Top

Tip

Swipe om te navigeren naar een ander hoofdstuk

Gepubliceerd in:

hoofdstuk lezen eerste hoofdstuk lezen

2023 | OriginalPaper | Hoofdstuk

14. Gesprekstechnieken, specifiek

Auteur : Marjolein Streur-Kranenburg

Gepubliceerd in: Leefstijlgeneeskunde in de praktijk

Uitgeverij: Bohn Stafleu van Loghum

Samenvatting

Naast de algemene richtlijnen voor gespreksvoering zijn er ook een aantal specifieke methodes om het gesprek richting te geven. Een aantal van deze manieren zijn wetenschappelijk onderbouwd effectief. In dit hoofdstuk worden twee van deze methodes uitgelicht die in richtlijnen worden benoemd om gesprekken te voeren: motiverende gespreksvoering en oplossingsgericht coachen. Deze twee methodes sluiten goed op elkaar aan en kunnen allebei in een kort gesprek een toegevoegde waarde hebben. Waar motiverende gespreksvoering meer gaat over waarom iemand zou veranderen, gaat oplossingsgericht coachen verder op hoe die verandering tot stand kan komen. Ook gaat dit hoofdstuk in op verschillende methodes die zijn ontwikkeld om in de spreekkamer leefstijl binnen een paar minuten (of zelfs 30 seconden) ter sprake te brengen. De beschrijvingen van deze gespreksmethodes zijn uiteraard niet volledig en vragen (veel) oefening, maar geven wel een goede aanzet om deze technieken in de praktijk toe te passen.

vorige hoofdstuk Gespreksvoering algemeen

volgende hoofdstuk Doorverwijzing en vergoede interventies

Angus, C., Thomas, C., Anderson, P., Meier, P. S., & Brennan, A. (2017). Estimating the costeffectiveness of brief interventions for heavy drinking in primary health care across Europe. European Journal of Public Health, 27(345–51), 7. https://doi.org/10.1093/eurpub/ckw122 CrossRef

Armstrong, M. J., Mottershead, T. A., Ronksley, T. E., Sigal, R. J., Campbell, T. S., & Hemmelgarn, B. R. (2011). Motivational interviewing to improve weight loss in overweight and/or obese patients: A systematic review and meta-analysis of randomized controlled trials. Obesity Reviews, 12(9), 709–723. https://doi.org/10.1111/j.1467-789X.2011.00892.x CrossRef

Aveyard, P., Lewis, A., Tearne, S., Hood, K., Christian-Brown, A., Adab, P., et al. (2016). Screening and brief intervention for obesity in primary care: A parallel, two-arm, randomised trial. Lancet, 19, 388(10059), 2492–2500. https://doi.org/10.1016/S0140-6736(16)31893-1

Bannink. F. P. (2010). Oplossingsgerichte therapie. Gz-Psychologie, 10–15.

Bartelink, C. (2013). Wat werkt: Motiverende gespreksvoering? Nederlands Jeugdinstituut. Geraadpleegd op https://www.nji.nl/sites/default/files/2021-06/Motiverende-gespreksvoering-wat-werkt.pdf.

Berg, I. K., & Szabó, P. (2013). Oplossingsgericht coachen. Thema.

Braunstein, K., & Grant, A. M. (2016). Approaching solutions or avoiding problems? The differential effects of approach and avoidance goals with solution-focused and problem-focused coaching questions. Coaching: An International Journal of Theory, Research and Practice, 9(2), 93–109. https://doi.org/10.1080/17521882.2016.1186705

Burgering, E. (2013). Arts vraagt te weinig naar drankgebruikt. Medicht Ontact, 68(15), 795–798.

Bush, K., Kivlahan, D. R., McDonell, M. B., Fihn, S. D., & Bradley, K. A. (1998). The AUDIT alcohol consumption questions (AUDIT-C): An effective brief screening test for problem drinking. Archives of Internal Medicine, 158(16), 1789–1795. https://doi.org/10.1001/archinte.158.16.1789 CrossRef

CBO, Zorgmodule Zelfmanagement 1.0 (2014). Het ondersteunen van eigen regie bij mensen met één of meerdere chronische ziekten. CBO.

Cheung, Y. T. D., Jiang, N., Jiang, C. Q., Zhuang, R. S., Gao, W. H., Zhou, J., et al. (2021). Physicians’ very brief (30-sec) intervention for smoking cessation on 13,671 smokers in China: A pragmatic randomized controlled trial. Addiction, 116(5), 1172–1185. https://doi.org/10.1111/add.15262 CrossRef

De Shazer, S., Kim Berg, I., Lipchik, E., Nunnally, E., Molnar, A., Gingerich, W., et al. (1986). Brief therapy: Focused solution development. Family Process, 25(2), 207–221. https://doi.org/10.1111/j.1545-5300.1986.00207.x CrossRef

Dekker, P., & De Kanter, W. (2010). Motiveren kun je leren. Gidsen naar gezond gedrag, hét handboek voor hulpverleners. Thoeris.

DiClemente, C. C., Corno, C. M., Graydon, M. M., Wiprovnick, A. E., & Knoblach, D. J. (2017). Motivational interviewing, enhancement, and brief interventions over the last decade: A review of reviews of efficacy and effectiveness. Psychology of Addictive Behaviors, 31(8), 862–887. https://doi.org/10.1037/adb0000318 CrossRef

Dijkstra, P., & Rondeel, E. (2019). Evidence-based coachen. Uitgeverij Educatief.

Dweck, C. S. (2018). Mindset, Verander je manier van denken om je doelen te behalen. Swp, Uitgeverij B.V.

Franklin, C., Zhang, A., Froerer, A., & Johnson, S. (2017). Solution focused brief therapy: A systematic review and meta-summary of process research. Journal of Marital and Family Therapy, 43(1), 16–30. https://doi.org/10.1111/jmft.12193 CrossRef

Glasgow, R. E., Davis, C. L., Funnell, M. M., & Beck, A. (2003). Implementing practical interventions to support chronic illness self-management. Joint Commission Journal on Quality and Safety, 29, 563–574. https://doi.org/10.1016/s1549-3741(03)29067-5 CrossRef

Glasgow, R. E., Emont, S., & Miller, D. C. (2006) Assessing delivery of the five ‘As’ for patient-centered counseling. Health Promotion International, 21(3), 245–255. https://doi.org/10.1093/heapro/dal017

https://www.ncsct.co.uk/usr/pub/VBA+.pdf.

Ito, T. (2017). Points to consider when using questions in solution-focused brief therapy: A qualitative study of interviews with proficient therapists. The Japanese Journal of Educational Psychology, 65, 37–51. https://doi.org/10.5926/jjep.65.37 CrossRef

Jay, M., Gillespie, C., Schlair, S., Sherman, S., & Kalet, A. (2010). Physicians’ use of the 5As in counseling obese patients: Is the quality of counseling associated with patients’ motivation and intention to lose weight? BMC Health Services Research, 9(10), 159. https://doi.org/10.1186/1472-6963-10-159 CrossRef

Kaner, E. F., Beyer, F. R., Muirhead, C., Campbell, F., Pienaar, E. D., Bertholet, N., et al. (2018). Effectiveness of brief alcohol interventions in primary care populations. The Cochrane Database of Systematic Reviews, 24;2(2), CD004148. https://doi.org/10.1002/14651858.CD004148.pub4

Kiestra, L., De Vries, I. A. C., & Mulder, B. C. (2020). Determinants of lifestyle counseling and current practices: A cross-sectional study among Dutch general practitioners. PLoS ONE, 15(7), e0235968. https://doi.org/10.1371/journal.pone.0235968 CrossRef

Koninklijk Nederlands Genootschap voor Fysiotherapie (KNGF)/Vereniging van Oefentherapeuten Cesar en Mensendieck (VvOCM) (2022). KNGF-richtlijn Zelfmanagement. KNGF/VvoCM.

Lane, C. A., & Rollnick, S. (2009). Motivational interviewing. In S. A. Shumaker, Ockene, J.K., Riekert, K.A. (Ed.), The handbook of health behavior change (3rd ed., pp. 151–167). Springer Publishing Compagny.

Lee, W. W. M., Choi, K. C., Yum, R. W. Y., Fu, D. S. F., & Chair, S. Y. (2016). Effectiveness of motivational interviewing on lifestyle modification and health outcomes of clients at risk or diagnosed with cardiovascular diseases: A systematic review. International Journal of Nursing Studies, 53, 331–341. https://doi.org/10.1016/j.ijnurstu.2015.09.010 CrossRef

Litt, J., & West, C. (2017). Understanding addictions: Tackling smoking and hazardous drinking. In G. Egger, A. Binns, S. Rössner, et al. (Eds), Lifestyle medicine. Lifestyle, the environment and preventive medicijne in health and disease (pp. 355–370). Academic Press.

Macdonald, A. (2007). Solution-focused therapy. Theory, research & practice. Sage.

Michie, S., Churchill, S., & West, R. (2011). Identifying evidence-based competences required to deliver behavioural support for smoking cessation. Annals of Behavioral Medicine, 41(1), 59–70. https://doi.org/10.1007/s12160-010-9235-z CrossRef

Miller, W. R., & Rollnick, S. (1991). Motivational interviewing, preparing people to change addictive behavior. The Guildford Press.

Miller, W. R., & Rollnick, S. (2002). Motivational interviewing: Preparing people for change (2nd ed.). The Guilford Press.

Miller, W. R., & Rollnick, S. (2014). Motiverende gespreksvoering. Mensen helpen veranderen (3 ^e druk). Ekklesia.

Miller, W. R., Benefield, R. G., & Tonigan, J. S. (1993). Enhancing motivation for change in problem drinking: A controlled comparison for two therapist styles. Journal of Consulting and Clinical Psychology, 61, 455–461. https://doi.org/10.1037/0022-006x.61.3.455 CrossRef

Mueller, C. M., & Dweck, C. S. (1998). Praise for intelligence can undermine children’s motivation and performance. Journal of Personality and Social Psychology, 75, 33–52. https://doi.org/10.1037//0022-3514.75.1.33 CrossRef

Nederlands Huisartsen Genootschap (2011). NHG-Standaard Stoppen met roken www.nhg.org.

Nederlands Huisartsen Genootschap (2015). NHG-Zorgmodules leefstijl. Geraadpleegd op 15 april 2022, van https://m.nhg.org/sites/default/files/content/nhg_org/uploads/nhg-zorgmodules_leefstijl.pdf.

Neipp, M.-C., & Beyebach, M. (2022). The global outcomes of solution-focused brief therapy: A revision. The American Journal of Family Therapy, 1–18. https://doi.org/10.1080/01926187.2022.2069175

Noordman, J., Van der Weijden, T., & Van Dulmen, S. (2012). Communication-related behavior change techniques used in face-to-face lifestyle interventions in primary care: A systematic review of the literature. Patient Education and Counseling, 89, 227–244. https://doi.org/10.1016/j.pec.2012.07.006 CrossRef

O’Halloran, P. D., Blackstock, F., Shields, N., Holland, A., Iles, R., Kingsley, M., et al. (2014). Motivational interviewing to increase physical activity in people with chronic health conditions: A systematic review and meta-analysis. Clinical Rehabilitation, 28(12), 1159–1171. https://doi.org/10.1177/0269215514536210 CrossRef

Papadakis, S., & McEwen, A. (2021). Very brief advice on smoking PLUS (VBA+). National Centre for Smoking Cessation and Training (NCSCT).

Papadakis, S., Anastasaki, M., Papadakaki, M., Antonopoulou, Μ., Chliveros, C., Daskalaki, C., et al. (2020). ‘Very brief advice’ (VBA) on smoking in family practice: A qualitative evaluation of the tobacco user’s perspective. BMC Family Practice, 21(1), 121. https://doi.org/10.1186/s12875-020-01195-w

Passmore, J. (2011). Motivational interviewing – A model for coaching psychology practice. The Coaching Psychologist, 7(1), 35–39.

Rollnick, S., Miller, W. R., & Butler, C. C. (2014). Motiverende gespreksvoering in de gezondheidszorg. Werken aan gedragsverandering als je maar 7 minuten hebt. Ekklesia.

Rosário, F., Santos, M. I., Angus, K., Pas, L., Ribeiro, C., & Fitzgerald, N. (2021). Factors influencing the implementation of screening and brief interventions for alcohol use in primary care practices: A systematic review using the COM-B system and Theoretical Domains Framework. Implementation Science, 7;16(1), 6. https://doi.org/10.1186/s13012-020-01073-0

Rubak, S., Sandbæk, A., Lauritzen, T., & Christensen, B. (2005). Motivational interviewing: A systematic review and meta-analysis. British Journal of General Practice, 55(513), 305–312.

Sherson, E. A., Yakes Jimenez, E., & Katalanos, N. (2014). A review of the use of the 5 A’s model for weight loss counselling: Differences between physician practice and patient demand. Family Practice, 31(4), 389–398. https://doi.org/10.1093/fampra/cmu020 CrossRef

Stams, G. J., Dekovic, M., Buist, K., & De Vries, L. (2006). Effectiviteit van oplossingsgerichte korte therapie: Een meta-analyse. Gedragstherapie, 39(2), 81–94.

Stead, L. F., Buitrago, D., Preciado, N., Sanchez, G., Hartmann-Boyce, J., & Lancaster, T. (2013). Physician advice for smoking cessation. The Cochrane Database of Systematic Reviews, 31(5), CD000165. https://doi.org/10.1002/14651858.CD000165.pub4

Suire, K. B., Kavookjian, J., Feiss, R., & Wadsworth, D. D. (2021). Motivational interviewing for weight management among women: A meta-analysis and systematic review of RCTs. International Journal of Behavioral Medicine, 28(4), 403–416. https://doi.org/10.1007/s12529-020-09934-0 CrossRef

Theeboom, T., Beersma, B., & Van Vianen, A. E. M. (2016). The differential effects of solution-focused and problem-focused coaching questions on the affect, attentional control and cognitive flexibility of undergraduate students experiencing study-related stress. The Journal of Positive Psychology, 11(5), 460–469. https://doi.org/10.1080/17439760.2015.1117126 CrossRef

V&VN (2015). Richtlijn Leefstijl bij patiënten met een ernstige psychische aandoening. Geraadpleegd op 22 april 2022, van https://www.venvn.nl/media/gsihr5to/multidisciplinaire-richtlijn-leefstijl-bij-pati%C3%ABnten-met-een-epa.pdf.

Van Schayck, O. C. P., Bindels, L., Nijs, A., Van Engelen, B., Van den Bosch, A., Muller, I. S., & Spigt, M. (2020). The experience of general practitioners with very brief advice in the treatment of tobacco addiction. NPJ Primary Care Respiratory Medicine 23;30(1), 40. https://doi.org/10.1038/s41533-020-00200-0

Van Staveren, D. (2009). Gespreksvaardigheden voor de huisarts bij psychosociale problematiek. Huisarts & Wetenschap, 52(11).

World Health Organization (2017). WHO alcohol brief intervention training manual for primary care. https://www.euro.who.int/__data/assets/pdf_file/0006/351294/Alcohol-training-manual-final-edit-LSJB-290917-new-cover.pdf.

Zhang, A., Franklin, C., Currin-McCulloch, J., Park, S., & Kim, J. (2018). The effectiveness of strength-based, solution-focused brief therapy in medical settings: A systematic review and meta-analysis of randomized controlled trials. Journal of Behavioral Medicine, 41(2), 139–151. https://doi.org/10.1007/s10865-017-9888-1 CrossRef

Titel: Gesprekstechnieken, specifiek
Auteur: Marjolein Streur-Kranenburg
Uitgeverij: Bohn Stafleu van Loghum
Boek: Leefstijlgeneeskunde in de praktijk
Print ISBN: 978-90-368-2862-8

Elektronisch ISBN: 978-90-368-2863-5

Copyright: 2023
DOI: https://doi.org/10.1007/978-90-368-2863-5_14

Bohn Stafleu van Loghum

Tip

Swipe om te navigeren naar een ander hoofdstuk

Deel dit onderdeel of sectie (kopieer de link)

Samenvatting

Log in om toegang te krijgen