Skip to main content
Top

2009 | wo | Boek

Gezondheidsrecht

Redacteuren: Prof. mr. dr. D. P. Engberts, Mr. L. E. Kalkman-Bogerd

Uitgeverij: Bohn Stafleu van Loghum

Boekenserie : Quintessens

insite
ZOEKEN

Over dit boek

In de dagelijkse praktijk hebben artsen regelmatig te maken met verschillende juridische vraagstukken. Wat zijn de regels op het gebied van de relatie tussen arts en patiënt? Hoe juridisch te handelen bij gedwongen opname, levensbeëindiging of orgaantransplantatie? Deze en overige onderwerpen worden uitgebreid behandeld in Gezondheidsrecht.Hoewel gezondheidsrecht een verplicht onderdeel van het artsexamen is, is dit boek de eerste uitgave over dit onderwerp die ook geschikt is voor studenten geneeskunde. De auteurs van Gezondheidsrecht behandelen onder meer de soorten wetgeving binnen de gezondheidszorg, de relatie arts-patiënt, de opname en behandeling van psychiatrische patiënten en onbekwamen, juridische vraagstukken rond het begin en het einde van leven, orgaantransplantatie en bloedtransfusie, de belangen van derden en de wettelijke regeling van de beroepsuitoefening. Bovendien is aan deze nieuwe druk een hoofdstuk toegevoegd over de verhouding van het gezondheidsrecht tot de bio-medische ethiek.De auteurs bieden met Gezondheidsrecht een gedegen theoretisch kader, dat zij door het bespreken van casuïstiek verbinden met de praktijk van alledag.

Inhoudsopgave

Voorwerk
1. Inleiding
Samenvatting
De medische beroepsuitoefening voltrok zich tot ver na de Tweede Wereldoorlog op aanmerkelijke afstand van het juridische domein. Er waren wel juridische regels die de medicus practicus in acht diende te nemen bij zijn beroepsuitoefening (bijvoorbeeld de regels met betrekking tot het opstellen van overlijdensverklaringen en die met betrekking tot besmettelijke ziekten), maar die regels hoefden niet als knellend te worden ervaren.
D. P. Engberts, L. E. Kalkman-Bogerd
2. Relatie arts-patiënt
Samenvatting
De reflectie op de aard van de relatie arts-patiënt en de daarmee samenhangende verplichtingen is eeuwenlang een aangelegenheid geweest die in hoofdzaak artsen bezighield.
D. P. Engberts, L. E. Kalkman-Bogerd
3. Opneming en behandeling in de geestelijke gezondheidszorg
Samenvatting
De Wet bijzondere opnemingen in psychiatrische ziekenhuizen heeft sinds haar inwerkingtreding in 1994 geen rustig bestaan geleid. Vanaf het begin was er kritiek op de reikwijdte (toepasselijkheid op psychogeriatrische patiënten en patiënten met een verstandelijke handicap) maar ook de regeling voor opname en behandeling van psychiatrische patiënten leidde in de praktijk tot verschillende problemen.
D. P. Engberts, L. E. Kalkman-Bogerd
4. Juridische vraagstukken rond het begin van het leven
Samenvatting
In dit hoofdstuk zullen juridische aspecten worden besproken die samenhangen met het begin van het leven. Enerzijds zal het gaan om juridische vragen die verbonden zijn aan het toepassen van technieken ter voorkoming van zwangerschap of de beëindiging daarvan.
D. P. Engberts, L. E. Kalkman-Bogerd
5. Juridische vraagstukken rond het einde van het leven
Samenvatting
Iedere samenleving heeft gebruiken en regels die samenhangen met het overlijden van mensen. Weliswaar is het overlijden van een mens in emotionele zin vooral iets dat de directe nabestaanden raakt, in meer verwijderde zin is het ook een aangelegenheid die het bredere samenlevingsverband aangaat, waarbij dikwijls een religieuze of levensbeschouwelijke gemeenschap een rol speelt en waarbij steeds ook de burgerlijke samenleving is betrokken. Om die laatste betrokkenheid gaat het in dit hoofdstuk.
D. P. Engberts, L. E. Kalkman-Bogerd
6. Orgaantransplantatie en bloedtransfusie
Samenvatting
Al in het begin van de 20ste eeuw was het chirurgisch gezien mogelijk om organen van de ene mens te transplanteren naar een andere. Veel langer duurde het voordat het mogelijk was een getransplanteerd orgaan in de ontvanger duurzaam te laten functioneren.
D. P. Engberts, L. E. Kalkman-Bogerd
7. Gezondheidszorg en belangen van derden
Samenvatting
Handelingen op het gebied van de individuele gezondheidszorg worden niet altijd uitsluitend ten behoeve van de curatieve hulpverlening toegepast. Het kan zijn dat andere belangen een rol spelen, waarbij het kan gaan om een niet-curatief belang van betrokkene, bijvoorbeeld het doktersbriefje waaruit moet blijken dat betrokkene door ziekte niet in staat was om examen te doen (geneeskundige verklaring).
D. P. Engberts, L. E. Kalkman-Bogerd
8. Preventieve gezondheidszorg
Samenvatting
Voorkomen is beter dan genezen, is een veelgehoorde uitspraak. Preventie heeft als doel te zorgen dat mensen gezond blijven door enerzijds de gezondheid te bevorderen en anderzijds de gezondheid te beschermen. Dit kan bereikt worden door ziekten en aandoeningen te voorkomen of in een vroeg stadium op te sporen en door complicaties van ziekten te voorkomen.
D. P. Engberts, L. E. Kalkman-Bogerd
9. Wetenschappelijk onderzoek
Samenvatting
De verontwaardiging en ontzetting over de experimenten die in de Tweede Wereldoorlog door de nazi’s met gevangenen zijn uitgevoerd, zijn aanleiding geweest tot de strafrechtelijke vervolging van de verantwoordelijke artsen en onderzoekers voor het Tribunaal van Neurenberg (1947).
D. P. Engberts, L. E. Kalkman-Bogerd
10. Klachtrecht en aansprakelijkheid
Samenvatting
Vrijwel iedere arts zal tijdens zijn beroepsuitoefening te maken krijgen met ontevreden patiënten. Ontevreden patiënten zijn onlosmakelijk verbonden met de uitoefening van het beroep. Het is voor de arts dan ook van belang om te weten hoe hij met deze onvrede moet omgaan.
D. P. Engberts, L. E. Kalkman-Bogerd
11. Beroepenwetgeving en kwaliteitsbeleid
Samenvatting
Mag iedereen in Nederland handelingen verrichten op het gebied van de gezondheidszorg? Of zijn sommige handelingen gereserveerd voor artsen? Wanneer mag iemand zich eigenlijk arts noemen? Maakt het wat de bevoegdheid tot het verrichten van handelingen betreft uit of de betrokkene zojuist de artsenopleiding heeft afgerond of al jaren ervaring heeft? En welke kwaliteit van zorg moeten zorgaanbieders leveren? Maakt het daarbij verschil of de zorg wordt geleverd door een individuele zorgverlener dan wel een zorginstelling?
D. P. Engberts, L. E. Kalkman-Bogerd
12. Het stelsel van gezondheidszorg
Samenvatting
Het stelsel van gezondheidszorg zoals we dat in Nederland kennen, is volop in beweging. Dat is niet nieuw. De organisatie, structuur en financiering van de gezondheidszorg hebben zich in de afgelopen eeuwen geleidelijk aan ontwikkeld tot het huidige, complexe systeem.
D. P. Engberts, L. E. Kalkman-Bogerd
13. Gezondheidsrecht en medische ethiek
Samenvatting
Bovenstaande woorden uit de Instituten van Justinianus, een juridisch leerboek dat deel uitmaakt van het Corpus Iuris Civilis en in 533 kracht van wet kreeg, zullen in hedendaagse leerboeken niet snel als uitgangspunt worden geformuleerd.
D. P. Engberts, L. E. Kalkman-Bogerd
Nawerk
Meer informatie
Titel
Gezondheidsrecht
Redacteuren
Prof. mr. dr. D. P. Engberts
Mr. L. E. Kalkman-Bogerd
Copyright
2009
Uitgeverij
Bohn Stafleu van Loghum
Elektronisch ISBN
978-90-313-7642-1
Print ISBN
978-90-313-6148-9
DOI
https://doi.org/10.1007/978-90-313-7642-1