Top

Gepubliceerd in:

01-08-2008 | Artikelen

Hervonden herinneringen: de stand van zaken

Auteurs: Linsey Raymaekers, Elke Geraerts, Harald Merckelbach

Gepubliceerd in: Tijdschrift voor Psychotherapie | Uitgave 4/2008

Samenvatting

Onderzoek laat zien dat er twee typen van hervonden herinneringen bestaan. In het ene type worden de misbruikherinneringen geleidelijk opgehaald, veelal in de context van therapie. In het andere type worden de herinneringen spontaan – buiten de therapeutische context – hervonden. Voor het laatste type zijn vaker ondersteunende verklaringen van andere personen te vinden dan voor het eerste type. De twee types hebben ook een ander cognitief profiel. Bij de spontane herinneringen onderschatten mensen vaak hun eerdere herinneringen aan echte episodes. Bij de in therapie hervonden herinneringen vertonen mensen vaak een uitgesproken kwetsbaarheid voor pseudoherinneringen. Wij betogen daarom dat spontaan hervonden herinneringen vaker naar authentieke gebeurtenissen verwijzen, terwijl in therapie hervonden herinneringen vaker gebaseerd zijn op een gevaarlijke combinatie van suggestieve interventies en een neiging tot bronverwarring. Het onderscheid tussen de twee typen hervonden herinneringen kan juristen en getuige-deskundigen helpen om de betrouwbaarheid van zulke herinneringen in te schatten. Ook kan de kennis over deze twee categorieën nuttig zijn voor clinici, met name als het gaat om de gevaarlijke combinatie die wij hiervoor aanduidden.

vorige artikel Inleiding

volgende artikel De ontwikkeling van een biopsychisch model van psychose

Aanwijzing, signalering; een woord dat je aanbiedt om het ophalen van een ander woord te vergemakkelijken.

De vignetten zijn gebaseerd op verhalen van personen die deelnamen aan onze studies. Namen alsook persoonlijke details zijn veranderd om anonimiteit te bewaren.

Arnold, M.M., & Lindsay, D.S. (2002). Remembering remembering. Journal of Experimental Psychology: Learning, Memory, and Cognition, 28, 521-529.

Clancy, S.A. (2005). Abducted. How people come to believe they were kidnapped by aliens. Cambridge, MA: Harvard University Press.

Clancy, S.A., Schacter, D.L. McNally, R.J., & Pitman, R.K. (2000). False recognition in women reporting recovered memories of sexual abuse. Psychological Science, 11, 26-31.

Corwin, D.L., & E. Olafson (1997). Videotaped discovery of a reported unrecallable memory of childhood sexual abuse: Comparison with a childhood interview videotaped 11 years before. Child Maltreatment, 2, 91-112.

Crombag, H.F.M., & Merckelbach, H.L.G.J. (1996). Hervonden herinneringen en andere misverstanden. Amsterdam/Antwerpen: Uitgeverij Contact.

Deese, J. (1959). On the prediction of occurrence of particular verbal intrusions in immediate recall. Journal of Experimental Psychology, 58, 17-22.

Garry, M., & Polaschek, D.L.L. (2000). Imagination and memory. Current Directions in Psychological Science, 9, 6-10.

Geraerts, E. (2006). Remembrance of things past. The cognitive psychology of remembering and forgetting trauma. Dissertation, Maastricht University, Maastricht.

Geraerts, E., Arnold, M.M., Lindsay, D.S., Merckelbach, H., Jelicic, M., & Hauer, B. (2006). Forgetting of prior remembering in persons reporting recovered memories of childhood sexual abuse. Psychological Science, 17, 1002-1008.

Geraerts, E., Lindsay, D.S., Merckelbach, H., Jelicic, M., Raymaekers, L., Arnold, M.M., & Schooler, J. S. (2007b). Cognitive mechanisms underlying recovered memory experiences of childhood sexual abuse. Ter publicatie aangeboden.

Geraerts, E., & McNally, R.J. (nog te verschijnen). Assessment of recovered and false memories. In R. Rogers (Ed.), Clinical assessment of malingering and deception (3rd ed.). New York: Guilford.

Geraerts, E., McNally, R.J., Jelicic, M., Merckelbach, H., & Raymaekers, L. (2008). Linking thought suppression and recovered memories of childhood sexual abuse. Memory, 16, 22-28.

Geraerts, E., Schooler, J.W., Merckelbach, H., Jelicic, M., Hauer, B.J.A., & Ambadar, Z. (2007a). The reality of recovered memories: Corroborating continuous and discontinuous memories of childhood sexual abuse. Psychological Science, 18, 564-567.

Geraerts, E., Smeets, E., Jelicic, M., van Heerden, J., & Merckelbach, H. (2005). Fantasy proneness, but not self-reported trauma is related to DRM performance of women reporting recovered memories of childhood sexual abuse. Consciousness and Cognition, 14, 602-612.

Gezondheidsraad. (2004). Omstreden herinneringen. Den Haag: Gezondheidsraad, publicatie nr 2004/02.

Giesbrecht, T. (2006). Dissociation: A defensive maneuver? Dissertation, Maastricht University, Maastricht.

Haber, L., & Haber, R.N. (1998). Criteria for judging the admissibility of eyewitness testimony of long past events. Psychology, Public Policy and Law, 4, 1135-1159.

Hayne, H. (2004). Infant memory development: Implications for childhood amnesia. Developmental Review, 24, 33-73.

Hendriks (2004). Vaag verleden. Hoe ik ging geloven in fictieve herinneringen. Amsterdam/Antwerpen: Veen.

Johnson, M.K., Hashtroudi, S., & Lindsay, D.S. (1993). Source monitoring. Psychological Bulletin, 114, 3-28.

Lindsay, D.S., & Read, J.D. (2001). The recovered memories controversy: Where do we go from here? In G.M. Davies & T. Dalgleish (Eds.), Recovered memories: Seeking the middle ground (pp. 71-94). Chichester: John Wiley & Sons.

Loftus E.F. (2004). Memories of things unseen. Current Directions in Psychological Science, 13, 145-147.

Lundh, L.G (1998). Normal suggestion. An analysis of the phenomenon and its role in psychotherapy. Clinical Psychology and Psychotherapy, 5, 24-38.

Marsh, E.J., Tversky, B., & Hutson, M. (2005). How eyewitnesses talk about events: Implications for memory. Applied Cognitive Psychology, 19, 531-544.

Mazzoni, G.A.L., Loftus, E.F., Seitz, A., & Lynn, S.J. (1999). Changing beliefs and memories through dream interpretation. Applied Cognitive Psychology, 13, 125-144.

McNally, R.J. (2003). Remembering trauma. Cambridge, MA: Belknap Press/Harvard University Press.

McNally, R.J., Lasko, N.B., Clancy, S.A., Macklin, M.L., Pitman, R.K., & Orr, S.P. (2004). Psychophysiological responding during script-driven imagery in people reporting abduction by space aliens. Psychological Science, 15, 493-497.

Merckelbach, H., Crombag, H.F.M., & Horselenberg, R. (2002). Hervonden herinneringen. In P.J. van Koppen, D.J. Hessing, H.L.G.J. Merckelbach, & H.F.M. Crombag (Red.), Het recht van binnen: psychologie van het recht. (p. 485-505). Deventer: Kluwer.

Merckelbach, H., Smeets, T., Geraerts, E., Jelicic, M., Bouwen, A., & Smeets, E. (2006). I haven’t thought about this for years! Dating recent recalls of vivid memories. Applied Cognitive Psychology, 20, 33-42.

Nierop, N.M., & Eshof, P. van den (2003). De ontstaansgeschiedenis ontrafeld. Onderzoeksverslag van de Landelijke Expertisegroep Bijzondere Zedenzaken over de periode 2001-2002. Zoetermeer: Korps Landelijke Politiediensten.

Nourkova, V., Bernstein, D.M., & Loftus, E.F. (2004). Biography becomes autobiography: Distorting the subjective past. American Journal of Psychology, 117, 65-80.

Ost, J. (2003). Essay book review: Seeking the middle ground in the ‘memory wars’. British Journal of Psychology, 94, 125-139.

Ost, J., Costall, A., & Bull, R. (2002). A perfect symmetry? A study of retractors’ experiences of making and then repudiating claims of early sexual abuse. Psychology, Crime, & Law, 8, 155-181.

Peters, M.J.V., Jelicic, M., Haas, N., & Merckelbach, H. (2006). Mild executive dysfunctions in undergraduates are related to recollecting words never presented. International Journal of Neuroscience, 116, 1065-1077.

Peters, M.J.V., Horselenberg, R., Jelicic, M., & Merckelbach, H. (2007). The false fame illusion in people with memories about a previous life. Consciousness and Cognition, 16, 162-169.

Pillemer, D.B. (1998). What is remembered about early childhood events? Clinical Psychology Review, 18, 895-913.

Roediger, H.L. III, & McDermott, K.B. (1995). Creating false memories: Remembering words not presented in lists. Journal of Experimental Psychology: Learning, Memory, and Cognition, 21, 803-814.

Schacter, D.L. (1995). Memory wars. Scientific American, 272, 135-139.

Schooler, J.W., Ambadar, Z., & Bendiksen, M.A. (1997). A cognitive corroborative case study approach for investigating discovered memories of sexual abuse. In J.D. Read & D.S. Lindsay (Eds.), Recollections of trauma. Scientific research and clinical practice (p. 379-387). New York: Plenum.

Shaffer, R.E., & Cozolino, L.J. (1992). Adults who report childhood ritualistic abuse. Journal of Psychology & Theology, 20, 188-193.

Shobe, K. K., & Schooler, J.W. (2001). Discovering fact and fiction: Case-based analyses of authentic and fabricated memories of abuse. In G. M. Davies & T. Dalgleish (Eds.), Recovered memories: Seeking the middle ground (pp. 95-151). Chichester: John Wiley & Sons.

Smeets, T., Merckelbach, H., Horselenberg, R., & Jelicic, M. (2004). Vroeger met je hand door een ruit gevallen: schatting, geloof, of herinnering? De Psycholoog, 39, 485-491.

Weekes, J.R., Lynn, S.J., Green, J.P., & Brentar, J.T. (1992). Pseudomemory in hypnotized and task-motivated subjects. Journal of Abnormal Psychology, 101, 356-360.

Wegner, D.M. (1994). Ironic processes of mental control. Psychological Review, 101, 34-52.

Winkielman, P., Schwarz, N., & Belli, R.F. (1998). The role of ease of retrieval and attribution in memory judgements: Judging your memory as worse despite recalling more events. Psychological Science, 9, 124-126.

Younger, J., Kemmerer, D.D., Winkel, J.D., & Nash, M.R. (2005). The Harvard Group Scale of Hypnotic Susceptibility: Accuracy of Self-Report and the Memory for Items. International Journal of Clinical and Experimental Hypnosis, 53, 306-320.

Titel: Hervonden herinneringen: de stand van zaken
Auteurs: Linsey Raymaekers
Elke Geraerts
Harald Merckelbach
Publicatiedatum: 01-08-2008
Uitgeverij: Bohn Stafleu van Loghum
Gepubliceerd in: Tijdschrift voor Psychotherapie / Uitgave 4/2008
Print ISSN: 0165-1188
Elektronisch ISSN: 1876-5637
DOI: https://doi.org/10.1007/BF03078430

Bohn Stafleu van Loghum

Deel dit onderdeel of sectie (kopieer de link)

Samenvatting

Log in om toegang te krijgen

Andere artikelen Uitgave 4/2008

Dupliek op Wubbo Scholte: Reactie op het artikel: Is een structurele diagnose op basis van een NVM-profiel mogelijk? Tijdschrift voor Psychotherapie, 34, 2, 80-91

Es arbeitet wohl ohne Unterbrechung in mir weiter

Psychotherapeutische diagnostiek

M. de Neef & P. Cuijpers (2007). Fobieën. Amsterdam: Boom. 216 pp., € 22,50

De ontwikkeling van een biopsychisch model van psychose

Ernst Bohlmeijer (2007). De Verhalen die we leven. Narratieve psychologie als methode. Amsterdam: Boom. 205 pp., € 12,50