De beroepshouding van fysiotherapeuten bevat antwoorden uit interviews met circa vierhonderd fysiotherapeuten op vele vragen over een professionele beroepshouding.

Hoe gaat een fysiotherapeut om met onsympathieke patiënten en bestaan die eigenlijk wel?

Hoe kun je als fysiotherapeut het beste omgaan met patiënten die je niet sympathiek vindt? Over de basisbenadering zijn de meeste fysiotherapeuten het wel eens:

• Het is belangrijk dat alle patiënten gelijk worden behandeld. Iedere persoon, of hij nou sympathiek of onsympathiek is, heeft hier evenveel recht op. Je moet je vak als fysiotherapeut bij iedereen zo goed mogelijk uitvoeren. Dit houdt in dat je iedere patiënt zo goed mogelijk van zijn klachten af wilt helpen. [M. 1^e lijn, Man.Th. 20 j.]

Fysiotherapeuten adviseren niet te snel een patiënt als onsympathiek ‘af te schrijven’, maar ook een poging te doen je in de patiënt te verdiepen:

• Soms zie ik mensen over wie ik binnen een halve seconde mijn oordeel al klaar heb. Heel vaak klopt deze inschatting ook. Maar mijn eerste inschatting klopt niet altijd en dat vind ik erg interessant. Het klopt vooral vaak niet bij mensen die in eerste instantie onsympathiek op me overkomen. Als je echter meer weet over de achtergrond van deze mensen, kun je ze toch sympathiek gaan vinden. Dus is mijn tip: als je iemand niet sympathiek vindt, verdiep je in die persoon. De kans is dan veel groter dat de sympathie groeit. En dat is positief voor de behandeling. [M. VpH. Geriatr. 10 j.]
• Probeer toch iets te vinden wat je aan de patiënt leuk vindt. En soms is het juist het onsympathieke dat ongelofelijk leuk blijkt te zijn… Maar je hebt ervaring nodig om dat te leren waarderen. Neem het niet persoonlijk als mensen onsympathiek tegen je zijn. Soms zijn ze hier in het ziekenhuis echt in een situatie die hun leven verandert en dan zie je hun duistere kant. [M. ZH. Man.Th. 15 j.]
• Ik probeer te kijken vanuit het perspectief van de patiënt. Zijn reactie heeft een reden, bijvoorbeeld te weinig kennis of een gebrek aan overzicht. [M. 1^e lijn, Man.Th. >25 j.]

De redenen voor het gedrag van de patiënt achterhalen, kan ook helpen om de irritatie van de fysiotherapeut te verminderen. Wat je begrijpt ervaar je meestal als minder irritant dan iets ‘onbegrijpelijks’:

• Er zijn meestal redenen waarom iemand doet zoals hij doet. Aan onsympathiek gedrag kunnen onverwerkte dingen ten grondslag liggen die veel verdriet en boosheid veroorzaken. Ik heb een vrouw met multiple sclerose in behandeling, waarbij ik geregeld dacht: poeh, daar gaan we weer! Zij zei steeds: ‘Je moet eerst dit doen, dan dát, dan dát, dan dát!’ Op een gegeven moment ben ik me gaan afvragen waarom ze dat zei. Ik realiseerde me dat dit haar enige manier was om controle over de dingen om haar heen te hebben en dat ze al veel controle was verloren. Vanuit dat oogpunt kon ik haar gedrag makkelijker naast me neerleggen. En nu heb ik een goed contact met haar. [V. VpH.]

Een andere optie is je over je gevoel heen zetten en de patiënt blijven behandelen vanuit de gedachte dat een professional iedereen moet kunnen behandelen. Je blijft aardig, confronteert de patiënt niet met zijn gedrag en je concentreert je op je vak:

• Bij iemand die wat minder sympathiek overkomt, ga ik over naar een puur professionele houding. Dan denk ik: ik ben nu therapeut en jij bent nu patiënt, en we gaan goed op een rij zetten hoe we de klacht kunnen behandelen. [M. 1^e lijn, 10 j.]
• Stekeligheden, onredelijkheden van patiënten – het raakt me niet, het treft me niet, ik kan het allemaal redelijk makkelijk accepteren. Ik blijf binnen het kader van de fysiotherapeutische behandeling. [M. 1^e lijn]
• Onsympathieke patiënten zie ik elke dag. Maar dat is geen enkel probleem. Er is geen enkele patiënt die aan mij merkt dat ik hem of haar echt onsympathiek vind. Met de één heb je wat meer dan met de ander, maar als je een goede professional bent, dan mag daar geen enkel verschil in zitten qua behandeling. [M. 1^e lijn, Man.Th.]
• Je hebt er weleens patiënten tussen zitten waarbij je denkt: oh nee, moet ik die behandelen? Daar heb ik geen zin in! Die patiënt vindt jou echter vaak wel aardig en dan denk je: ach, we gaan gewoon aan de slag. [V. 1^e lijn, 10 j.]
• Ik probeer eigenlijk mijn eigen gevoel aan de kant te zetten. Ik ben hier niet voor mezelf, maar ik ben hier om een bepaald beroep uit te oefenen. Ik ben hier om iemand verder te helpen. Je probeert je voorkeuren of afkeuren toch wat uit te schakelen. Je probeert ook met mensen die je niet mag, toch een goede verstandhouding op te bouwen. [V. VpH. 5 j.]
• Ik heb geleerd dat ik ook met lastige mensen om kan gaan. Het zullen niet mijn vrienden zijn, maar het zijn wel mensen en ze hebben een hulpvraag. Ga er op een professionele manier mee om. Blijf zien dat het een mens is met een hulpvraag. [M. 1^e lijn, Acp.]
• Ik denk dat ik in principe iedereen zou kunnen helpen, omdat ik vind dat je iedere persoon moet respecteren, ook al heeft hij of zij een denkwijze die helemaal niet bij jou past. Stel dat je iemand in de praktijk krijgt die hele ernstige dingen heeft gedaan, dan denk ik dat ik hem toch gewoon zou kunnen helpen. Ik denk dat je, net zoals een advocaat dat doet, in principe je beroep ook moet kunnen uitoefenen bij minder sympathieke mensen. [M. 1^e lijn, Hapt. 20 j.]

Er zijn ook fysiotherapeuten die ervoor kiezen patiënten die zij onsympathiek vinden te wijzen op hun gedrag. Hoe zij dat doen? Lees verder in De beroepshouding van fysiotherapeuten, hoofdstuk 3.3 Omgaan met onsympathieke patiënten.

Bron: De beroepshouding van fysiotherapeuten

Beeld: Fotolia

Tip

Hoe gaat een fysiotherapeut om met patiënten die niet willen oefenen? Wat betekent ‘eerlijk zijn’ voor fysiotherapeuten? Hoe reageer je op patiënten die vooral gemasseerd willen worden? Mag een fysiotherapeut vriendschap sluiten met een patiënt? Wat als een patiënt vooral gemasseerd wil worden? Wat kan een fysiotherapeut doen voor patiënten met psychosociale problemen? Wat wordt er van een stagiair verwacht en wat van een stagebegeleider? Het boek De beroepshouding van fysiotherapeuten bevat antwoorden op deze en vele andere vragen over een professionele beroepshouding. Dit boek is gratis digitaal beschikbaar voor fysiotherapeuten met een abonnement op BSL Fysiotherapeut Totaal.

Lees ook de eerder gepubliceerde artikelen over fysiotherapeuten en hun beroep op FysioActueel:

• Wat maakt je een goede fysiotherapeut?
• Vragen over een professionele beroepshouding: vriendschap
• Professionele beroepshouding fysiotherapeut: patiënten met psychosociale problemen
• Fysiotherapeuten over hun beroep: patiënten die vooral gemasseerd willen worden
• Fysiotherapeuten over hun beroep: de stagebegeleider
• Fysiotherapeuten over hun beroep: afstand en intimiteit

 
Meer artikelen over fysiotherapie: Algemeen.