Fysiotherapie bij peesaandoeningen

Voorwerk

1. Inleiding

Samenvatting

Hoofdstuk 1 vormt de inleiding van het boek over peesaandoeningen. Dit hoofdstuk bevat de meest relevante basiskennis met betrekking tot pezen en peesaandoeningen. De bouw van een pees wordt beschreven en geïllustreerd. Daarna volgt een overzicht van de meest voorkomende aandoeningen die een pees kunnen treffen: de traumatische tendinitis, de ruptuur, de tendinitis door overbelasting, de tendinitis calcarea, auto-immuun tendinitiden, tendinose, enthesitis, apofysitis, het frictiesyndroom, de peesschedeontsteking en de peesluxatie.

Koos van Nugteren

2. Subacromiaal impingementsyndroom (subacromiaal pijnsyndroom)

Samenvatting

Hoofdstuk 2 behandelt de meest voorkomende aandoening van de schouder: het impingementsyndroom (subacromiale pijnsyndroom). Veel factoren kunnen tot een impingementsyndroom leiden. De aandoening kan zich hierdoor op verschillende manieren manifesteren. In vrijwel alle gevallen is fysiotherapie de behandeling van eerste keuze. Het hoofdstuk beschrijft een voorbeeldcasus met de bevindingen van het klinisch onderzoek, de talrijke factoren die tot de aandoening kunnen leiden en de fysiotherapeutische behandeling.

Koos van Nugteren

3. Oefenprogramma impingementsyndroom

Samenvatting

Dit hoofdstuk beschrijft en illustreert het oefenprogramma voor de behandeling van een impingementsyndroom van de schouder.

Koos van Nugteren

4. Tendinitis calcarea

Samenvatting

Na een periode van enkele jaren met geringe schouderklachten krijgt een 53-jarige vrouw spontaan, in de loop van een enkele dag, hevige schouderpijn. De pijn is zo erg, dat zij haar arm niet meer kan heffen. Een dergelijke pijn, zonder duidelijk trauma in de voorgeschiedenis, wordt vaak veroorzaakt door inflammatie van een kalkspat die zich in een pees bevindt. Dit hoofdstuk beschrijft een voorbeeldcasus, de onderzoeksbevindingen, de verschillende stadia van de aandoening en de behandelmogelijkheden.

Koos van Nugteren

5. Traumatische rotatorcuffruptuur

Samenvatting

Een 63-jarige man valt op zijn arm, voelt een pijnscheut in zijn schouder en kan vervolgens de arm niet meer optillen. Bij een dergelijk trauma moet men rekening houden met een acute traumatische rotatorcuffruptuur. Rotatorcuffrupturen komen veel voor, ook zonder klachten. Een acute scheur kan echter direct grote gevolgen hebben voor de kracht en functie van de arm. Het hoofdstuk beschrijft een voorbeeldcasus, de diagnostiek, de belangrijkste rotatorcufftests, de fysiotherapeutische behandeling en de overweging of opereren zinvol is.

Koos van Nugteren

6. Ruptuur van het caput longum van de m. biceps brachii

Samenvatting

Bij een 82-jarige vrouw ontstaat vrij plotseling een rare enigszins pijnlijke bobbel op de bovenarm. Dit beeld is kenmerkend voor een ruptuur van de lange kop van de m. biceps brachii. Het hoofdstuk beschrijft de oorzaken, diagnostiek en de conservatieve en operatieve behandeling voor deze vrij veelvoorkomende aandoening van de proximale lange bicepspees.

Koos van Nugteren

7. Laterale elleboogtendinose (tenniselleboog)

Samenvatting

Een 60-jarige man krijgt pijn aan de laterale zijde van de elleboog tijdens werkzaamheden in een volkstuin. Hoewel hij niet tennist, is dit een vrij klassiek verhaal van iemand die een tenniselleboog krijgt. Het beeld en het functieonderzoek zijn zeer consequent bij deze aandoening. Toch moet men oppassen met het al te snel een diagnose stellen. Verschillende andere aandoeningen lijken sterk op een klassieke tenniselleboog. Dit hoofdstuk bespreekt het beeld, het functieonderzoek, de diagnostische tests, de oorzaak en de differentiaaldiagnostiek van de tenniselleboog, ofwel de laterale elleboogtendinose.

Koos van Nugteren

8. Oefenprogramma laterale elleboogtendinose

Samenvatting

Dit hoofdstuk beschrijft en illustreert het oefenprogramma dat wordt toegepast bij de behandeling van een laterale elleboogtendinose (tenniselleboog).

Koos van Nugteren

9. Mediale elleboogtendinose (golferselleboog)

Samenvatting

Geleidelijk ontstond pijn aan de mediale zijde van de rechterelleboog bij een rechtshandige tennisser. Hoewel men geneigd is te denken aan een tenniselleboog, is hier sprake van een golferselleboog. De pijn bevindt zich immers aan de mediale zijde. De bevindingen bij het functieonderzoek wijzen ook duidelijk op een golferselleboog. Toch moet men differentiaaldiagnostisch ook rekening houden met andere aandoeningen die pijn veroorzaken aan de mediale zijde van de elleboog. Dit hoofdstuk beschrijft de symptomatologie, de oorzaken, de differentiaaldiagnostiek en de behandeling die toegepast kan worden bij de golferselleboog ofwel de mediale elleboogtendinose.

Koos van Nugteren

10. Oefenprogramma mediale elleboogtendinose

Samenvatting

Dit hoofdstuk beschrijft en illustreert het oefenprogramma dat wordt toegepast bij de behandeling van een mediale elleboogtendinose (golferselleboog).

Koos van Nugteren

11. Syndroom van De Quervain

Samenvatting

Een 31-jarige vrouw krijgt pijn aan de radiale zijde van de pols. Nauwkeurig klinisch onderzoek toont aan dat er sprake moet zijn van een peesprobleem: een tendovaginitis van twee pezen. Het zijn de pezen van de m. abductor pollicis longus (APL) en die van de m. extensor pollicis brevis (EPB). De aandoening wordt ook wel het syndroom van De Quervain genoemd. Het hoofdstuk beschrijft de casus, het onderzoek en symptomen, diverse tests, de anatomie, de oorzaak, predisponerende factoren en de conservatieve behandelopties.

Patty Joldersma

12. Oefenprogramma’s syndroom van De Quervain

Samenvatting

Dit hoofdstuk beschrijft en illustreert twee oefenprogramma’s die worden toegepast bij de behandeling van het syndroom van De Quervain. Het eerste oefenprogramma betreft zogeheten peesglij-oefeningen. Het tweede oefenprogramma betreft excentrische spierversterking ter verbetering van de structuur en kwaliteit van de aangedane pezen.

Patty Joldersma

13. Trigger finger/tendovaginitis stenosans (TVS)

Samenvatting

Een kapster krijgt last van haar ringvinger. Steeds als zij haar vinger probeert te strekken, ontstaat een pijnlijke, klikkende sensatie. Dit fenomeen wordt ook wel trigger finger genoemd. Het hoofdstuk beschrijft de casus, de bevindingen bij het onderzoek, de anatomie, de oorzaken, de verschillende vormen van conservatieve therapie en ten slotte de operatie.

Patty Joldersma

14. Jersey finger

Samenvatting

Bij de jersey finger ruptureert de flexorpees van de distale falanx. Herkenning van deze aandoening is van groot belang. De jersey finger moet namelijk snel geopereerd worden om blijvend functieverlies van de vinger te voorkomen. Dit hoofdstuk beschrijft een voorbeeldcasus van de jersey finger, de bevindingen bij het onderzoek, de therapie en de revalidatie na de operatie.

Koos van Nugteren, Patty Joldersma

15. Mallet finger

Samenvatting

Een volleybalspeelster krijgt een bal tegen het topje van haar middelvinger. Vervolgens kan ze de vinger niet meer volledig strekken: het topje blijft in een gebogen stand staan. Dit is het klassieke beeld van een mallet finger ofwel hamervinger. De oorzaak is een peesruptuur of een avulsiefractuur. Dit hoofdstuk beschrijft de casus, het onderzoek, de oorzaken, mogelijke complicaties, en de behandeling. Het hoofdstuk beschrijft eveneens het verschil in de behandeling van de peesruptuur en de avulsiefractuur en in welke gevallen een operatie is geïndiceerd.

Patty Joldersma

16. Oefenprogramma mallet finger

Samenvatting

Dit hoofdstuk beschrijft en illustreert een oefenprogramma voor de revalidatie van een mallet finger.

Patty Joldersma

17. Boutonnièredeformiteit

Samenvatting

Een pianist krijgt in de loop van enkele dagen last van zijn middelvinger. Hij voelt de pijn vooral rond het proximale interfalangeale gewricht. Dergelijke klachten kunnen allerlei oorzaken hebben en het is dan ook een uitdaging voor de onderzoeker om te achterhalen wat er precies aan de hand is. In dit geval betreft het een beginnende boutonnièredeformiteit ten gevolge van een ruptuur van de centrale slip van de strekpees van de vinger. Deze aandoening is, zeker in de beginfase, moeilijk te herkennen. Een snelle diagnose en behandeling zijn echter belangrijk om een definitieve standsafwijking van de vinger te voorkomen. Dit hoofdstuk beschrijft een voorbeeldcasus, de bevindingen bij het functieonderzoek, de anatomie en de behandeling.

Koos van Nugteren

18. Multiple peesrupturen in de hand als gevolg van een zaagincident: een follow-up van 41 jaar

Samenvatting

Een 20-jarige houtbewerker vergist zich bij het hanteren van een cirkelzaag met als gevolg een ernstig vingerletsel met verschillende peesrupturen. De casus toont enkele van de talloze operatieve mogelijkheden om na ernstig vingerletsel een deel van de oorspronkelijke handfunctie te herstellen. De casus toont ook hoe subtiel de verschillende intrinsieke en extrinsieke handspieren met elkaar moeten samenwerken voor een goede probleemloze handfunctie.

Koos van Nugteren

Nawerk