optie “linkadres kopiëren”
  • Optie B:
    Deel de link per e-mail

Samenvatting

Vanwege de overlap in symptomen kan het moeilijk zijn om een delier te herkennen bij een patiënt met een langer bestaande dementie; het zogenaamde ‘delirium superimposed on dementia’ (DSD) of ‘delier bij dementie’ (DBD). De bestaande diagnostische criteria en observatieschalen zullen vaak leiden tot fout-positieve en fout-negatieve uitslagen.
In dit artikel wordt een overzicht gegeven van de literatuur die betrekking heeft op de eventuele rol van electroencefalografie (EEG) bij de differentiële diagnostiek van delier, dementie en DBD.
Het klassieke EEG, met twintig tot dertig elektroden en dertig minuten registratie, is een belastend onderzoek voor de psychogeriatrische patiënt. Recent onderzoek wijst uit dat ook kortdurende EEG-registraties met een zeer beperkt aantal elektroden mogelijk bruikbaar zijn bij de diagnostiek van een delier.
Deze ontwikkeling geeft een ingang voor de toepassing van een EEG in de psychogeriatrische praktijk ter ondersteuning van de differentiële diagnostiek van DBD.
Literatuur
1.
go back to reference Nederlandse Vereniging voor Klinische Geriatrie. Richtlijn delier Volwassen en ouderen. 2013. Nederlandse Vereniging voor Klinische Geriatrie. Richtlijn delier Volwassen en ouderen. 2013.
2.
go back to reference American Psychiatric Association. Diagnostic and Statistical Manual of Mental Disorders (DSM-IV). 2000. American Psychiatric Association. Diagnostic and Statistical Manual of Mental Disorders (DSM-IV). 2000.
3.
go back to reference Fick D, Agostini J, Inouye S. Delirium superimposed on dementia : a systematic review. J Am Geriatr Soc. 2002;50(10):1723–32.CrossRefPubMed Fick D, Agostini J, Inouye S. Delirium superimposed on dementia : a systematic review. J Am Geriatr Soc. 2002;50(10):1723–32.CrossRefPubMed
4.
go back to reference Morandi A, Davis D, Fick DM, et al. Delirium superimposed on dementia strongly predicts worse outcomes in older rehabilitation inpatients. J Am Med Dir Assoc. 2014;15(5):349–54.CrossRefPubMedPubMedCentral Morandi A, Davis D, Fick DM, et al. Delirium superimposed on dementia strongly predicts worse outcomes in older rehabilitation inpatients. J Am Med Dir Assoc. 2014;15(5):349–54.CrossRefPubMedPubMedCentral
5.
go back to reference Fick DM, Steis MR, Waller JL, Inouye SK. Delirium superimposed on dementia is associated with prolonged length of stay and poor outcomes in hospitalized older adults. Computer (Long Beach Calif). 2008;144(5):724–32. Fick DM, Steis MR, Waller JL, Inouye SK. Delirium superimposed on dementia is associated with prolonged length of stay and poor outcomes in hospitalized older adults. Computer (Long Beach Calif). 2008;144(5):724–32.
6.
go back to reference Bellelli G, Frisoni GB, Turco R, et al. Delirium superimposed on dementia predicts 12-month survival in elderly patients discharged from a postacute rehabilitation facility. J Gerontol A Biol Sci Med Sci. 2007;62(11):1306–9.CrossRefPubMed Bellelli G, Frisoni GB, Turco R, et al. Delirium superimposed on dementia predicts 12-month survival in elderly patients discharged from a postacute rehabilitation facility. J Gerontol A Biol Sci Med Sci. 2007;62(11):1306–9.CrossRefPubMed
7.
go back to reference Engel GL, Romano J. Delirium, a syndrome of cerebral insufficiency. J Neuropsychiatry Clin Neurosci. 1959;2004(16):526–38. Engel GL, Romano J. Delirium, a syndrome of cerebral insufficiency. J Neuropsychiatry Clin Neurosci. 1959;2004(16):526–38.
8.
go back to reference Thomas C, Hestermann U, Walther S, et al. Prolonged activation EEG differentiates dementia with and without delirium in frail elderly patients. J Neurol Neurosurg Psychiatr. 2008;79(2):119–25.CrossRefPubMed Thomas C, Hestermann U, Walther S, et al. Prolonged activation EEG differentiates dementia with and without delirium in frail elderly patients. J Neurol Neurosurg Psychiatr. 2008;79(2):119–25.CrossRefPubMed
9.
go back to reference Holschneider DP, Leuchter AF. Clinical neurophysiology using electroencephalography in geriatric psychiatry: neurobiologic implications and clinical utility. J Geriatr Psychiatry Neurol. 1999;12(3):150–64.CrossRefPubMed Holschneider DP, Leuchter AF. Clinical neurophysiology using electroencephalography in geriatric psychiatry: neurobiologic implications and clinical utility. J Geriatr Psychiatry Neurol. 1999;12(3):150–64.CrossRefPubMed
11.
go back to reference Jenssen S. Electroencephalogram in the dementia workup. Am J Alzheimers Dis Other Demen. 2005;20(3):159–66.CrossRefPubMed Jenssen S. Electroencephalogram in the dementia workup. Am J Alzheimers Dis Other Demen. 2005;20(3):159–66.CrossRefPubMed
12.
go back to reference Chan MT, Cheng BC, Lee TM, Gin T, CODA Trial Group. BIS-guided anesthesia decreases postoperative delirium and cognitive decline. J Neurosurg Anesthesiol. 2013;25(1):33–42.CrossRefPubMed Chan MT, Cheng BC, Lee TM, Gin T, CODA Trial Group. BIS-guided anesthesia decreases postoperative delirium and cognitive decline. J Neurosurg Anesthesiol. 2013;25(1):33–42.CrossRefPubMed
13.
go back to reference Andresen JM, Girard TD, Pandharipande PP, et al. Burst suppression on processed electroencephalography as a predictor of post-coma delirium in mechanically ventilated ICU patients. Crit Care Med. 2014;8(5):583–92. Andresen JM, Girard TD, Pandharipande PP, et al. Burst suppression on processed electroencephalography as a predictor of post-coma delirium in mechanically ventilated ICU patients. Crit Care Med. 2014;8(5):583–92.
14.
go back to reference Ely EW, Truman B, Manzi DJ, et al. Consciousness monitoring in ventilated patients: bispectral EEG monitors arousal not delirium. Intensive Care Med. 2004;30(8):1537–43.CrossRefPubMed Ely EW, Truman B, Manzi DJ, et al. Consciousness monitoring in ventilated patients: bispectral EEG monitors arousal not delirium. Intensive Care Med. 2004;30(8):1537–43.CrossRefPubMed
15.
go back to reference Kooi A van der , Leijten F, Wekken R van der , Slooter A. Electroencephalography-based monitoring of delirium in the ICU: what are the opportunities? Crit Care. 2012;16(Suppl 1):P338.CrossRefPubMedCentral Kooi A van der , Leijten F, Wekken R van der , Slooter A. Electroencephalography-based monitoring of delirium in the ICU: what are the opportunities? Crit Care. 2012;16(Suppl 1):P338.CrossRefPubMedCentral
16.
go back to reference Dellen E van, Kooi AW van der, Numan T, et al. Decreased functional connectivity and disturbed electroencephalography of intensive care unit patients with delirium after cardiac surgery. Anesthesiology. 2014;121(2):328–35.CrossRefPubMed Dellen E van, Kooi AW van der, Numan T, et al. Decreased functional connectivity and disturbed electroencephalography of intensive care unit patients with delirium after cardiac surgery. Anesthesiology. 2014;121(2):328–35.CrossRefPubMed
17.
go back to reference Kooi AW van der, Zaal IJ, Klijn FA, et al. Delirium detection using EEG: What and how to measure. Chest. 2015;147(1):94–101.CrossRef Kooi AW van der, Zaal IJ, Klijn FA, et al. Delirium detection using EEG: What and how to measure. Chest. 2015;147(1):94–101.CrossRef
18.
go back to reference Nederlandse Vereniging voor Klinische Geriatrie. Richtlijn Diagnostiek en behandeling van dementie. 2014. Nederlandse Vereniging voor Klinische Geriatrie. Richtlijn Diagnostiek en behandeling van dementie. 2014.
19.
go back to reference Folstein MF, Folstein SE, McHugh PR. “Mini-mental state”. A practical method for grading the cognitive state of patients for the clinician. J Psychiatr Res. 1975;12(3):189–98.CrossRefPubMed Folstein MF, Folstein SE, McHugh PR. “Mini-mental state”. A practical method for grading the cognitive state of patients for the clinician. J Psychiatr Res. 1975;12(3):189–98.CrossRefPubMed
20.
go back to reference Koponen H, Partanen J, Pääkkönen A, Mattila E, Riekkinen PJ. EEG spectral analysis in delirium. J Neurol Neurosurg Psychiatr. 1989;52(8):980–5.CrossRefPubMedPubMedCentral Koponen H, Partanen J, Pääkkönen A, Mattila E, Riekkinen PJ. EEG spectral analysis in delirium. J Neurol Neurosurg Psychiatr. 1989;52(8):980–5.CrossRefPubMedPubMedCentral
21.
go back to reference Jacobson SA, Leuchter AF, Walter DO. Conventional and quantitative EEG in the diagnosis of delirium among the elderly. J Neurol Neurosurg Psychiatr. 1993;56(2):153–8.CrossRefPubMedPubMedCentral Jacobson SA, Leuchter AF, Walter DO. Conventional and quantitative EEG in the diagnosis of delirium among the elderly. J Neurol Neurosurg Psychiatr. 1993;56(2):153–8.CrossRefPubMedPubMedCentral
22.
go back to reference Trzepacz PT, Mulsant BH, Dew MA, et al. Is delirium different when it occurs in dementia? A study using the delirium rating scale. J Neuropsychiatry Clin Neurosci. 1998;10:199–204.CrossRefPubMed Trzepacz PT, Mulsant BH, Dew MA, et al. Is delirium different when it occurs in dementia? A study using the delirium rating scale. J Neuropsychiatry Clin Neurosci. 1998;10:199–204.CrossRefPubMed
23.
go back to reference Thomas C, Hestermann U, Kopitz J, et al. Serum anticholinergic activity and cerebral cholinergic dysfunction: an EEG study in frail elderly with and without delirium. BMC Neurosci. 2008;9:86.CrossRefPubMedPubMedCentral Thomas C, Hestermann U, Kopitz J, et al. Serum anticholinergic activity and cerebral cholinergic dysfunction: an EEG study in frail elderly with and without delirium. BMC Neurosci. 2008;9:86.CrossRefPubMedPubMedCentral
24.
go back to reference Katz IR, Mossey J, Sussman N, et al. Bedside clinical and electrophysiological assessment: assessment of change in vulnerable patients. Int Psychogeriatr. 1991;3(2):289–300.CrossRefPubMed Katz IR, Mossey J, Sussman N, et al. Bedside clinical and electrophysiological assessment: assessment of change in vulnerable patients. Int Psychogeriatr. 1991;3(2):289–300.CrossRefPubMed
25.
go back to reference Katz IR, Curyto KJ, TenHave T, et al. Validating the diagnosis of delirium and evaluating its association with deterioration over a one-year period. Am J Geriatr Psychiatry. 2001;9(2):148–59.CrossRefPubMed Katz IR, Curyto KJ, TenHave T, et al. Validating the diagnosis of delirium and evaluating its association with deterioration over a one-year period. Am J Geriatr Psychiatry. 2001;9(2):148–59.CrossRefPubMed
26.
go back to reference Jans IS, Oudewortel L, Brandt PM, Van Gool WA. Severe, persistent and fatal delirium in psychogeriatric patients admitted to a psychiatric hospital. Dement Geriatr Cogn Dis Extra. 2015;5:253–64.CrossRefPubMedPubMedCentral Jans IS, Oudewortel L, Brandt PM, Van Gool WA. Severe, persistent and fatal delirium in psychogeriatric patients admitted to a psychiatric hospital. Dement Geriatr Cogn Dis Extra. 2015;5:253–64.CrossRefPubMedPubMedCentral
Metagegevens
Titel
Het electroencefalogram bij delier bij dementie (DBD)
Auteurs
Judith I. Hanemaaijer
Viona J. M. Wijnen
W. A. van Gool
Publicatiedatum
21-06-2017
Uitgeverij
Bohn Stafleu van Loghum
Gepubliceerd in
Tijdschrift voor Gerontologie en Geriatrie / Uitgave 4/2017
Print ISSN: 0167-9228
Elektronisch ISSN: 1875-6832
DOI
https://doi.org/10.1007/s12439-017-0220-x

Andere artikelen Uitgave 4/2017

Tijdschrift voor Gerontologie en Geriatrie 4/2017 Naar de uitgave

Signalementen

Signalementen