Top

Gepubliceerd in:

01-10-2007 | Artikelen

Genetica van aandacht en aandachtsproblemen. Kan executief functioneren dienen als cognitief endofenotype?

Auteur: Tinca Polderman

Gepubliceerd in: Neuropraxis | Uitgave 5/2007

Abstract

Aandachtsproblemen en Attention Deficit/Hyperactivity Disorder ( adhd ) zijn sterk genetisch bepaald. Dit geldt voor zowel jongens als meisjes, en gedurende de hele kindertijd. De zoektocht naar genen voor een complexe stoornis als adhd blijkt echter lastig. Een mogelijke oorzaak hiervoor is dat adhd een heterogeen fenotype laat zien, zowel cognitief als gedragsmatig. Tevens wordt aangenomen dat verschillende, met elkaar interacterende genen, verantwoordelijk zijn voor de stoornis. Om meer zicht op het genetische en daarmee biologische mechanisme te verkrijgen dat adhd veroorzaakt, wordt onderzoek gedaan naar gerelateerde, onderliggende kenmerken van de stoornis, zogenaamde endofenotypes. Deze zouden een deel van de complexe genetische puzzel, die adhd veroorzaakt, kunnen blootleggen. Executieve functies leken veelbelovende cognitieve endofenotypes. Na een decennium van onderzoek lijken zij echter vooralsnog geen short cut te zijn naar de genen van adhd.

vorige artikel Wie bedoel je? De neuro-imaging van referentiële verwerking tijdens taalbegrip

volgende artikel Muziek en brein (2)

Arcos-Burgos, M., Castellanos, F. X., Pineda, D., Lopera, F., Palacio, J. D., Palacio, L. G. et al. (2004). Attention-deficit/hyperactivity disorder in a population isolate: linkage to loci at 4q13.2, 5q33.3, 11q22, and 17p11. American Journal of Human Genetics, 75, 998–1014.

Bakker, S. C., van der Meulen, E. M., Buitelaar, J. K., Sandkuijl, L. A., Pauls, D. L., Monsuur, A. J. et al. (2003). A whole-genome scan in 164 Dutch sib pairs with attention-deficit/hyperactivity disorder: suggestive evidence for linkage on chromosomes 7p and 15q. American Journal of Human Genetics, 72, 1251–1260.

Barkley, R.A. (1997). Behavioral inhibition, sustained attention, and executive functions: constructing a unifying theory of adhd. Psychological Bulletin, 121, 65–94.

Boomsma, D., Busjahn, A. & Peltonen, L. (2002). Classical twin studies and beyond. Nature Reviews Genetics, 3, 872–882.

De Sonneville, L.M.J. (1999). Amsterdam Neuropsychological Tasks: a computer-aided assessment program. In: B.P.L.M. den Brinker, P.J. Beek, A.N. Brand, S.J. Maarse & L.J.M. Mulder (Eds.), Computers in Psychology; Cognitive ergonomics, clinical assessment and computer-assisted learning (187–203). Lisse: Swets and Zeitlinger.

Derks, E.M., Hudziak, J.J. & Boomsma D.I. (2007). Genetic and environmental influences on adhd. In: Y. Kim (Ed.), Handbook of Behavior Genetics.

Diamond, A. (1990). Developmental time course in human infants and infant monkeys, and the neural bases, of inhibitory control in reaching. In: A. Diamond (Ed.), The development and neural bases of higher cognitive functions (394–426). New York: Annals of the New York Academy of Sciences.

Doyle, A.E., Faraone, S.V., Seidman, L.J., Willcutt, E.G., Nigg, J.T., Waldman, I.D., Pennington B.F., Peart, J. & Biederman, J. (2005). Are endophenotypes based on measures of executive functions useful for molecular genetic studies of adhd? Journal of Child Psychology and Psychiatry, 46, 774–803.

Durston, S. (2007). Op zoek naar de biologische basis van adhd: aanwijzigingen vanuit de cognitie, neuro-imaging, psychofarmacologie en genetica-onderzoek. Neuropraxis, 11, 13–16.

Durston, S., Mulder, M., Casey, B.J., Ziermans, T. & van Engeland, H. (2006). Activation in Ventral Prefrontal Cortex is Sensitive to Genetic Vulnerability for Attention-Deficit Hyperactivity Disorder. Biological Psychiatry, 60, 1062–1070.

Faraone, S.V., Sergeant, J., Gillberg, C. & Biederman, J. (2003). The worldwide prevalence of adhd: is it an American condition? World Psychiatry, 2, 104–113.

Faraone, S.V., Perlis, R.H., Doyle, A.E., Smoller, J.W., Goralnick, J.J., Holmgren, H.M. & Sklar, P. (2005). Molecular genetics of attention-deficit/hyperactivity disorder. Biological Psychiatry, 57, 1313–1323.

Fisher, S. E., Francks, C., McCracken, J. T., McGough, J. J., Marlow, A. J., MacPhie, I. L. et al. (2002). A genomewide scan for loci involved in attention-deficit/hyperactivity disorder. American Journal of Human Genetics, 70, 1183–1196.

Flint, J. & Munafo, M.R. (2006). The endophenotype concept in psychiatric genetics. Psychological Medicine, 1–18.

Gottesman, I.I. &Gould, T.D. (2003). The Endophenotype Concept in Psychiatry: Etymology and Strategic Intentions. American Journal of Psychiatry, 160, 636–645.

Hebebrand, J., Dempfle, A., Saar, K., Thiele, H., Herpertz-Dahlmann, B., Linder, M. et al. (2006). A genome-wide scan for attention-deficit/hyperactivity disorder in 155 German sib-pairs. Mol.Psychiatry, 11, 196–205.

Huang-Pollock, C.L., Nigg, J.T. & Carr, T.H. (2005). Deficient attention is hard to find: applying the perceptual load model of selective attention to attention deficit hyperactivity disorder subtypes. Journal of Child Psychology and Psychiatry, 46, 1211–1218.

Plomin, R., Kennedy, J.K.J. & Craig, I.W. (2006). The quest for quantitative trait loci associated with inteligence. Intelligence, 34, 513–526.

Polderman, T.J.C., Derks, E.M., Hudziak, J.J., Verhulst, F.C., Posthuma, D. & Boomsma, D.I. (2007). Across the continuum of Attention Skills: A twin study of the swan adhd rating scale. Journal of Child Psychology and Psychiatry, (in druk).

Polderman T.J.C., Posthuma D., Stins J.F., De Sonneville, L.M.J., Verhulst F.C. & Boomsma, D.I. Longitudinal genetic analyses on executive functioning during childhood. Biological Psychology, (in druk).

Smally, S.L., Kustanovich, V., Minassian, S.L., Stone, J.L., Ogdie, M.N., McGough, J.J. et al. (2002). Genetic linkage of attention-deficit/hyperactivity disorder on chromosome 16p13, in a region implicated in autism. American Journal of Human Genetics, 71, 959–963.

Solanto, M.V. (2002). Dopamine dysfunction in ad/hd: integrating clinical and basic neuroscience research. Behavioral Brain Research, 130, 65–71.

Rietveld, M.J., Hudziak, J.J., Bartels, M., van Beijsterveldt, C.E. & Boomsma, D.I. (2004). Heritability of attention problems in children: longitudinal results from a study of twins, age 3 to 12. Journal of Child Psychology and Psychiatry, 45, 577–588.

Van Mourik, R., Oosterlaan, J. & Sergeant, J.A. (2005). The Stroop revisited: a meta-analysis of interference control in ad/hd. Journal of Child Psychology and Psychiatry, 46, 150–165.

Titel: Genetica van aandacht en aandachtsproblemen. Kan executief functioneren dienen als cognitief endofenotype?
Auteur: Tinca Polderman
Publicatiedatum: 01-10-2007
Uitgeverij: Bohn Stafleu van Loghum
Gepubliceerd in: Neuropraxis / Uitgave 5/2007
Print ISSN: 1387-5817
Elektronisch ISSN: 1876-5785
DOI: https://doi.org/10.1007/BF03079143

Bohn Stafleu van Loghum

Deel dit onderdeel of sectie (kopieer de link)

Abstract

Log in om toegang te krijgen

Andere artikelen Uitgave 5/2007

Woorden vooraf

Muziek en brein (2)

Wie bedoel je? De neuro-imaging van referentiële verwerking tijdens taalbegrip

Artikelen