Top

Gepubliceerd in:

01-08-2006 | Artikel

Groeihormoondeficiëntie als laat (iatrogeen) effect bij kinderen en jongvolwassenen die als kind behandeld zijn wegens kanker en zijn genezen

Auteur: Mevrouw dr. E. W. C. M. van Dam

Gepubliceerd in: Bijblijven | Uitgave 8/2006

Samenvatting

In vrijwel iedere huisartsenpraktijk bevinden zich enkele overlevenden van kanker op de kinderleeftijd. Indien zich bij hen vage klachten voordoen, zoals vermoeidheid en conditievermindering, kan het zinvol zijn hen te verwijzen naar de polikliniek voor late effecten (plek-poli) van het betrokken kinderoncologisch centrum. De behandelend arts kan via deze polikliniek nadere informatie verkrijgen over de ziektegeschiedenis en de huidige conditie. Het is belangrijk in het dossier te noteren wanneer, waar en hoe de patiënt in het verleden behandeld is om late effecten zoals groeihormoondeficiëntie en/of secundaire tumoren tijdig te onderkennen.

Bij kinderen met een kans op groeihormoondeficiëntie moeten de groei en ontwikkeling eenmaal per zes tot twaalf maanden geëvalueerd worden. Bij tijdige onderkenning en behandeling kan vaak een bijna normale lengtegroei bereikt worden. Volwassenen dient men eenmaal per één à twee jaar te onderzoeken op klinische verschijnselen van groeihormoondeficiëntie en op het serum-igf-1. Vooral bij ernstige groeihormoondeficiëntie zijn er duidelijke effecten van een groeihormoonbehandeling te verwachten. Deze behandeling wordt echter alleen vergoed als de Landelijke Registratie Groeihormoonbehandeling toestemming heeft verleend.groeihormoon langetermijneffecten kinderkanker, overlevenden van follow-up, langdurige groeihormoondeficiëntie

vorige artikel Fertiliteitsproblemen na behandeling wegens kanker op de kinderleeftijd: signalering, diagnostiek en therapie

volgende artikel Blijvende neuropsychologische schade na behandeling wegens leukemie of een hersentumor

Bos C van den, Heinen RC, Sukel M, Pal HJ van der, Geenen MM. Screening for late effects in survivors of childhood cancer: Growth hormone deficiency from a pediatric oncologist’s point of view. Growth Hormigf Res 2004;14 Suppl A:S125-8.PubMed

Gurney JG, Kadan-Lottick NS, Packer RJ, Neglia JP, Sklar CA, Punyko JA, et al. Endocrine and cardiovascular late effects among adult survivors of childhood brain tumors: Childhood Cancer Survivor Study. Cancer 20031;97(3):663-73.CrossRefPubMed

Heikens J, Michiels EM, Behrendt H, Endert E, Bakker PJ, Fliers E. Long-term neuro-endocrine sequelae after treatment for childhood medulloblastoma. Eur J Cancer 1998; 34(10):1592-7.CrossRefPubMed

Jarfelt M, Bjarnason R, Lannering B. Young adult survivors of childhood acute lymphoblastic leukemia: Spontaneousgh secretion in relation tocns radiation. Pediatr Blood Cancer 2004;42(7):582-8.CrossRefPubMed

Spoudeas HA. Growth and endocrine function after chemotherapy and radiotherapy in childhood. Eur J Cancer 2002;38(13):1748-9.CrossRefPubMed

Schmiegelow M, Lassen S, Poulsen HS, Feldt-Rasmussen U, Schmiegelow K, Hertz H, et al. Cranial radiotherapy of childhood brain tumours: Growth hormone deficiency and its relation to the biological effective dose of irradiation in a large population based study. Clin Endocrinol (Oxf) 2000;53(2):191-7.CrossRef

Bongers ME, Francken AB, Rouwe C, Kamps WA, Postma A. Reduction of adult height in childhood acute lymphoblastic leukemia survivors after prophylactic cranial irradiation. Pediatr Blood Cancer 2005;45(2):139-43.CrossRefPubMed

Clarson CL, Del Maestro RF. Growth failure after treatment of pediatric brain tumors. Pediatrics 1999; 103(3):E37.CrossRefPubMed

Shalet SM, Toogood A, Rahim A, Brennan BM. The diagnosis of growth hormone deficiency in children and adults. Endocr Rev 1998;19(2):203-23.CrossRefPubMed

Gleeson HK, Stoeter R, Ogilvy-Stuart AL, Gattamaneni HR, Brennan BM, Shalet SM. Improvements in final height over 25 years in growth hormone (gh)-deficient childhood survivors of brain tumors receivinggh replacement. J Clin Endocrinol Metab 2003;88(8):3682-9.CrossRefPubMed

Xu W, Janss A, Moshang T. Adult height and adult sitting height in childhood medulloblastoma survivors. J Clin Endocrinol Metab 2003;88(10):4677-81.CrossRefPubMed

Carroll PV, Christ ER, Bengtsson BA, Carlsson L, Christiansen JS, Clemmons D, et al. Growth hormone deficiency in adulthood and the effects of growth hormone replacement: A review. Growth Hormone Research Society Scientific Committee. J Clin Endocrinol Metab 1998;83(2):382-95.CrossRefPubMed

Link K, Moell C, Garwicz S, Cavallin-Stahl E, Bjork J, Thilen U, et al. Growth hormone deficiency predicts cardiovascular risk in young adults treated for acute lymphoblastic leukemia in childhood. J Clin Endocrinol Metab 2004;89(10):5003-12.CrossRefPubMed

Greving DM, Santacroce SJ. Cardiovascular late effects. J Pediatr Oncol Nurs 2005;22(1):38-47.CrossRefPubMed

Murray RD, Darzy KH, Gleeson HK, Shalet SM.gh-deficient survivors of childhood cancer:gh replacement during adult life. J Clin Endocrinol Metab 2002;87(1):129-35.CrossRefPubMed

Consensus guidelines for the diagnosis and treatment of growth hormone (gh) deficiency in childhood and adolescence: summary statement of thegh Research Society.gh Research Society. J Clin Endocrinol Metab 2000;85(11):3990-3.

Molitch ME, Clemmons DR, Malozowski S, Merriam GR, Shalet SM, Vance ML, et al. Evaluation and treatment of adult growth hormone deficiency: An Endocrine Society Clinical Practice Guideline. J Clin Endocrinol Metab 2006;91(5):1621-34.CrossRefPubMed

Darzy KH, Aimaretti G, Wieringa G, Gattamaneni HR, Ghigo E, Shalet SM. The usefulness of the Regular growth hormone (gh)-releasing hormone and arginine stimulation test in the diagnosis of radiation-inducedgh deficiency is dependent on the post-irradiation time interval. J Clin Endocrinol Metab 2003;88(1):95-102.CrossRefPubMed

Lissett CA, Saleem S, Rahim A, Brennan BM, Shalet SM. The impact of irradiation on growth hormone responsiveness to provocative agents is stimulus dependent: Results in 161 individuals with radiation damage to the somatotropic axis. J Clin Endocrinol Metab 2001;86(2):663-8.CrossRefPubMed

Ham JN, Ginsberg JP, Hendell CD, Moshang T Jr. Growth hormone releasing hormone plus arginine stimulation testing in young adults treated in childhood with cranio-spinal radiation therapy. Clin Endocrinol (Oxf) 2005;62(5):628-32.CrossRef

Drake WM, Howell SJ, Monson JP, Shalet SM. Optimizinggh therapy in adults and children. Endocr Rev 2001;22(4):425-50.CrossRefPubMed

Hoffman AR, Kuntze JE, Baptista J, Baum HB, Baumann GP, Biller BM, et al. Growth hormone (gh) replacement therapy in adult-onsetgh deficiency: Effects on body composition in men and women in a double-blind, randomized, placebo-controlled trial. J Clin Endocrinol Metab 2004;89(5):2048-56.CrossRefPubMed

Adan L, Trivin C, Sainte-Rose C, Zucker JM, Hartmann O, Brauner R.gh deficiency caused by cranial irradiation during childhood: Factors and markers in young adults. J Clin Endocrinol Metab 2001;86(11):5245-51.CrossRefPubMed

Leung W, Rose SR, Zhou Y, Hancock ML, Burstein S, Schriock EA, et al. Outcomes of growth hormone replacement therapy in survivors of childhood acute lymphoblastic leukemia. J Clin Oncol 2002;20(13):2959-64.CrossRefPubMed

Sklar CA, Mertens AC, Mitby P, Occhiogrosso G, Qin J, Heller G, et al. Risk of disease recurrence and second neoplasms in survivors of childhood cancer treated with growth hormone: A report from the Childhood Cancer Survivor Study. J Clin Endocrinol Metab 2002;87(7):3136-41.CrossRefPubMed

Packer RJ, Boyett JM, Janss AJ, Stavrou T, Kun L, Wisoff J, et al. Growth hormone replacement therapy in children with medulloblastoma: Use and effect on tumor control. J Clin Oncol 2001;19(2):480-7.PubMed

Titel: Groeihormoondeficiëntie als laat (iatrogeen) effect bij kinderen en jongvolwassenen die als kind behandeld zijn wegens kanker en zijn genezen
Auteur: Mevrouw dr. E. W. C. M. van Dam
Publicatiedatum: 01-08-2006
Uitgeverij: Bohn Stafleu van Loghum
Gepubliceerd in: Bijblijven / Uitgave 8/2006
Print ISSN: 0168-9428
Elektronisch ISSN: 1876-4916
DOI: https://doi.org/10.1007/BF03059957

Bohn Stafleu van Loghum

Deel dit onderdeel of sectie (kopieer de link)

Samenvatting

Log in om toegang te krijgen

Andere artikelen Uitgave 8/2006

Fertiliteitsproblemen na behandeling wegens kanker op de kinderleeftijd: signalering, diagnostiek en therapie

Redactioneel ten geleide

Blijvende neuropsychologische schade na behandeling wegens leukemie of een hersentumor

Cardiotoxiciteit van antracyclines

Tweede tumoren na behandeling voor jeugdkanker

Late effecten na beenmergtransplantatie