Skip to main content
Top
Gepubliceerd in: TSG - Tijdschrift voor gezondheidswetenschappen 5/2011

01-06-2011

Gemeentelijke intersectorale samenwerking stimuleren: lokale begeleiding bij het ontwikkelen van integraal gezondheidsbeleid

Auteurs: Mieke Steenbakkers, Maria Jansen, Bert Hesdahl, Joop ten Dam, Hans Maarse, Nanne de Vries

Gepubliceerd in: TSG - Tijdschrift voor gezondheidswetenschappen | Uitgave 5/2011

Log in om toegang te krijgen
share
DELEN

Deel dit onderdeel of sectie (kopieer de link)

  • Optie A:
    Klik op de rechtermuisknop op de link en selecteer de optie “linkadres kopiëren”
  • Optie B:
    Deel de link per e-mail

Samenvatting

In de regio Zuid-Limburg hebben gemeenten in hun regionale nota (2007–2011) integraal gezondheidsbeleid overgewicht (IGBO) geprioriteerd. Om te kunnen komen tot integraal beleid is het stimuleren van afstemming van beleid tussen verschillende beleidssectoren op zowel strategisch, tactisch als operationeel niveau gewenst. Voor integraal beleid is intersectorale samenwerking vereist. Via een begeleidingstraject hebben de GGD Zuid Limburg en het NIGZ negen Zuid-Limburgse gemeenten zowel bestuurlijk als ambtelijk ondersteund bij het bevorderen van de dialoog tussen gemeentelijke beleidssectoren. Het accent lag op het ondersteunen van de eerste fasen van het beleidsproces; van beleidsvoorbereiding naar beleidsbepaling. Via actiebegeleidend onderzoek is het begeleidingstraject gedurende drie jaar procesmatig geëvalueerd. Uit het onderzoek blijkt dat integraal beleid gemeentelijke bestuurders en ambtenaren wel aanspreekt, maar slechts weinig gemeenten slagen er in om intersectorale samenwerking tussen beleidssectoren te realiseren. Belangrijk knelpunten bij het ontwikkelen van integraal beleid blijken te zijn het ontbreken van voldoende kennis, competenties en bestuurlijke en ambtelijke continuïteit. Daar komt bij dat in de samenwerking tussen GGD en gemeenten een gerichte sturing op managementniveau ontbreekt. Een lange termijn perspectief en een doelgerichte aanpak met vooraf geformuleerde einddoelen zijn gewenst. Aanbevolen wordt om het gemeentelijke managementniveau VGZ actiever te betrekken bij de ontwikkeling van integraal beleid en de dialoog tussen de diverse beleidssectoren (VGZ en niet-VGZ) blijvend te stimuleren. Competentieverbeteringen bij en duidelijke samenwerkingsafspraken tussen GGD en gemeenten zijn hiervoor essentieel.
Literatuur
1.
go back to reference Goumans M. Innovations in a Fuzzy Domain: Healthy Cities and (health) Policy Development in the Netherlands and the United Kingdom. Maastricht: University Maastricht, 1998. Goumans M. Innovations in a Fuzzy Domain: Healthy Cities and (health) Policy Development in the Netherlands and the United Kingdom. Maastricht: University Maastricht, 1998.
2.
go back to reference WHO. Ottawa charter for health promotion. Health Promotion Int 1986;1:iii-v. WHO. Ottawa charter for health promotion. Health Promotion Int 1986;1:iii-v.
3.
go back to reference RVZ. Publieke gezondheid. Advies uitgebracht door de RVZ aan de minister van VWS. Den Haag: VWS, 2006. RVZ. Publieke gezondheid. Advies uitgebracht door de RVZ aan de minister van VWS. Den Haag: VWS, 2006.
4.
go back to reference Inspectie voor de GezondheidsZorg. Concept resultaten thematisch toezicht integraal beleid. Den Haag: IGZ, 2008. Inspectie voor de GezondheidsZorg. Concept resultaten thematisch toezicht integraal beleid. Den Haag: IGZ, 2008.
5.
go back to reference Kickbusch K, McCann W, Sherbon T. Adelaide revisited: from healthy public policy to Health in All Policies. Health Promotion Int 2008;23:1:editorial.CrossRef Kickbusch K, McCann W, Sherbon T. Adelaide revisited: from healthy public policy to Health in All Policies. Health Promotion Int 2008;23:1:editorial.CrossRef
6.
go back to reference St-Pierre L. Governance tools and Framework for Health in All Policies. National Collaborating centre for Healthy Public Policy2009. St-Pierre L. Governance tools and Framework for Health in All Policies. National Collaborating centre for Healthy Public Policy2009.
7.
go back to reference RVZ, Onderwijsraad, Rob. Buiten de gebaande paden. Advies over intersectoraal gezondheidsbeleid, advies uitgebracht door de Raad voor de Volksgezondheid en Zorg, de Onderwijsraad en de Raad voor het openbaar bestuur. Zoetermeer: RVZ, Onderwijsraad, 2009. RVZ, Onderwijsraad, Rob. Buiten de gebaande paden. Advies over intersectoraal gezondheidsbeleid, advies uitgebracht door de Raad voor de Volksgezondheid en Zorg, de Onderwijsraad en de Raad voor het openbaar bestuur. Zoetermeer: RVZ, Onderwijsraad, 2009.
8.
9.
go back to reference Storm I, Zoest F, Broeder L. Integraal gezondheidsbeleid: theorie en toepassing. Bilthoven:RIVM, 2007. Storm I, Zoest F, Broeder L. Integraal gezondheidsbeleid: theorie en toepassing. Bilthoven:RIVM, 2007.
10.
go back to reference Ministerie van VolksgezondheidWelzijn en Sport. Gezond zijn, gezond blijven. Een visie op gezondheid en preventie. Den Haag: VWS, 2007. Ministerie van VolksgezondheidWelzijn en Sport. Gezond zijn, gezond blijven. Een visie op gezondheid en preventie. Den Haag: VWS, 2007.
11.
go back to reference Ministerie van VolksgezondheidWelzijn en Sport. Wet Publieke Gezondheid. Den Haag, VWS 2008. Ministerie van VolksgezondheidWelzijn en Sport. Wet Publieke Gezondheid. Den Haag, VWS 2008.
12.
go back to reference Jansen M. Mind the gap: Collaboration between practice, policy and research in local public health. Maastricht: University Maastricht, 2007. Jansen M. Mind the gap: Collaboration between practice, policy and research in local public health. Maastricht: University Maastricht, 2007.
13.
go back to reference Jansen M, Vries NK de, Kok G, Oers H van. Samenwerking tussen beleid, praktijk en onderzoek in de publieke gezondheidszorg: resultaten van een multipe-case studie. Tijdschr Gezondheidswet 2008;86:296–305.CrossRef Jansen M, Vries NK de, Kok G, Oers H van. Samenwerking tussen beleid, praktijk en onderzoek in de publieke gezondheidszorg: resultaten van een multipe-case studie. Tijdschr Gezondheidswet 2008;86:296–305.CrossRef
14.
go back to reference Steenbakkers M, Jansen M, Maarse H, de Vries N. Lokaal integraal gezondheidsbeleid: intersectorale samenwerking vanuit het perspectief van gemeenten. Tijdschr Gezondheidswet 2010; 88:136–143.CrossRef Steenbakkers M, Jansen M, Maarse H, de Vries N. Lokaal integraal gezondheidsbeleid: intersectorale samenwerking vanuit het perspectief van gemeenten. Tijdschr Gezondheidswet 2010; 88:136–143.CrossRef
15.
go back to reference Leeuw E de, McNess A, Stagnitti K, Crisp B. It’s research, Jim, but not as we know it.. Acting at the Nexus. Integration of Research, Policy and Practice. Geelong: Deakin University, 2007. Leeuw E de, McNess A, Stagnitti K, Crisp B. It’s research, Jim, but not as we know it.. Acting at the Nexus. Integration of Research, Policy and Practice. Geelong: Deakin University, 2007.
16.
go back to reference Nationaal Instituut voor Gezondheidsbevordering en Ziektepreventie. Gezondheidsbevordering in lokaal perspectief. Vaals: Zuid Limburgse gemeenten, GGD Zuid Limburg / NIGZ, 2005. Nationaal Instituut voor Gezondheidsbevordering en Ziektepreventie. Gezondheidsbevordering in lokaal perspectief. Vaals: Zuid Limburgse gemeenten, GGD Zuid Limburg / NIGZ, 2005.
17.
go back to reference GGD Zuid Limburg, Universiteit Maastricht. Academische Werkplaats Publieke Gezondheid Limburg (AW). Maastricht: GGD Zuid Limburg, Universiteit Maastricht, 2006. GGD Zuid Limburg, Universiteit Maastricht. Academische Werkplaats Publieke Gezondheid Limburg (AW). Maastricht: GGD Zuid Limburg, Universiteit Maastricht, 2006.
18.
go back to reference Jansen M, Goor I van de. De gemeente als partner in de Academische Werkplaats Publieke Gezondheid: van toeschouwer naar stakeholder. Tijdschr Gezondheidswet 2008;86:321–327.CrossRef Jansen M, Goor I van de. De gemeente als partner in de Academische Werkplaats Publieke Gezondheid: van toeschouwer naar stakeholder. Tijdschr Gezondheidswet 2008;86:321–327.CrossRef
19.
go back to reference Herten L van, Pernis M, Reeuwijk J van, Vrij J, Reijneveld M. Instrumenten voor facetbeleid. Projectverslag. Leiden: TNO / Bilthoven: RIVM, 2003. Herten L van, Pernis M, Reeuwijk J van, Vrij J, Reijneveld M. Instrumenten voor facetbeleid. Projectverslag. Leiden: TNO / Bilthoven: RIVM, 2003.
20.
go back to reference Herten L van, Reeuwijk J van, Pernis M, Koornstra A. Hoe zet je facetbeleid rond gezondheid op? De beterende hand / instrumenten voor de openbare gezondheidszorg. G2004;1:26–27. Herten L van, Reeuwijk J van, Pernis M, Koornstra A. Hoe zet je facetbeleid rond gezondheid op? De beterende hand / instrumenten voor de openbare gezondheidszorg. G2004;1:26–27.
21.
go back to reference TNO en RIVM. Handboek Determinantenbeleidsscreening. Leiden: TNO / Bilthoven: RIVM, 2004. TNO en RIVM. Handboek Determinantenbeleidsscreening. Leiden: TNO / Bilthoven: RIVM, 2004.
22.
go back to reference TNO en RIVM. Handboek Quick scan facetbeleid. Leiden: TNO / Bilthoven: RIVM, 2004. TNO en RIVM. Handboek Quick scan facetbeleid. Leiden: TNO / Bilthoven: RIVM, 2004.
23.
go back to reference TNO en RIVM. Handboek checklist gezondheidseffectscreening. Leiden: TNO / Bilthoven: RIVM, 2004. TNO en RIVM. Handboek checklist gezondheidseffectscreening. Leiden: TNO / Bilthoven: RIVM, 2004.
24.
go back to reference NIGZ, Limburg GZ, gemeenten Z-L. Masterclass Integraal Gezondheidsbeleid. Geleen: GGD Zuid-Limburg, 2006. NIGZ, Limburg GZ, gemeenten Z-L. Masterclass Integraal Gezondheidsbeleid. Geleen: GGD Zuid-Limburg, 2006.
25.
go back to reference Hoogerwerf A. Beleid, processen en effecten. In: Hoogerwerf A, Herweijer M (red). Overheidsbeleid Een inleiding in de beleidswetenschap. Alphen aan de Rijn: Samson, 1998, p 17–36. Hoogerwerf A. Beleid, processen en effecten. In: Hoogerwerf A, Herweijer M (red). Overheidsbeleid Een inleiding in de beleidswetenschap. Alphen aan de Rijn: Samson, 1998, p 17–36.
26.
go back to reference Koelen MA, Ban W van den. Health education and Health promotion. Wageningen: Academic Publishers, 2004. Koelen MA, Ban W van den. Health education and Health promotion. Wageningen: Academic Publishers, 2004.
27.
go back to reference Saan H, de Haes W. Gezond effect bevorderen: het organiseren van effectieve gezondheidsbevordering. Woerden: NIGZ, 2005. Saan H, de Haes W. Gezond effect bevorderen: het organiseren van effectieve gezondheidsbevordering. Woerden: NIGZ, 2005.
28.
go back to reference Boeije H. Analyseren in kwalitatief onderzoek. Denken en doen. Den Haag: Boom onderwijs, 2006. Boeije H. Analyseren in kwalitatief onderzoek. Denken en doen. Den Haag: Boom onderwijs, 2006.
29.
go back to reference Wagemakers MAE. Actiebegeleidend onderzoek ter bevordering van intersectorale samenwerking en bewonersparticipatie. De ervaringen met het wijkgericht gezondheidswerk in Eindhoven. Tijdschr Gezondheidswet 2007;85:23–31.CrossRef Wagemakers MAE. Actiebegeleidend onderzoek ter bevordering van intersectorale samenwerking en bewonersparticipatie. De ervaringen met het wijkgericht gezondheidswerk in Eindhoven. Tijdschr Gezondheidswet 2007;85:23–31.CrossRef
30.
go back to reference Hesdahl B, Boot N, Hoeijmakers M, Linssen E, Vermeer A. GBspiraal GGD Zuid Limburg: "samen gezond verder" een integrale toepassing. Rotterdam: Nationaal Congres Volksgezondheid, 8 april 2009. Hesdahl B, Boot N, Hoeijmakers M, Linssen E, Vermeer A. GBspiraal GGD Zuid Limburg: "samen gezond verder" een integrale toepassing. Rotterdam: Nationaal Congres Volksgezondheid, 8 april 2009.
31.
go back to reference DiClemente CC, Marineilli AS, Singh M, Bellino LE. The Role of Feedback in the Process of Health Behavior Change. Am J Health Behav 2001;25:217–227.PubMed DiClemente CC, Marineilli AS, Singh M, Bellino LE. The Role of Feedback in the Process of Health Behavior Change. Am J Health Behav 2001;25:217–227.PubMed
32.
go back to reference Mintzberg H. Mintzberg over Management. De wereld van onze organisaties. Amsterdam/Antwerpen: Business Contact, 2004. Mintzberg H. Mintzberg over Management. De wereld van onze organisaties. Amsterdam/Antwerpen: Business Contact, 2004.
Metagegevens
Titel
Gemeentelijke intersectorale samenwerking stimuleren: lokale begeleiding bij het ontwikkelen van integraal gezondheidsbeleid
Auteurs
Mieke Steenbakkers
Maria Jansen
Bert Hesdahl
Joop ten Dam
Hans Maarse
Nanne de Vries
Publicatiedatum
01-06-2011
Uitgeverij
Bohn Stafleu van Loghum
Gepubliceerd in
TSG - Tijdschrift voor gezondheidswetenschappen / Uitgave 5/2011
Print ISSN: 1388-7491
Elektronisch ISSN: 1876-8776
DOI
https://doi.org/10.1007/s12508-011-0089-y

Andere artikelen Uitgave 5/2011

TSG - Tijdschrift voor gezondheidswetenschappen 5/2011 Naar de uitgave