De hersenzenuwen verzorgen de motorische, sensorische en autonome communicatie tussen de hersenen/hersenstam en de doelorganen van het hoofd en de nek (zintuigen, spieren). Daarnaast treedt een belangrijk deel van het autonome zenuwstelsel de hersenen in en uit via de hersenstam. De hersenzenuwen zijn van craniaal naar caudaal genummerd van I tot en met XII, op volgorde waarin zij de hersenen, en met name de hersenstam, in- of uittreden. Behalve de functies van elk van deze hersenzenuwen zijn ook enkele anatomische kenmerken klinisch van belang, met name de lokalisaties van de hersenzenuwkernen in de hersenstam en de plaats waar de verschillende hersenzenuwen de schedel verlaten of binnenkomen.
