Uit een publicatie van NIVEL-onderzoekers in het tijdschrift European Journal of Pain blijkt dat goede communicatie positieve invloed heeft op de beleving van pijn. Vooral als een zorgverlener positieve verwachtingen uit over het beloop van de pijn of informatie geeft over ingrepen die een patiënt moet ondergaan, heeft dat een gunstig effect.

Het is al langer bekend dat communicatie een effect kan hebben op de gezondheid van patiënten, maar het is onduidelijk welke effecten specifieke vormen van communicatie kan hebben. Onderzoekers van het NIVEL hebben een literatuuronderzoek uitgevoerd naar klinische studies waarin specifieke communicatie werd gevarieerd om het effect op de door patiënten ervaren pijn te meten. Ze keken daarbij naar het effect van: 

• het wekken van uitkomstverwachtingen (positief, neutraal of negatief)
• empathie
• procedurele informatie

Deze drie elementen werden gekozen om placebo-effecten (effecten die niet zijn toe te schrijven aan de medische interventie) te kunnen vaststellen. Communicatie kan dus een grote rol spelen in placebo-effecten, bijvoorbeeld door de verwachtingen van patiënten te beïnvloeden.

Op basis van de analyse van de in totaal 51 uitgevoerde studies binnen de overzichtsstudie concludeerden de onderzoekers dat communicatie een (klein) effect heeft op de beleving van pijn. Het wekken van positieve verwachtingen (‘als u deze medicijnen neemt, zal uw pijn snel minder worden’) leidt tot minder pijn en negatieve verwachtingen tot meer pijn. Informatie over procedures kan ook pijn verminderen, het effect van empathie lijkt minder groot te zijn.

Deze studie kent wel een aantal beperkingen, aldus het NIVEL. Zo waren de studies erg verschillend van aard, was vaak niet duidelijk wat in de communicatie precies was gevarieerd en hoe er met de controlegroep was gecommuniceerd. Meer onderzoek lijkt dan ook wenselijk. Desalniettemin maakt deze studie aannemelijk dat een positieve houding van een zorgverlener en het geven van informatie pijn van patiënten kan verzachten.

Ga voor het originele artikel naar European Journal of Pain.

Bron: NIVEL
Beeld: Thinkstock

In BSL Tandarts Totaal >>

• Onbegrepen pijn, Tandartspraktijk 5/2014
•  Een mooi duet in de tandartsstoel. Effectieve communicatie in de tandheelkunde, Uit: Het Tandheelkundig jaar 2016
• Investeren in de communicatie met patiënten loont, Standby 5/2015