Top

Gepubliceerd in:

2018 | OriginalPaper | Hoofdstuk

1. Gedragstherapie bij kinderen en jeugdigen: geschiedenis, kenmerken en overwegingen bij het gedragstherapeutische proces

Auteurs : Prof. dr. P. J. M. Prins, Dr. J. D. Bosch, Prof. dr. C. Braet

Gepubliceerd in: Methoden en technieken van gedragstherapie bij kinderen en jeugdigen

Uitgeverij: Bohn Stafleu van Loghum

Samenvatting

In dit hoofdstuk worden de geschiedenis van de kindergedragstherapie, de theoretische basis en de hoofdkenmerken ervan geschetst. Belangrijke overwegingen bij het gedragstherapeutische proces – van aanmelding via probleemanalyse, de formulering van probleemsamenhang en de keuze van behandeldoelen tot de feitelijke behandeling en de evaluatie ervan – worden besproken. Ook de ontwikkelingen die de praktijk van de kindergedragstherapie de afgelopen decennia heeft doorgemaakt, zoals het modulaire en het transdiagnostische behandelen, komen aan de orde. De specifieke kenmerken van gedragstherapie bij kinderen en jeugdigen, zoals het ontwikkelingsperspectief en het werken met ouders en school, worden besproken. Ook het spanningsveld tussen het gebruik van protocollen enerzijds en het behandelen van het kind als uniek individu krijgt in dit hoofdstuk aandacht. Ten slotte wordt het belang van herhaald meten benadrukt in het perspectief van het streven naar een evidence-based cognitief-gedragstherapeutische praktijk.

volgende hoofdstuk Gedragsassessment en psychodiagnostiek bij kinderen en jeugdigen: een getrapte benadering

In het vervolg spreken wij kortweg van kindergedragstherapie of gedragstherapie bij kinderen. Het betreft dan in het algemeen steeds kinderen tussen de 0 en 18 jaar, tenzij nader gespecificeerd.

APA Presidential Task Force on Evidence-Based Practice (2006). Evidence-based practice in psychology. American Psychologist, 61, 271–285.

Bandura, A. (1969). Principles of behavior modification. New York: Holt, Rinehart & Winston.

Barlow, D. H., Nock, M., & Hersen, M. (2009). Single case experimental designs: Strategies for studying behavior change (3rd ed.). New York: Allyn & Bacon.

Bieling, P., & Kuyken, W. (2003). Is cognitive case formulation science or science-fiction? Clinical Psychology: Science and Practice, 10(1), 52–69.

Borckardt, J., Nash, M. R., Murphy, M., Moore, M., Shaw, D., & O’Neil, P. (2008). Clinical practice as natural laboratory for psychotherapy research. A guide to case-based time series analysis. American Psychologist, 63(2), 77–95.CrossRefPubMed

Bosch, J., & Prins, P. (2017). N = 1 Gevalsstudies kinderen en jongeren. Amsterdam: Boom.

Braet, C., & Bögels, S. (2013, 2014). Protocollaire behandeling voor kinderen met psychische klachten. Deel 1 en Deel 2. Amsterdam: Boom.

Brown, A., Creswell, C., Barke, C., Butler, S., Cooper, P., Hobbs, C., et al. (2017). Guided parent-delivered cognitive behavior therapy for children with anxiety disorders: Outcomes at 3–5 year follow-up. British Journal of Clinical Psychology, 56(2), 149–159.CrossRefPubMed

Chorpita, B. F., Becker, K., & Daleiden, E. (2007). Understanding the common elements of evidence-based practice: Misconceptions and clinical examples. Journal of the American Academy of Child and Adolescent Psychiatry, 46(5), 647–652.CrossRefPubMed

Chorpita, B., & Weisz, J. (2009). MATCH-ADTC: Modular approach to therapy for children with anxiety, depression, trauma, or conduct problems. Satellite Beach, FL: Practice Wise LLC.

Chorpita, B., Weisz, J., Daleiden, E., Schoenwald, S., Palinkas, L., Miranda, J., et al. (2013). Long-term outcomes for the Child STEPs randomized effectiveness trial: A comparison of modular and standard treatment designs with usual care. Journal of Consulting and Clinical Psychology, 81, 999–1009.CrossRefPubMed

Cobham, V. E., Filus, A., & Sanders, M. (2017). Working with parents to treat anxiety disordered children: A proof of concept RCT evaluating fearless triple P. Behaviour Research and Therapy, 95, 128–138.CrossRefPubMed

Dekovic, M., & Prinzie, P. (2014). Gezin en afwijkende ontwikkeling. In P. J. M. Prins & C. Braet (Red.), Handboek klinische ontwikkelingspsychologie (2e herziene druk) (pag. 143–165). Houten: Bohn Stafleu van Loghum.

Drinkwater, J. (2005). Cognitive case formulation. In P. J. Graham (Ed.), Cognitive behaviour therapy for children and families (2nd ed., pp. 84–99). Cambridge: Cambridge University Press.

Ehrenreich-May, J., Rosenfield, D., Queen, A. H., Kennedy, S. M., Remmes, C. S., & Barlow, D. H. (2017). An initial wait-list controlled trial of the unified protocol for the treatment of emotional disorders in adolescents. Journal of Anxiety Disorders, 46, 46–55.CrossRefPubMed

Friedberg, R. D., & McClure, J. M. (2015). Clinical practice of cognitive therapy with children and adolescents: The nuts and bolts (2nd ed.). New York: Guilford Press.

Hadwin, J. A., & Field, A. P. (2010). Information processing biases and anxiety: A developmental perspective. New York: Wiley & Sons.CrossRef

Hafkenscheid, A., Veeninga, A., & Witzenburg, D. (2009). Routine Process Monitoring (RPM) en Functionele Analytische Psychotherapie (FAP) in aanvulling op een protocollaire cognitief gedragstherapeutische behandeling. Gedragstherapie, 42, 167–183.

Hayes, S. C. (2016). The situation has changed: So what are we going to do about it? Cognitive and Behavioral Practice, 23, 446–450.CrossRef

Hermans, D., Eelen, P., & Orlemans, J. W. G. (2007). Inleiding tot de gedragstherapie (6e herziene druk). Houten: Bohn Stafleu van Loghum.CrossRef

Hermans, D., Raes, F., & Orlemans, H. (2018). Inleiding tot de gedragstherapie (7e herziene druk). Houten: Bohn Stafleu van Loghum.CrossRef

Heyne, D. A., Sauter, F. M., Ollendick, T. H., Widenfeldt, B. M. van, & Westenberg, P. M. (2014). Developmentally sensitive cognitive behavioral therapy for adolescent school refusal: Rationale and case illustration. Clinical Child and Family Psychology Review, 17(2), 191–215.

Jones, M. C. (1924a). A laboratory study of fear: The case of Peter. Pedagogical Seminary, 31, 308–315.CrossRef

Jones, M. C. (1924b). The elimination of children’s fears. Journal of Experimental Psychology, 7, 383–390.CrossRef

Kanfer, F. H., & Phillips, J. S. (1970). Learning foundations of behavior therapy. New York: Wiley & Sons.

Kazdin, A. E. (1978). History of behavior modification: Experimental foundations of contemporary research. Baltimore, MD: University Park Press.

Kendall, P. C. (2011). Child and adolescent therapy. Cognitive-behavioral procedures (4th ed.). New York: Guilford Press.

Kendall, P. C., Chu, B., Gifford, A., Hayes, C., & Nauta, M. (1998). Breathing life into a manual: Flexibility and creativity with manual-based treatments. Cognitive and Behavior Practice, 5(2), 177–198.CrossRef

Kendall, P. C., Hudson, J., Gosch, E., Flannery-Schroeder, E., & Suveg, C. (2008). Cognitive-behavioral therapy for anxiety disordered youth: A randomized clinical trial evaluating child and family modalities. Journal of Consulting and Clinical Psychology, 76(2), 282–297.CrossRefPubMed

Krasner, L. (1977). An interview with Sydney Bijou. In B. Etzel, J. LeBlanc & D. Baer (Eds.), New developments in behavioral research. Hillsdale: Erlbaum.

Kuyken, W., Fothergill, C., Musa, M., & Chadwick, P. (2005). The reliability and quality of cognitive case formulation. Behaviour Research and Therapy, 43, 1187–1201.CrossRefPubMed

Kuyken, W., Padesky, C. A., & Dudley, R. (2011). Collaborative case conceptualization. New York: Guilford Press.

Lambert, M. J. (2010). Yes, it is time for clinicians to routinely monitor treatment outcome. In B. L. Duncan, S. D. Miller, B. E. Wampold & M. A. Hubble (Eds.), The heart and soul of change: Delivering what works in therapy (2nd ed., pp. 239–266). Washington DC: APA.

Landsheer, J. A., & Prins, P. (1987). Kindergedragstherapie in perspectief. Handboek Gedragstherapie, 17(13), 1–21.

Lovaas (1967). A behavior therapy approach to the treatment of childhood schizofrenia. In Hill, J. P. (Ed.), Minnesota symposia on child psychology, Vol.1. Minneapolis: University of Minnesota Press.

Lovaas, I. O. (1987). Behavioral treatment and normal educational and intellectual functioning in young autistic children. Journal of Consulting and Clinical Psychology, 55(1), 3–9.CrossRefPubMed

Maric, M., Haan, E. de, Hogendoorn, S. M., Wolters, L. H., & Huizenga, H. M. (2014). Evaluating statistical and clinical significance of intervention effects in single-case experimental designs: An SPSS method to analyse univariate data. Behavior Therapy, 46, 230–241.

Maric, M., Prins, P. J. M., & Ollendick, T. H. (2015). Moderators and mediators of youth treatment outcomes. New York: Oxford University Press.CrossRef

Meichenbaum, D. (1977). Cognitive behavior modification. An integrative approach. New York: Plenum Press.CrossRef

Meidlinger, P. A., & Hope, D. A. (2017). The new transdiagnostic cognitive behavioral treatments: Commentary for clinicians and researchers. Journal of Anxiety Disorders, 46, 101–109.CrossRefPubMed

Mowrer, O. H., & Mowrer, W. M. (1938). Enuresis: A method for its study and treatment. American Journal of Orthopsychiatry, 8, 436–459.CrossRef

Ng, M. Y., & Weisz, J. R. (2016). Annual research review: Building a science of personalized intervention for youth mental health. Journal of Child Psychology and Psychiatry, 69, 274–282.

Nijhoff-Huysse, M. (1992). Gedragstherapie bij kinderen. In R. de Bruin-Beneder (Red.), Kinderpsychotherapie. Muiden: Coutinho.

Ollendick, T. H. (2016). A commentary on cognitive behavior therapy: Where we have been, where we are, and where we need to go from here. Cognitive and Behavioral Practice, 23, 436–440.CrossRef

Ost, L. G. (2014). The efficacy of acceptance and commitment therapy: An updated systematic review and analysis. Behaviour Research and Therapy, 61, 105–121.CrossRefPubMed

Pameijer, N. K., & Draaisma, N. (2011). Handelingsgerichte diagnostiek in de jeugdzorg. Leuven: ACCO.

Patterson, G. R., DeBaryshe, B. D., & Ramsay, E. (1989). A developmental perspective on antisocial behavior. American Psychologist, 44, 329–335.CrossRefPubMed

Persons, J. B., & Hong, J. J. (2015). Case formulation and the outcomes of cognitive psychotherapy. In N. Tarrier (Ed.), Case formulation in cognitive behavior therapy (2nd ed., pp. 14–37). London/ New York: Routledge.

Prins, P. J. M. (1992). Ontwikkeling, context en gedragsverandering bij kinderen. Handboek Gedragstherapie, 24, 13.10, 1–17.

Prins, P. J. M., & Braet, C. (2014). Handboek klinische ontwikkelingspsychologie (2e herziene druk). Houten: Bohn Stafleu van Loghum.

Ridge, N. W., Warren, J. S., Burlingame, G. M., et al. (2009). Reliability and validity of the youth outcome questionnaire self-report. Journal of Clinical Psychology, 65, 1115–1126.CrossRefPubMed

Ross, A. O. (1980). Psychological disorders of children: A behavioral approach to theory, research and therapy. New York: Wiley & Sons.

Rousseau, J.-J. (1979). Emile (translation: A. Bloom). New York: Basic Books.

Versluis, A., Maric, M., & Peute, L. (2014). N = 1 studies in onderzoek en praktijk. De Psycholoog, 3, 10–20.

Watson, J. B., & Rayner, R. A. (1920). Conditioned emotional reactions. Journal of Experimental Psychology, 3, 1–4.CrossRef

Weisz, J., Chorpita, B., Palinkas, L., Schoenwald, S., Miranda, J., Bearman, S., et al. (2012). Testing standard and modular designs for psychotherapy treating depression, anxiety and conduct problems in youth. A randomized effectiveness trial. Archives of General Psychiatry, 69(3), 274–282.CrossRefPubMed

Weisz, J., Kuppens, S., Ng, M. Y., Eckshtain, D., Ugueto, A., Vaughn-Coaxum, R., et al. (2017). What five decades of research tell us about the effects of youth psychological therapy: A multi-level meta-analysis and implications for science and practice. American Psychologist, 72(2), 79–117.CrossRefPubMed

Titel: Gedragstherapie bij kinderen en jeugdigen: geschiedenis, kenmerken en overwegingen bij het gedragstherapeutische proces
Auteurs: Prof. dr. P. J. M. Prins
Dr. J. D. Bosch
Prof. dr. C. Braet
Uitgeverij: Bohn Stafleu van Loghum
Boek: Methoden en technieken van gedragstherapie bij kinderen en jeugdigen
Print ISBN: 978-90-368-1971-8

Elektronisch ISBN: 978-90-368-1972-5

Copyright: 2018
DOI: https://doi.org/10.1007/978-90-368-1972-5_1

Bohn Stafleu van Loghum

Deel dit onderdeel of sectie (kopieer de link)

Samenvatting

Log in om toegang te krijgen