Fysiotherapie kan bij patiënten met kanker in elke fase van deze ziekte een positieve rol spelen, stelt fysiotherapeut Yolanda van Esbroek van Fysio-fit Stams in Terneuzen. Het vergt wel een specialisatie.

Het is nog niet zo heel lang geleden dat iemand met kanker pas bij de fysiotherapeut kwam als het behandeltraject volledig was afgerond. De vermoeidheid was dan al heel erg en de spierkracht was al sterk afgenomen. ‘Gelukkig is dit nu anders’, zegt Van Esbroek. ‘De patiënt komt nu steeds vaker al bij de fysiotherapeut vanaf het moment dat hij in behandeling gaat, zodat we ernstige vermoeidheid en afname van spierkracht kunnen voorkomen of in ieder geval beperken. Fysiotherapie kan ook een rol spelen om weefsel na bestraling weer te revitaliseren of om littekenweefsel te behandelen. Maar natuurlijk kan fysiotherapie ook in de palliatieve fase een rol spelen, om pijnklachten te behandelen en adviezen te geven over behoud van spierkracht en verdeling van energie. Juist in deze fase worden mensen steeds meer moe. Deze fase richt zich voornamelijk op behoud van kwaliteit van leven.’

Staan ze dan nog wel open voor de activiteiten van de fysiotherapeut? ‘Het is verbazingwekkend hoezeer ze hiervoor juist dan nog open staan’, zegt Van Esbroek. ‘Je hoort vaak dat mensen in deze fase zeggen: “Ik zou nog zo graag één keer…”, maar dat ze hiervoor niet meer de energie kunnen opbrengen. Juist in dergelijke situaties kun je met fysiotherapie heel veel voor mensen betekenen. Afgezien daarvan is het voor kankerpatiënten die medisch zijn uitbehandeld ook vaak fijn om nog de sociale context van een medisch fitnessgroepje te behouden.’

‘De patiënt komt nu steeds vaker al bij de fysiotherapeut vanaf het moment dat hij in behandeling gaat, zodat we ernstige vermoeidheid en afname van spierkracht kunnen voorkomen of in ieder geval beperken’

Werken in een groep is overigens niet in iedere fase van de ziekte de aangewezen weg. Van Esbroek: ‘Tijdens de intake bepalen we welke vorm in iedere fase van de ziekte de beste interventie is. Bij een bewegingsbeperking, en daardoor functieverlies ten gevolge van een operatieve ingreep, kan een individuele behandeling bijvoorbeeld meer waarde hebben dan een groepsprogramma.’

Helaas zijn de mogelijkheden die fysiotherapie aan kankerpatiënten kan bieden nog niet bij iedereen bekend, stelt Van Esbroek. ‘Oncologieverpleegkundigen en oncologen spreken er wel over met patiënten’, zegt ze, ‘maar artsen doen dit veel minder. Vooral huisartsen zijn in veel gevallen nog onvoldoende van de mogelijkheden op de hoogte. Gelukkig neemt de aandacht wel langzaam toe. En we doen natuurlijk zelf ook veel om het onderwerp onder de aandacht te brengen. Het aantal oncologiefysiotherapeuten is aan het groeien. Fysiotherapeuten die dit werk willen doen, dienen hiervoor de tweejaarse post-hbo oncologische oncologiefysiotherapie te volgen.’

Bron: FysioActueel.nl

Tip

Op 8 november vindt het Symposium Oncologie en Fysiotherapie plaats in het Beatrixgebouw in Utrecht.

De sprekers gaan in op vragen als:

• Moet u een patiënt juist individueel of in een groep trainen?
• Hoe zwaar kan de patiënt trainen en maakt het soort kanker daarbij uit?
• Welke gevolgen heeft de behandeling op lichaam en geest?

Maar ook uw coachende rol richting de patiënt, want hoe krabbelt iemand weer op, hoe gaat iemand terug naar het werk en de dagelijkse routine? Nieuwe routes naar herstel, de bijdrage van arbeidsrevalidatie in principes en praktijk. Allemaal belangrijke vraagstukken waar u als fysiotherapeut een rol bij speelt.

De vertaling van de laatste onderzoeken en pilots naar uw dagelijkse praktijk – wat kunt u er morgen mee doen?!

Ga voor meer informatie over het programma en om u in te schrijven naar Symposium Oncologie en Fysiotherapie.

Meer artikelen over fysiotherapie: Algemeen of Fysiotherapie binnen de lymfologie en oncologie.

Auteur(s): Frank van Wijck Beeld: Thinkstock