Top

Gepubliceerd in:

01-12-2003 | Artikelen

Functionele mri en informatieverwerkingsstoornissen bij schizofrenie

Gepubliceerd in: Neuropraxis | Uitgave 6/2003

Abstract

Functionele magnetische resonantie beeldvorming (functional magnetic resonance imaging, fmri) heeft de afgelopen jaren een enorme ontwikkeling doorgemaakt. Met name in de psychiatrie is dankbaar gebruikgemaakt van deze non-invasieve methode om activiteit in de hersenen te meten. Mede als gevolg van fmri is de interesse in de cognitieve aspecten van de stoornis toegenomen. Onderzoek naar de neuronale substraten van schizofrenie richt zich vooral op het kortstondig vasthouden en coördineren van informatie in de hersenen, oftewel het werkgeheugen. De hersengebieden die betrokken zijn bij het werkgeheugen zijn inmiddels grotendeels geïdentificeerd, evenals de werkgeheugengebieden die mogelijk verantwoordelijk zijn voor de belangrijkste cognitieve stoornissen bij het ziektebeeld. Onderzoek richt zich nu meer op de netwerken waarin die gebieden ingebed zijn, om deze stoornissen beter te begrijpen. In dit artikel wordt ook ingegaan op de nieuwste ontwikkeling, namelijk het koppelen van genen aan verstoorde hersenfuncties (en niet aan het ziektebeeld zelf), als strategie om de genetische basis van schizofrenie te ontrafelen.

vorige artikel Amygdala in beeld ’ De emotionele kameleon

volgende artikel Het gebruik van functionele MRI bij hersenoperaties

Bertolino A., Callicott J.H., Elman I., Mattay V.S., Tedeschi G., Frank J.A., Breier A., Weinberger D.R. (1998), Regionally specific neuronal pathology in untreated patients with schizophrenia: a proton magnetic resonance spectroscopic imaging study, Biol.Psychiatry 43: 641-648.

Braver T.S., Barch D.M., Cohen J.D. (1999), Cognition and control in schizophrenia: A computational model of dopamine and prefrontal function, Biol.Psychiat. 46: 312-328.

Callicott J.H., Bertolino A., Mattay V.S., Langheim F.J.P., Duyn J., Coppola R., Goldberg T.E., Weinberger D.R. (2000), Physiological dysfunction of the dorsolateral prefrontal cortex in schizophrenia revisited, Cerebral Cortex 10: 1078-1092.

Carter C.S., Mintun M., Nichols T., Cohen J.D. (1997), Anterior cingulate gyrus dysfunction and selective attention deficits in schizophrenia: [15O]H2O pet study during single-trial Stroop task performance, Am.J.Psychiatry 154: 1670-1675.

Dolan R.J., Fletcher P.C., Mckenna P., Friston K.J., Frith C.D. (1999), Abnormal neural integration related to cognition in schizophrenia, Acta Psychiat.Scand. 99: 58-67.

Egan M.F., Goldberg T.E., Kolachana B.S., Callicott J.H., Mazzanti C.M., Straub R.E., Goldman D., Weinberger D.R. (2001), Effect of comt Val108/158 Met genotype on frontal lobe function and risk for schizophrenia, Proc Natl Acad Sci U.S.A 98: 6917-6922.

Friston. K (2002), Beyond phrenology: what can neuroimaging tell us about distributed circuitry?, Annu.Rev.Neurosci. 25: 221-250.

Gottesman I.I., Gould T.D. (2003), The endophenotype concept in psychiatry: etymology and strategic intentions, Am.J.Psychiatry 160: 636-645.

Granholm E., Asarnow R.F. (1996), Dual-task performance operating characteristics, resource limitations and automatic processing in schizophrenia, Neuropsychology 10: 11-21.

Hagoort P., Ramsey N.F. (2001), De gereedschapskist van de cognitieve neurowetenschap, in: Het brein te kijk, ed. Wijnen F. and Verstraten F.A.,

Heckers S., Rauch S.L., Goff D., Savage C.R., Schacter D.L., Fischman A.J., Alpert N.M. (1998), Impaired recruitment of the hippocampus during conscious recollection in schizophrenia, Nat.Neurosci. 1: 318-323.

Heinrichs R.W., Zakzanis K.K. (1998), Neurocognitive deficit in schizophrenia: a quantitative review of the evidence, Neuropsychology 12: 426-445.

Ingvar D.H., Franzen G. (1974), Distribution of cerebral activity in chronic schizophrenia, Lancet 2: 1484-1486.

Jansma J.M., Ramsey N.F., Kahn R.S. Dynamics of working memory in schizophrenia: failure of brainsystems to adapt to practise-induced automatization. Schizophr.Res. 49[1-2], S178-S179. 2001.

Jansma J.M., Ramsey N.F., Wee N.J.A.v.d., Kahn R.S. Working Memory Capacity in Schizophrenia: A Parametric fmri Study. Schizophr.Res. 2003. (In Press).

Jernigan T.L., Sargent T., III, Pfefferbaum A., Kusubov N., Stahl S.M. (1985), 18Fluorodeoxyglucose pet in schizophrenia, Psychiatry Res 16: 317-329.

Jezzard, P., Matthews, P.M., Smith, S.M. eds. (2001), Functional magnetic resonance imaging: an introductory guide, Oxford University Press, Oxford.

Laruelle M. (2000), The role of endogenous sensitization in the pathophysiology of schizophrenia: implications from recent brain imaging studies, Brain Res Brain Res Rev. 31: 371-384.

McDowell J.E., Clementz B.A. (2001), Behavioral and brain imaging studies of saccadic performance in schizophrenia, Biol.Psychol. 57: 5-22.

Moonen, C.T.W., Bandettini, P.A. eds. (1999), Functional mri, Springer Verlag, Berlin.

Ogawa S., Tank G.W., Menon R.S., Ellermann J., Kim S., Merkle H., Ugurbil K. (1992), Intrinsic signal changes accompanying sensory stimulation: functional brain mapping with magnetic resonance imaging, Proc.Natl.Acad.Sci.USA. 89: 5951-5955.

Raemaekers M., Jansma J.M., Cahn W., Van Der Geest J.N., Der Linden J.A., Kahn R.S., Ramsey N.F. (2002), Neuronal substrate of the saccadic inhibition deficit in schizophrenia investigated with 3-dimensional event-related functional magnetic resonance imaging, Arch Gen Psychiatry 59: 313-320.

Ramsey N.F., Hoogduin H., Jansma J.M. (2002), Functional mri experiments: acquisition, analysis and interpretation of data, European Neuropsychopharmacology 12: 517-526.

Ramsey N.F., Jansma J.M., Van Raalten T.R., Jager G., Kahn R.S. Neurophysiological factors in human information processing capacity. Brain. 2003. (In Press).

Rutten G.J., Ramsey N.F., van Rijen P.C., van Veelen C.W. (2002), Reproducibility of fmri-Determined Language Lateralization in Individual Subjects, Brain Lang 80: 421-437.

Sommer I.E., Aleman A., Kahn R.S. (2003), Left with the voices or hearing right? Lateralization of auditory verbal hallucinations in schizophrenia, J.Psychiatry Neurosci. 28: 217-218.

Sommer I.E., Ramsey N.F., Kahn R.S. (2001), Language lateralization in schizophrenia, an fmri study, Schizophr.Res. 52: 57-67.

Sommer I.E., Ramsey N.F., Mandl R.C., Kahn R.S. (2002), Language lateralization in monozygotic twin pairs concordant and discordant for handedness, Brain 125: 2710-2718.

Weinberger D.R., Berman K.F. (1988), Speculation on the meaning of cerebral metabolic hypofrontality in schizophrenia, Schizophrenia Bulletin 14: 157-168.

Weinberger D.R., Berman K.F. (1996), Prefrontal function in schizophrenia: confounds and controversies, Philos.Trans.R.Soc Lond B Biol Sci 351: 1495-1503.

Weinberger D.R., Egan M.F., Bertolino A., Callicott J.H., Mattay V.S., Lipska B.K., Berman K.F., Goldberg T.E. (2001), Prefrontal neurons and the genetics of schizophrenia, Biol Psychiatry 50: 825-844.

Titel: Functionele mri en informatieverwerkingsstoornissen bij schizofrenie
Publicatiedatum: 01-12-2003
Gepubliceerd in: Neuropraxis / Uitgave 6/2003
Print ISSN: 1387-5817
Elektronisch ISSN: 1876-5785
DOI: https://doi.org/10.1007/BF03071069

Bohn Stafleu van Loghum

Deel dit onderdeel of sectie (kopieer de link)

Abstract

Log in om toegang te krijgen

Andere artikelen Uitgave 6/2003

De rol van de mediaal temporaalkwab in het episodisch geheugen ’ Aanwijzingen vanuit functioneel neuro-imaging onderzoek

Amygdala in beeld ’ De emotionele kameleon

Functionele MRI (fMRI) ’ Inleiding en technische achtergrond

Het gebruik van functionele MRI bij hersenoperaties

Functionele mri en verwante technieken bij onderzoek in de psychiatrie

fMRI-onderzoek bij de ziekte van Alzheimer