Extreem luid & ongelooflijk ver weg

Ook hulpverleners, waaronder ikzelf, zijn vaak geneigd om het gedrag van patiënten op een teleologische manier te interpreteren. In een eerdere versie van deze tekst schreef ik dat An etumine ‘eiste’, met de uitgesproken ‘dreiging’ dat ze zich anders ‘moest’ snijden. Ik heb haar deze tekst voorgelegd om haar toestemming te vragen voor de publicatie ervan. Ze vertelde me dat ze zich bij het lezen van haar verhaal eenmaal gekwetst, en vooral onbegrepen had gevoeld. In haar beleving had ze immers geen etumine ‘geëist’ en had ze ook niet ‘gedreigd’ zich te snijden. Ze had, zei ze, om etumine ‘gesmeekt’ omdat het de enige uitweg was die ze toen zag om zich niet te snijden. Hierover nadenkend realiseerde ik me dat dit een treffend voorbeeld is van de manier waarop ook hulpverleners mentaliseringsfouten maken wanneer ze emotioneel onder druk staan. Vanuit het effect dat het gedrag van An op ons had – wij voelden ons door haar gedwongen, onder druk gezet – leidden wij direct haar intenties af. Ik schrijf dat zij eist en dreigt, waar zij in feite vraagt en smeekt. Uit haar formulering spreekt een heel andere intentie: zij oefent druk op ons uit omdat zij zich niet meer wil snijden. Zij maakt me dus attent op een mentaliseringsfout in mijn tekst over mentaliseren!