Gezonderwijs in Nederland en Vlaanderen

Tweeëntwintig september 1972 is een gedenkwaardig moment voor de NVMO. In Leiden wordt een Boerhaavecursus georganiseerd over medisch onderwijs, met een internationaal gezelschap. De aanwezige Nederlanders reageren enthousiast wanneer spontaan een voorstel wordt gedaan een Nederlandse vereniging op te richten voor het medisch onderwijs. Een velletje papier gaat de zaal door en wie zijn naam opgeeft wordt uitgenodigd voor een oprichtingsvergadering in december 1972.

Wie een vereniging opricht, moet zich afvragen: wat gaat de vereniging doen? Wat worden de activiteiten? Een vereniging is er niet voor niets. Er zijn gelijkgestemde geesten die het nuttig vinden om geregeld met elkaar te communiceren in een georganiseerd verband. Daar moet een vorm aan gegeven worden en een bestuur kan daar sterker of minder sterk in optreden. Een vereniging is een democratische organisatievorm. Wat de leden willen heeft prioriteit en een bestuur kan zich beperken door dat te faciliteren. Het bestuur van de NVMO heeft echter vanaf het begin activiteiten bedacht en ontplooid om de communicatie tussen de leden te versterken en om het doel van de vereniging te stimuleren.

De opleiding tot arts heeft in Nederland de afgelopen veertig jaar een grote evolutie doorgemaakt. Van een kennisgericht, docentgestuurd, vast omschreven zevenjarig programma zonder keuzemogelijkheden, dat opleidde voor huisarts, naar een competentiegericht, studentgecentreerd, flexibel programma van zes jaar, met ruime mogelijkheden voor de studenten zich te oriënteren en te profileren met het oog op de vele medische vervolgopleidingen. Deze evolutie van het curriculum geneeskunde wordt beschreven aan de hand van het model dat George Miller in 1999 presenteerde voor de ontwikkeling van professionele competentie. Het model stoelt op kennis, de toepassing ervan, en de vaardigheid om die kennis daadwerkelijk in praktijk te brengen.

Het stimuleren van onderzoek van onderwijs in de gezondheidszorg is een van de missies van de NVMO. Bij de start van de vereniging in 1972 werd er in Nederland vrijwel geen onderzoek van onderwijs uitgevoerd. Er was wel belangstelling, maar weinig kennis en geen infrastructuur. Dat is inmiddels sterk veranderd en de NVMO heeft daar een belangrijke rol in vervuld. Die rol is gedeeltelijk een katalyserende werking geweest. Zo werd met de instelling van een bijzondere NVMO-leerstoel, de eerste specifieke leerstoel op het gebied van medisch onderwijs in Nederland, een signaal afgegeven dat geen verenigingsvervolg behoefde. In diverse medische faculteiten werden na 1991 onderwijsleerstoelen ingesteld. Anno 2012 zijn er tientallen leerstoelen in het onderwijs in de gezondheidszorg. Dit heeft ook effect gehad op het onderzoek. Immers, deze leeropdrachten impliceerden ook onderzoek van onderwijs. Alle hoogleraren hebben inmiddels promovendi gehad en publicaties geproduceerd. Zonder de eerste leerstoel en zonder het platform van het NVMO Congres zou dit zeker minder sterk zijn ontwikkeld

Studenten zijn de primaire doelgroep van de NVMO. Zij zijn immers de dokters van de toekomst, die goed opgeleid moeten worden. Zij moeten voldoende zijn toegerust om de uitdagingen die zij in hun professionele leven zullen ontmoeten te kunnen aangaan. Studenten eisen daartoe niet alleen van hun docent dat die expert is op het eigen vakgebied, maar ook dat die hen goed begeleidt bij het leren en hen kan motiveren en enthousiasmeren voor de opleiding en de latere beroepsuitoefening. Het medisch onderwijs neemt daarbij binnen het hoger onderwijs een speciale positie in vanwege de klinische context, de sterke nadruk op leren op de werkplek en het lange opleidingscontinuüm. De snelle ontwikkelingen in de medische wetenschap en de technologie vergen ook de bereidheid om levenslang te leren.

Het succes van een vereniging bestaat bij de gratie van de inzet van haar leden. Hoe meer actieve leden, hoe groter het succes. Deze simpele constatering leidt tot de conclusie dat de NVMO een buitengewoon succesvolle vereniging is. Het aantal leden is in het veertigjarig bestaan vrijwel voortdurend gegroeid.