Voor kwetsbare ouderen is een heupfractuur vaak het begin van het einde. Landelijk overlijdt zo’n 35 procent van de ouderen boven de 65 binnen een jaar na een heupfractuur. Dankzij een nieuw orthogeriatrisch behandelmodel heeft Ziekenhuisgroep Twente (ZGT) dit percentage weten terug te dringen naar 23 procent.
Behalve tot minder sterfte leidt het model ook tot significant minder heropnames binnen 30 dagen. Landelijk heeft 67 procent van de ouderen met een heupfractuur een of meerdere complicaties, bij toepassing van het orthogeriatrisch model is dit 53 procent. De mediane opnameduur daalde daarnaast van 10 naar 8,6 dagen. Ook kunnen meer patiënten na revalidatie terug naar hun eerdere woonsituatie. Dit komt naar voren uit onderzoek van Ellis Folbert, verpleegkundig specialist, waarop ze op 27 maart aan de Rijksuniversiteit Groningen (RUG) promoveerde.
Kwetsbaar
Jaarlijks worden er in Nederland rond de 19.000 ouderen met een heupfractuur opgenomen in het ziekenhuis. De gevolgen van een heupfractuur zijn ernstig; bij meer dan de helft van de patiënten is sprake van ernstige beperkingen in de mobiliteit. Door de combinatie van veelal meerdere aandoeningen, medicatiegebruik, ondervoeding, beperkte mobiliteit, hoge leeftijd en geheugenproblemen zijn ouderen met een heupfractuur kwetsbaarder voor complicaties en is de behandeling complex. Gemiddeld overlijdt een op de drie patiënten boven de 65 jaar binnen het eerste jaar na de fractuur. Voor Ziekenhuisgroep Twente reden om als een van de eerste ziekenhuizen in Europa te starten met het orthogeriatrische behandelmodel voor heupfracturen.
‘Opmerkelijk is dat patiënten die vroegtijdig begonnen met bewegen, beter herstelden met beduidend minder complicaties’
Binnen dit behandelmodel werken traumachirurgen, geriaters, verpleegkundigen en fysiotherapeuten intensief samen. Behalve door een integrale aanpak kenmerkt het model zich door een sterk accent op preventie om nieuwe valincidenten en fracturen te voorkomen. “Concreet betekent het dat met onze aanpak patiënten een betere behandeling ondergaan, sneller door het zorgproces heen kunnen, meer op maat worden bediend en minder complicaties krijgen”, zegt Folbert.
Bewegen
Het onderzoek van Folbert toont resultaten die zeer relevant zijn voor de botbreukenzorg bij ouderen. Opmerkelijk is dat patiënten die op doktersvoorschrift vroegtijdig begonnen met bewegen, beter herstelden met beduidend minder complicaties. Patiënten aan wie bedrust werd voorgeschreven onder dezelfde omstandigheden deden het juist relatief slecht. Ook was de gemiddelde ligduur van patiënten bij wie het orthogeriatrische behandelmodel werd toegepast korter, vonden er binnen 30 dagen beduidend minder heropnames plaats en konden meer patiënten na revalidatie terug naar hun eerdere woonsituatie.
Om de behandeling en de logistiek van het behandelproces van oudere patiënten met een heupfractuur te verbeteren, heeft Ziekenhuisgroep Twente alle zorg rond botbreuken bij ouderen ondergebracht in het Centrum voor Geriatrische Traumatologie. Dit initiatief heeft een extra impuls gekregen doordat Ziekenhuisgroep Twente de zorg voor kwetsbare ouderen als speerpunt heeft aangemerkt.
Ga voor meer informatie naar het proefschrift Geriatric Traumatology: The effectiviness of integrated orthogeriatric treatment on 1-year outcome in frail elderly with hip fracture, Folbert, E. 2017: Rijksuniversiteit Groningen.
Lees ook het artikel Multidisciplinair zorgpad voor oudere patiënten met een heupfractuur: resultaten van implementatie in het Centrum voor Geriatrische Traumatologie, Almelo.
Bron: Skipr / Rijksuniversiteit Groningen
Beeld: Fotolia
Tip