Optie A:
Klik op de rechtermuisknop op de link en selecteer de optie “linkadres kopiëren”
Optie B:
Deel de link per e-mail
Link delen

volgende artikel Bewegingsgeoriënteerde interventies voor person...

Tip

Swipe om te navigeren naar een ander artikel

11-07-2015 | Artikel | Uitgave 5/2015

Executieve disfuncties bij patiënten met de ziekte van Parkinson: een aantal nieuwe perspectieven

Tijdschrift:: Neuropraxis > Uitgave 5/2015

Auteurs:: Janneke Koerts, Lara Tucha, Oliver Tucha

» Toegang tot de volledige tekst krijgen

Samenvatting

De ziekte van Parkinson is een progressieve neurodegeneratieve aandoening die wordt gekenmerkt door beperkingen in het executief functioneren. Het executief functioneren speelt een belangrijke rol bij de regulatie van cognitie, emotie en gedrag, en hoewel al veel bekend is over de executieve disfuncties van patiënten met de ziekte van Parkinson, is verdere exploratie noodzakelijk. Het huidige artikel beschrijft drie studies die zich richten op: (1) wat wordt gemeten met Verbale Fluency Tests (VFT’s) bij patiënten met de ziekte van Parkinson, (2) het meten van het executief functioneren in het dagelijks leven van Parkinson-patiënten en (3) in hoeverre Parkinson-patiënten zich bewust zijn van en inzicht hebben in hun executieve disfuncties.

Log in om toegang te krijgen

Hier inloggen

Met onderstaand(e) abonnement(en) heeft u direct toegang:

BSL Psychologie Totaal

Met BSL houdt u eenvoudig en efficiënt uw vak bij. Met een online abonnement heeft u toegang tot een groot aantal boeken, tijdschriften en online nascholing. Denk hierbij aan e-learnings en web-tv's. Zo kunt u op uw gemak en wanneer het u het beste uitkomt verdiepen in uw vakgebied.

Meer informatie

Neuropraxis

Neuropraxis is het eerste Nederlandstalige tijdschrift dat ingaat op achtergronden én toepassingen van actuele neurowetenschappelijke informatie. Er is aandacht voor onderzoek, diagnostiek en behandelingsmethoden.

Meer informatie

Proefabonnement BSL Psychologie Totaal

Met BSL houdt u eenvoudig en efficiënt uw vak bij. Met een proefabonnement heeft u toegang tot een aantal boeken, tijdschriften en online nascholing. Denk hierbij aan één geaccrediteerde e-learning. Zo kunt u op uw gemak en wanneer het u het beste uitkomt verdiepen in uw vakgebied.

BSL Psychologie Totaal 1 maand gratis: € 0,-

Meer informatie

Schrag A. Quality of life and depression in Parkinson’s disease. J Neurol Sci. 2006;248(1–2):151–7. CrossRefPubMed

Klepac N, Trkulja V, Relja M, Babic T. Is quality of life in non-demented Parkinson’s disease patients related to cognitive performance? A clinic-based cross-sectional study. Eur J Neurol. 2008;15(2):128–33. CrossRefPubMed

Klepac N, Hajnsek S, Trkulja V. Impact of pre-morbid depression on health-related quality of life in non-demented Parkinson’s disease patients. Parkinsonism Relat Disord. 2010;16(1):21–7. CrossRefPubMed

Zis P, Rizos A, Martinez-Martin P, Pal S, Silverdale M, Sharma JC, et al. Non-motor symptoms profile and burden in drug naive versus long-term Parkinson’s disease patients. J Parkinsons Dis. 2014;4(3):541–7. PubMed

Starkstein SE, Brockman S, Hayhow BD. Psychiatric syndromes in Parkinson’s disease. Curr Opin Psychiatry. 2012;25(6):468–72. CrossRefPubMed

Leentjens AF, Akker M Van den, Metsemakers JF, Lousberg R, Verhey FR. Higher incidence of depression preceding the onset of Parkinson’s disease: a register study. Mov Disord. 2003;18(0885–3185; 4):414–8. CrossRefPubMed

Koerts J, Borg MA, Meppelink AM, Leenders KL, Beilen M van, Laar T van. Attentional and perceptual impairments in Parkinson’s disease with visual hallucinations. Parkinsonism Relat Disord. 2010;16(4):270–4. CrossRefPubMed

Leentjens AF, Dujardin K, Marsh L, Martinez-Martin P, Richard IH, Starkstein SE. Symptomatology and markers of anxiety disorders in Parkinson’s disease: a cross-sectional study. Mov Disord. 2011;26(3):484–92. CrossRefPubMed

Friedman JH, Brown RG, Comella C, Garber CE, Krupp LB, Lou JS, et al. Fatigue in Parkinson’s disease: a review. Mov Disord. 2007;22(0885–3185; 3):297–308. CrossRefPubMed

10.

Dujardin K, Sockeel P, Devos D, Delliaux M, Krystkowiak P, Destee A, et al. Characteristics of apathy in Parkinson’s disease. Mov Disord. 2007;22(0885–3185; 6):778–84. CrossRefPubMed

11.

Koerts J, Leenders KL, Brouwer WH. Cognitive dysfunction in non-demented Parkinson’s disease patients: controlled and automatic behavior. Cortex. 2009;45(0010–9452; 8):922–9. CrossRefPubMed

12.

Muslimovic D, Schmand B, Speelman JD, Haan RJ de. Course of cognitive decline in Parkinson’s disease: a meta-analysis. J Int Neuropsychol Soc. 2007;13(6):920–32. CrossRefPubMed

13.

Koerts, J., Tucha, O. Cognitief functioneren bij patiënten met de ziekte van Parkinson. Tijdschrift voor Neuropsychologie. 2014;9:89–93.

14.

Strauss E, Sherman EMS, Spreen O. A compendium of neuropsychological tests. 3rd edn. New York: Oxford university press; 2006.

15.

Muslimovic D, Post B, Speelman JD, Schmand B. Cognitive profile of patients with newly diagnosed Parkinson disease. Neurology. 2005;65(1526–632; 8):1239–45. CrossRefPubMed

16.

Rymer S, Salloway S, Norton L, Malloy P, Correia S, Monast D. Impaired awareness, behavior disturbance, and caregiver burden in Alzheimer disease. Alzheimer Dis Assoc Disord. 2002;16(4):248–53. CrossRefPubMed

17.

Seltzer B, Vasterling JJ, Yoder JA, Thompson KA. Awareness of deficit in Alzheimer’s disease: relation to caregiver burden. Gerontologist. 1997;37(1):20–4. CrossRefPubMed

18.

Williams-Gray CH, Evans JR, Goris A, Foltynie T, Ban M, Robbins TW, et al. The distinct cognitive syndromes of Parkinson’s disease: 5 year follow-up of the CamPaIGN cohort. Brain. 2009;132(Pt 11):2958–69. CrossRefPubMed

19.

Koerts J, Meijer HA, Colman KS, Tucha L, Lange KW, Tucha O. What is measured with verbal fluency tests in Parkinson’s disease patients at different stages of the disease? J Neural Transm. 2013;120(3):403–11. CrossRefPubMed

20.

Unsworth N, Spillers GJ, Brewer GA. Variation in verbal fluency: a latent variable analysis of clustering, switching, and overall performance. Q J Exp Psychol (Hove). 2011;64(3):447–66. CrossRef

21.

Muslimovic D, Post B, Speelman JD, Haan RJ De, Schmand B. Cognitive decline in Parkinson’s disease: a prospective longitudinal study. J Int Neuropsychol Soc. 2009;15(3):426–37. CrossRefPubMed

22.

Eslinger PJ, Damasio AR. Severe disturbance of higher cognition after bilateral frontal lobe ablation: patient EVR. Neurology. 1985;35(12):1731–41. CrossRefPubMed

23.

Shallice T, Burgess PW. Deficits in strategy application following frontal lobe damage in man. Brain. 1991;114(0006–8950; Pt 2):727–41. CrossRefPubMed

24.

Beilen M van, Zomeren EH van, Bosch RJ van den, Withaar FK, Bouma A. Measuring the executive functions in schizophrenia: the voluntary allocation of effort. J Psychiatr Res. 2005;39(0022–3956; 6):585–93. CrossRefPubMed

25.

Koerts J, Beilen M van, Tucha O, Leenders KL, Brouwer WH. Executive functioning in daily life in Parkinson’s disease: initiative, planning and multi-task performance. PLoS One. 2011;6(12):e29254. PubMedCentralCrossRefPubMed

26.

Bialystok E, Craik FI, Stefurak T. Planning and task management in Parkinson’s disease: differential emphasis in dual-task performance. J Int Neuropsychol Soc. 2008;14(1469–7661; 2):257–65. CrossRefPubMed

27.

Alcalay RN, Mejia-Santana H, Tang MX, Rakitin B, Rosado L, Ross B, et al. Self-report of cognitive impairment and mini-mental state examination performance in PRKN, LRRK2, and GBA carriers with early onset Parkinson’s disease. J Clin Exp Neuropsychol. 2010;24:1–5. CrossRef

28.

Marino SE, Meador KJ, Loring DW, Okun MS, Fernandez HH, Fessler AJ, et al. Subjective perception of cognition is related to mood and not performance. Epilepsy Behav. 2009;14(3):459–64. PubMedCentralCrossRefPubMed

29.

Dujardin K, Duhamel A, Delliaux M, Thomas-Anterion C, Destee A, Defebvre L. Cognitive complaints in Parkinson’s disease: its relationship with objective cognitive decline. J Neurol. 2010;257(1):79–84. CrossRefPubMed

30.

Koerts J, Beilen M van, Leenders KL, Brouwer WH, Tucha L, Tucha O. Complaints about impairments in executive functions in Parkinson’s disease: the association with neuropsychological assessment. Parkinsonism Relat Disord. 2012;18(2):194–7. CrossRefPubMed

31.

Williamson C, Alcantar O, Rothlind J, Cahn-Weiner D, Miller BL, Rosen HJ. Standardised measurement of self-awareness deficits in FTD and AD. J Neurol Neurosurg Psychiatry. 2010;81(2):140–5. PubMedCentralCrossRefPubMed

32.

Vlagsma TT, Koerts J, Fasotti L, Tucha O, Laar T van, Dijkstra H, et al. Parkinson’s patients’ executive profile and goals they set for improvement: why is cognitive rehabilitation not common practice? Neuropsychol Rehabil. 2015;19:1–20. CrossRef

33.

Vlagsma TT, Spikman JM. Review: Neuropsychologische behandelingen voor patiënten met de ziekte van Parkinson. Tijdschr voor Neuropsychol. 2014;9:128–43.

Titel: Executieve disfuncties bij patiënten met de ziekte van Parkinson: een aantal nieuwe perspectieven
Auteurs:: Janneke Koerts
Lara Tucha
Oliver Tucha
Publicatiedatum: 11-07-2015
DOI: https://doi.org/10.1007/s12474-015-0096-x
Uitgeverij: Bohn Stafleu van Loghum
Tijdschrift: Neuropraxis
Uitgave 5/2015
Print ISSN: 1387-5817
Elektronisch ISSN: 1876-5785

Bohn Stafleu van Loghum

Deel dit onderdeel of sectie (kopieer de link)

Tip

Swipe om te navigeren naar een ander artikel

Samenvatting

Log in om toegang te krijgen

Met onderstaand(e) abonnement(en) heeft u direct toegang:

BSL Psychologie Totaal

Neuropraxis

Proefabonnement BSL Psychologie Totaal

Andere artikelen Uitgave 5/2015

Een lansbreker voor neuropsychologie?

Bewegingsgeoriënteerde interventies voor personen met (zeer) ernstige verstandelijke beperkingen: een literatuuronderzoek

Woorden vooraf

Gamen in revalidatie voor mensen met niet-aangeboren hersenletsel