15. Geneesmiddelen tijdens zwangerschap, lactatie, bij kinderen en ouderen

Het gebruik van geneesmiddelen en alcohol tijdens de zwangerschap dient om begrijpelijke redenen te worden beperkt, vooral tijdens het eerste trimester. Er worden vijf categorieën onderscheiden, waarbij een middel uit categorie A als veilig wordt verondersteld en categorie X in het geheel niet door zwangeren mag worden gebruikt. Bij de dosering van medicijnen moet rekening worden gehouden met de grote veranderingen in orgaanfunctie, die optreden tijdens de zwangerschap. Van de antibiotica zijn de penicillines het veiligst. Hartglycosiden passeren de placenta en verminderen de hartactie van de foetus. Er zijn echter geen nadelige effecten op de ontwikkeling vastgesteld. De meeste andere middelen bij hypertensie zijn gecontra-indiceerd tijdens de zwangerschap. Heparine mag tot 12 weken voor de bevalling worden gebruikt. De farmacokinetiek en -dynamiek bij kinderen verschilt sterk van die bij volwassenen, onder andere door het verdelingsvolume, de leverfunctie en de eiwitbinding. Deze factoren zijn, naast problemen met bijvoorbeeld de inname en therapietrouw, ook van belang bij de dosering bij ouderen.