1 Fysiologie van defecatie en fecale continentie

Fysiologische studies hebben aangetoond dat de absorptiecapaciteit van de dunne darm bij volwassenen ongeveer 15 liter per dag bedraagt. De consistentie van de ontlasting wordt bepaald door de hoeveelheid water die door het colon geabsorbeerd wordt. Naast de dunne darm, is het proximale colon in staat om 5 liter per dag te absorberen. Een relatief geringe vochttoename, zoals bij extra vochtadviezen, zal dus geresorbeerd worden in de dunne darm of in het proximale colon en zal daarom de uiteindelijke consistentie van de ontlasting niet kunnen veranderen. Bij een volwassene bereikt ieder etmaal ongeveer 1500 ml vloeibare dunne darminhoud het colon. De dikke darm onttrekt hieruit 90% van het water, zodanig dat per dag slechts circa 150 ml water met de feces wordt verloren. Bij de geleidelijke verplaatsing van de coloninhoud en bij de bevordering van het contact van de feces met de colonmucosa spelen circulaire, segmenterende contracties van het colon een grote rol. De uitdrijving van de inhoud van het linker colon geschiedt onder invloed van een karakteristiek contractiepatroon van de dikke darm, de zogeheten ‘high-amplitude propagated contraction’ (HAPC) (figuur 1). Bij een gezonde volwassene treden HAPC’s gemiddeld zesmaal per etmaal op, vooral kort na het ontwaken en na de maaltijden. Zij stuwen in korte tijd een grote hoeveelheid ontlasting in de richting van de endeldarm. Wanneer de endeldarm voldoende wordt gevuld, treedt een aandrangsensatie op. Bovendien leidt de vulling van het rectum tot een reflexmatige relaxatie van de uit glad spierweefsel opgebouwde interne anale sfincter. Wanneer de interne sfincter is gerelaxeerd, is de continentie afhankelijk van het aanspannen van de externe anale sfincter (opgebouwd uit dwarsgestreept spierweefsel) en de bekkenbodemmusculatuur.