Top

Gepubliceerd in:

2017 | OriginalPaper | Hoofdstuk

14. Gezondheidsrecht en Europa

Auteur : Prof. mr. A. C. Hendriks

Gepubliceerd in: Leerboek Gezondheidsrecht

Uitgeverij: Bohn Stafleu van Loghum

Samenvatting

Het in Nederland geldende rechtssysteem wordt maar ten dele bepaald door de Nederlandse wetgever, en wordt in toenemende mate buiten Nederland gevormd. Nederland heeft rechtstreeks of in het kader van internationale organisaties, verdragen gesloten met andere landen. Zo is Nederland partij bij het Internationaal Verdrag inzake Economische, Sociale en Economische Rechten (IVESCR), lid van de Europese Unie (EU) en is het gebonden aan uitspraken van internationale rechtscolleges zoals het Internationaal Gerechtshof van de Verenigde Naties, het Hof van Justitie van de Europese Unie (HvJ EU) en het Europees Hof voor de Rechten van de Mens (EHRM).

vorige hoofdstuk Het stelsel van gezondheidszorg

volgende hoofdstuk Gezondheidsrecht en medische ethiek

Stb. 2015, 447.

Art. 12 lid 1 IVESCR.

Art. 93–94 Gw.

Art. 120 Gw. Er is een initiatiefwetsvoorstel van het voormalig kamerlid Halsema, dat dit toetsingsverbod gedeeltelijk wil opheffen. Het is onzeker of dit wetsvoorstel, dat thans ter tweede lezing voorligt de vereiste tweederde meerderheid gaat krijgen (kamerstukken 2010–2011, 32334 nr. 5).

Art. 8 EVRM.

Art. 9 EVRM.

Art. 10 EVRM.

Art. 2 EVRM.

Art. 3 EVRM.

Art. 5 EVRM.

Art. 34 EVRM.

Art. 32 EVRM.

Art. 46 EVRM.

EHRM 25 april 1978, Tyrer t. het VK, nr. 5856/72, § 31.

Zie bijvoorbeeld EHRM 29 april 2002, Pretty t. het VK, nr. 2346/02, NJ 2004, 543 (m.nt. EA Alkema), NJCM-Bulletin 2002, pag. 910 (m.nt. BEP Myjer), EHRC 2002, 47 (m.nt. JH Gerards en HL Janssen), § 70.

EHRM 4 januari 2008, Shelley t. het VK (ontv.besl.), nr. 23800/06, EHRC 2008, 61 (m.nt. AC Hendriks), GJ 2008, 61 (m.nt. AC Hendriks), EHRM 13 november 2012, Hristizov e.a. t. Bulgarije, nr. 47039/11 & 358/12 en EHRM 15 november 2016, Dubská en Krejzová t. Tsjechië (GC), nr. 28859/11 & 28473/12, EHRC 2017, 38 (m.nt. AC Hendriks).

EHRM 3 november 2011, S.H. e.a. t. Oostenrijk (GC), nr. 57813/00.

EHRM 27 augustus 2015, Parillo t. Italië (GC), nr. 46470/11.

EHRM 10 april 2007, Evans t. het VK (GC), nr. 6339/05, NJ 2007, 459 (m.nt. J de Boer), NJCM-Bulletin 2007, pag. 872 (m.nt. M Küthe en M Turvey), EHRC 2007, 73 (m.nt. E Brems), § 77.

EHRM 17 oktober 1986, Rees t. het VK, nr. 9532/81, NJ 1987, 945 (m.nt. EA Alkema), NJCM-Bulletin 1987, pag. 545 (m.nt. LF Zwaak), TvGR 1988/52, § 57.

EHRM 16 december 2010, A., B. en C. t. Ierland (GC), nr. 25579/05, NJ 2011, 216 (m.nt. EA Alkema), EHRC 2011, 40 (m.nt. AC Hendriks en JH Gerards), GJ 2011, 36 (m.nt. AC Hendriks), NTM 2011, pag. 349 (m.nt. NR Koffeman).

EHRM 13 juni 1979, Marckx t. België, nr. 6833/74, nr. 6833/74, NJ 1980, 462 (m.nt. EA Alkema).

EHRM 26 maart 1985, X en Y t. Nederland, nr. 8978/80, NJ 1985, 525 (m.nt. EA Alkema), NJCM-Bulletin 1985, pag. 410 (m.nt. JGC Schokkenbroek), TvGR 1985, 43.

EHRM 17 maart 2016, Vasileva t. Bulgarije, nr. 23796/10, EHRC 2016, 127 (m.nt. AC Hendriks), §E63,

Uitvoeriger: Hendriks AC. The Council of Europe. In: Toebes B et al., editors. Health and Human Rights in Europe. Antwerpen: Intersentia; 2012. pag. 23–50.

EHRM 9 juni 1998, L.C.B. t. het VK, nr. 23413/94, NJ 1999, 283, § 36; EHRM 28 oktober 1998, Osman t. het VK (GC), nr. 23452/94, NJ 2000, 1334 (m.nt. EA Alkema), NJCM-Bulletin 1999, pag. 512 (m.nt. BEP Myjer), JB 1999, 25 (m.nt. AW Heringa en HL Janssen), § 115 en EHRM 31 mei 2007, Kontrová t. Slowakije, nr. 7510/04, EHRC 2007, 85, § 49. Zie ook Nationale ombudsman 29 mei 2006, rapport 2006/192 en Nationale ombudsman 12 april 2012, rapport 2012/037.

EHRM 17 januari 2002, Calvelli en Ciglio t. Italië (GC), nr. 32967/96, EHRC 2002, 22 (m.nt. J van der Velde), § 49.

EHRM 3 oktober 2003, Rowley t. het VK (ontv.besl.), nr. 31914/03 en EHRM 27 juni 2006, Byrzykowski t. Polen, nr. 11562/05, § 104 en EHRM 9 april 2013, Mehmet Şentürk en Bekir Şentürk t. Turkije, nr. 13423/09, EHRC 2013, 142 (m.nt. BCA Toebes), NTM-NJCMBull. 2013, 52, pag. 644 (m.nt. AC Hendriks).

Art. 5 lid 1 onder e EVRM.

EHRM 13 juni 2002, Anguelova t. Bulgarije, nr. 38361/97, EHRC 2002, 63 (m.nt. G de Jonge), § 154.

EHRM 24 oktober 1979, Winterwerp t. Nederland, nr. 6301/73, NJ 1980, 114 (m.nt. EA Alkema), TvGR 1980/107, § 37.

EHRM 25 januari 2005, Enhorn t. Zweden, nr. 56529/00, NJCM-Bulletin 2005, pag. 455 (m.nt. AC Hendriks), EHRC 2005, 34 (m.nt. J van der Velde), GJ 2005, 46, § 36.

EHRM 24 oktober 1979, Winterwerp t. Nederland, nr. 6301/73, NJ 1980, 114 (m.nt. EA Alkema), TvGR 1980/107, § 39.

EHRM 23 februari 1984, Luberti t. Italië, nr. 9019/80, TvGR 1985/1 § 9 en 31–34.

EHRM 5 oktober 2000, Varbanov t. Bulgarije, nr. 31365/96, BJ 2001, 36 (m.nt. WJAM Dijkers).

HR 21 februari 2003, NJ 2003, 484 (m.nt. J de Boer), BJ 2003, 20 (m.nt. WJAM Dijkers), ECLI:NL:HR:2003:AF3450.

HR 27 januari 2012, NJ 2012, 355, NJ 2012, 420 (m.nt. J Legemaate), JVggz 2012, 1 (m.nt. W Dijkers), ECLI:NL:HR:2012:BV2028.

Veegwet VWS 2013 (Stb. 2013, 560).

EHRM 13 augustus 1981, Young, James en Webster t. het VK, nr. 7601/76 & 7806/77, NJCM-Bulletin 1982, pag. 400 (m.nt. M de Blois); EHRM 30 juni 1993, Sigurjónsson t. IJsland, NJ 1994, 223 (m.nt. EA Alkema); EHRM 25 april 1996, Gustafsson t. Zweden (GC), nr. 15573/89, NJ 1997, 729, NJCM-Bulletin 1998, pag. 18 (m.nt. LAJ Schut); EHRM 11 januari 2006, Sørensen en Rasmussen t. Denemarken (GC), nr. 52562/99 & 52620/99, NJ 2007, 159 (m.nt. EA Alkema), EHRC 2006, 41 (m.nt. F Dorssemont); EHRM 13 februari 2007, Evaldsson e.a. t. Zweden, nr. 75252/01 en EHMR 27 april 2010, Vördur Olafsson t. IJsland, nr. 20161/06, EHRC 2010, 73 (m.nt. N Gundt).

ABRvS 9 januari 2008, AB 2008, 135 (MJ Kanne), GJ 2008, 37 (m.nt. YM Drewes en AC Hendriks), TvGR 2008/10, ECLI:NL:RVS:2010:BC1524.

HvJ 6 september 2012, zaak C-544/10, (Deutsches Weintor eG), ECLI:EU:C:2012:526; EHRC 2013, 2 (m.nt. J Morijn)

Art. 168 VWEU en art. 9 VWEU.

Dit dankzij het Verdrag van Lissabon (2009). Zie ook Pahladsingh A, Roosmalen HJThM van. Het Handvest van de grondrechten van de Europese Unie twee jaar juridisch bindend: rechtspraak in beweging? NTER 2012, pag. 56–65.

Art. 35 EU-Grondrechtenhandvest.

HvJ 1 maart 2011, zaak C-236/09 (Test-Aankoop), NJ 2012, 120 (m.nt. MR Mok), NTM 2011, pag. 758 (m.nt. RC Tobler), EHRC 2011, 64 (m.nt. Y Thierry), ECLI:EU:C:2011:100.

HvJ EU 4 mei 2016, zaak C–547/14 (Philip Morris), ECLI:EU:C:2016:325.

Art. 288 VWEU.

Zie kader ‘Van verdrag naar wet’; par. 14.1.

Richtlĳn 2003/33/EG van het Europees Parlement en de Raad van 26 mei 2003 betreffende de onderlinge aanpassing van de wettelĳke en bestuursrechtelĳke bepalingen van de lidstaten inzake de reclame en sponsoring voor tabaksproducten.

HvJ 26 februari 2013, zaak C-617/10, (Åkerberg Fransson) NJ 2013, 2013, 348 (m.nt. MR Mok), EHRC 2013, 112 (m.nt. J Morijn), AB 2013, 131 (m.nt. RJGM Widdershoven), ECLI:EU:C:2013:105.

Art. 56 VWEU.

HvJ EG 28 april 1998, zaak C-120/95 (Decker t. Union des Caisses de Maladie), Jur. 1998, pag. I-1831, NJ 1999, 190, TvGR 1998/57 (m.nt. GJA Hamilton, onder nr. 58); HvJ EG 28 april 1998, zaak C-158/96 (Kohll t. Union des Caisses de Maladie), Jur. 1998, pag. I-1931, NJ 1999, 191, TvGR 1998/58 (m.nt. GJA Hamilton); HvJ EG 12 juli 2001, zaak C-368/98 (Vanbraeckel), Jur. 2001, pag. I-5363; HvJ 12 juli 2001, zaak C-157/99 (Smits en Peerbooms), Jur. 2001, pag. I-5473, TvGR 2001/44; HvJ EG 13 mei 2003, zaak C-385/99 (Müller-Fauré en Van Riet), Jur. 2003, pag. I-4509, TvGR 2003/53 (m.nt. GJA Hamilton); HvJ EG 12 april 2005, zaak C-145/03 (Keller t. INSS en Insalud), Jur. 2005, pag. I-2529, NJ 2005, 571 (m.nt. MR Mok), AB 2005, 160 (m.nt. F Pennings), GJ 2005, 60; HvJ EG 16 mei 2006, zaak C-372/04 (Watts), Jur. 2006, pag. I-4325, NJ 2006, 361 (m.nt. MR Mok), GJ 2006, 96 (m.nt. GRJ de Groot), TvGR 2006/34; HvJ EG 15 juni 2006, zaak C-466/04 (Acereda Herrera), Jur. 2006, pag. I-5341 en HvJ EU 9 oktober 2014, zaak C-268/13 (Petru), GJ 2014, 157, ECLI:EU:C:2014:2271.

Richtlijn 2011/24/EU van het Europees Parlement en de Raad van 9 maart 2011 betreffende de toepassing van de rechten van patiënten bij grensoverschrijdende gezondheidszorg. Zie hierover: Gronden JW van de. Richtlijn rechten van patiënten bij grensoverschrijdende gezondheidszorg: veel huiswerk voor de Nederlandse zorgwetgever? SEW 2011, pag. 373–87.

Art. 45 VWEU.

Art. 49 VWEU.

Art. 53 lid 1 VWEU.

Art. 53 lid 2 VWEU.

Richtlijn 2005/36/EG van het Europees Parlement en de Raad van 7 september 2005 betreffende de erkenning van beroepskwalificaties.

Richtlijn 2013/55/EU van het Europees Parlement en de Raad van 20 november 2013 tot wijziging van Richtlijn 2005/36/EG betreffende de erkenning van beroepskwalificaties en Verordening (EU) nr. 1024/2012 betreffende de administratieve samenwerking via het Informatiesysteem interne markt (de ‘IMI-verordening’).

ABRvS 22 december 2010, GJ 2011, 62 (m.nt. AL Heinen), ECLI:NL:RVS:2010:BO8322.

HvJ EU 19 september 2013, zaak C 492/12 (Conseil national de l’ordre des médecins), ECLI:EU:C:2013:576.

Lisman JA, Mersch MF van der, Velink C. Geneesmiddelen en recht. Preadvies Vereniging voor Gezondheidsrecht 2006. Den Haag: Sdu Uitgevers; 2006. Barkhuysen T, Hendriks AC. Effectieve handhaving van geneesmiddelenrecht: Europees-, bestuurs- en mensenrechtelijke lessen. JGR-Plus 2010, pag. 17–32.

Richtlijn 65/65/EEG van de Raad van 26 januari 1965 betreffende de aanpassing van de wettelijke en bestuursrechtelijke bepalingen inzake farmaceutische specialiteiten.

Richtlijn 2001/83/EG van het Europees Parlement en de Raad van 6 november 2001 tot vaststelling van een communautair wetboek betreffende geneesmiddelen voor menselijk gebruik, sindsdien meerdere malen gewijzigd.

Hendriks AC, Blondeau MJCE, redactie. Bestuursrechtelijk gezondheidsrecht. 2e druk. Deventer: Kluwer; 2015.

Gerards JH. EVRM. Algemene beginselen. Den Haag: Sdu Uitgevers; 2011.

Hendriks AC, Gronden JW van de, Sluijs JJM. Gezondheidszorg en Europees recht. Preadvies VGR 2009. Den Haag: Sdu Uitgevers; 2009.

Toebes B, et al., redactie. Health and human rights in Europe. Antwerpen: Intersentia; 2012.

Titel: Gezondheidsrecht en Europa
Auteur: Prof. mr. A. C. Hendriks
Uitgeverij: Bohn Stafleu van Loghum
Boek: Leerboek Gezondheidsrecht
Print ISBN: 978-90-368-1779-0

Elektronisch ISBN: 978-90-368-1780-6

Copyright: 2017
DOI: https://doi.org/10.1007/978-90-368-1780-6_14

Bohn Stafleu van Loghum

Deel dit onderdeel of sectie (kopieer de link)

Samenvatting

Log in om toegang te krijgen