Top

2018 | Boek

hoofdstuk lezen eerste hoofdstuk lezen

Epilepsie

Basisboek

Auteurs: dr. Boudewijn Gunning, dr. Frans Leijten

Uitgeverij: Bohn Stafleu van Loghum

Over dit boek

Een wonderlijk hiaat in het Nederlands taalgebied is opgevuld: met dit basisboek beschikt de geneeskunde eindelijk over een state of the art standaardwerk over epilepsie!

Het is geschreven door 30 Nederlandse en Vlaamse experts.

De opzet is uitgekiend, waardoor het op drie niveaus bruikbaar is:
· het is een compact maar compleet leerboek voor arts-assistenten in opleiding tot neuroloog of kinderarts;
· het is voortreffelijk nascholingsmateriaal voor neurologen en kinderartsen, waarbij actuele best practices inzake alle mogelijke casuïstiek gemakkelijk kunnen worden nageslagen;
· het is een mooie introductie voor huisartsen en alle andere specialisten alsook een naslagwerk voor de onderling zo verschillende beelden.

Het boek biedt allereerst zes hoofdstukken basiskennis (actuele definities, classificatie en behandelmogelijkheden). Vervolgens niet minder dan 25 klinische lessen waarin alle belangrijke thema’s uit de epileptologie aan bod komen.

Voor één van de belangrijkste aandachtsgebieden in de neurologie is nu eindelijk een Nederlandstalig handboek beschikbaar.

Beschikbare hoofdstukken

7. Een aanval op het terras

Samenvatting

Een 20-jarige man bezoekt de eerste hulp in verband met een wegraking. Hij was met vrienden op het terras tapas aan het eten en voelde zich niet lekker worden, hij werd licht in het hoofd, zag wazig en raakte vervolgens weg. Zijn vrienden zijn erg geschrokken; zij zagen enkele schokken en vonden dat hij lijkbleek was.

R. D. Thijs

Naar de volledige tekst

Inhoudsopgave

Voorwerk

Basiskennis van epilepsie

Voorwerk

1. Classificatie

Samenvatting

De Nederlandse Liga tegen Epilepsie is de vereniging van professionals in de epilepsiezorg, heeft de status van werkgroep binnen de Nederlandse Vereniging voor Neurologie en is onderdeel van de International League Against Epilepsy (ilae). De ilae Commission on Classification and Terminology doet al jaren moeite om de iLAE-aanvalstypeclassificatie uit 1981 en de epilepsiesydnroomclassificatie uit 1989 te herzien. Zolang er onvoldoende wetenschappelijke basis ligt voor een nieuwe classificatie spreekt de ilae over de ‘organisatie’ van de epilepsieën en blijven de oude classificaties formeel van kracht.

W. B. Gunning

2. Eeg en epilepsie

Samenvatting

Het eeg is een belangrijk diagnosticum voor epilepsie. Het wordt vooral gebruikt voor classificatie, maar ook om de diagnose aannemelijk te maken en om iets over de prognose te zeggen. Een eeg is een elektrische meting van de potentiaalverschillen over de schedel. Gemiddeld worden daar twintig elektroden voor gebruikt die zodanig worden aangebracht dat de relatieve positie van een elektrode voor een grote of kleine schedel hetzelfde is.

F. S. S. Leijten

3. Het gebruik van medische beeldvorming bij epilepsie

Samenvatting

De pathologie van epilepsie is zeer divers en epileptische aanvallen kunnen dan ook voorkomen bij patiënten met de meest uiteenlopende pathologische condities waarvan vele gedetecteerd kunnen worden door medische beeldvorming.

E. Achten

4. Klinisch genetisch onderzoek

Samenvatting

Een 14-jarig meisje bezoekt het klinisch-genetisch spreekuur met de vraag of een genetische oorzaak voor haar verschijnselen is aan te wijzen.

E. H. Brilstra

5. Stofwisselingsziekten en epilepsie

Samenvatting

Kay is een jongen van 2 weken oud, eerste kind van twee gezonde ouders. De familieanamnese toont geen bijzonderheden. Tijdens de zwangerschap en de bevalling hebben zich geen bijzonderheden voorgedaan. Kay had een geboortegewicht van 3700 gram en een apgarscore van 9/10. De eerste week na de geboorte deden zich geen bijzonderheden voor.

J. Schieving

6. Behandeling van epilepsie

Samenvatting

Het doel van een epilepsiebehandeling is aanvalsvrijheid. De ilae heeft aanvalsvrijheid gedefinieerd als het wegblijven van alle aanvallen gedurende een jaar of drie keer de tijd die er vóór behandeling maximaal lag tussen de aanvallen (wat meestal neerkomt op langer dan een jaar).

W. B. Gunning

De klinische praktijk

Voorwerk

7. Een aanval op het terras

Samenvatting

R. D. Thijs

Naar de volledige tekst

8. De eerste aanval: hoe snel te handelen?

Samenvatting

Tijdens uw dienst wordt u om 22.00 uur naar de spoedeisende hulp (seh) geroepen. Door de ambulancedienst is een 23-jarige vrouw binnengebracht die volgens de overdracht van de ambulancedienst op straat een gegeneraliseerd tonisch-clonisch insult heeft doorgemaakt. Ze is inmiddels weer aardig bij.

C. A. van Donselaar

9. Is het migraine?

Samenvatting

Clara, een verder volkomen gezond en intelligent meisje van 12 jaar, wordt verwezen naar de neuroloog wegens aanvallen van visuele hallucinaties. De huisarts denkt aan epilepsie, aura’s bij migraine of iets psychisch. De aanvallen bestaan sinds een half jaar en treden een- tot viermaal per maand op, ze duren ongeveer een half uur.

J. A. Carpay

10. Epilepsie en slaperigheid overdag

Samenvatting

De heer A. is 25 jaar. Sinds zeven jaar heeft hij nachtelijke aanvallen die als epileptisch zijn geduid. De aanvallen komen vrijwel elke nacht voor.

A. W. de Weerd

11. Aanvallen en moeilijk gedrag

Samenvatting

Emma is 4 jaar en wordt door de huisarts verwezen met de vraag of ze epilepsie heeft. Sinds enkele maanden heeft ze ‘s nachts aanvallen waarbij ze 20 seconden stopt met ademen en het hoofd iets achteroverbuigt. De huisarts denkt aanvankelijk aan vergrote tonsillen.

W. B. Gunning

12. Koortsconvulsies en epilepsie met koorts

Samenvatting

Hannes is een 28 maanden oud jongetje dat op de spoedeisende hulp (seh) wordt aangeboden wegens convulsies (stuipen).

B. Ceulemans

13. Goedaardige aanvallen?

Samenvatting

Een 6-jarig jongetje is sinds een jaar bekend met epileptische aanvallen.

J. Nicolai

14. Een tonisch-clonische aanval bij een jongvolwassene

Samenvatting

Een 24-jarige onderwijzeres is met haar klas op schoolkamp. Op de derde ochtend van het kamp maakt een leerlinge haar wakker na enkele uren slaap. Direct na het wekken slaakt de onderwijzeres een kreet, gevolgd door een gegeneraliseerde stijfkramp, trekkingen en een tongbeet. De aanval duurt enkele minuten, waarna ze in een postictaal coma blijft liggen. Een ambulance wordt gewaarschuwd. Wanneer deze arriveert is de aanval voorbij, maar ze is verward en slecht georiënteerd. Ze wordt op de spoedeisende hulp (seh) van het plaatselijke ziekenhuis gezien, waar geen neurologische en algemeen lichamelijke afwijkingen worden gezien.

G. J. de Haan

15. Epilepsiechirurgie bij een gegeneraliseerde epileptische encefalopathie?

Samenvatting

Een meisje van 8 maanden oud is bekend met een congenitaal rechtszijdig infarct van de arteria cerebri media (figuur 15.1A) en dientengevolge een hemiparese en hemianopsie links. De linkerhand wordt vrijwel continu in een vuist gehouden en nauwelijks ingezet.

K. P. J. Braun

16. Een patiënt met een voorgevoel

Samenvatting

Een 30-jarige man is onlangs op de spoedeisende hulp geweest na een wegraking. Hij is onderzocht, had een normaal ecg, en er is een eeg en een mri-hersenen afgesproken. Hij komt nu op de polikliniek voor de uitslag. U ondervraagt hem nogmaals over het voorval.

F. S. S. Leijten

17. Voor de geboorte al een hoog risico op epilepsie

Samenvatting

Bij een 30-jarige zwangere vrouw wordt een echo verricht bij 27 weken amenorroeduur. Er wordt bij de foetus een laesie ter plaatse van de tricuspidaalklep gevonden, verdacht voor een cardiaal rabdomyoom. U wordt gevraagd voor prenatale counseling.

F. E. Jansen

18. Infantiele epileptische encefalopathie: medicatieresistent en niet operabel, wat nu?

Samenvatting

Katrien wordt a terme en zonder problemen geboren als eerste kind van een gezond paar na een normale zwangerschap.

L. Lagae

19. Focale epilepsie en een streepje op de MRI

Samenvatting

Een meisje van 6 maanden oud wordt verwezen naar de kinderneuroloog wegens sinds enkele dagen bestaande aanvallen van reeksen van tonische verstijvingen van de armen met naar voren buigen van het hoofd en wegdraaien van de ogen. De psychomotore ontwikkeling van het meisje was tot dan toe normaal, hoewel zij de laatste weken achteraf wat minder alert was.

M. C. Y. de Wit

20. Wanneer stoppen met anti-epileptica?

Samenvatting

Een 30-jarige vrouw, bekend met epilepsie, komt op het spreekuur van de neuroloog. Zij gebruikt sinds haar 13e jaar 1000 mg valproaat per dag.

H. Stroink

21. Een ongewoon beloop na herpes encefalitis

Samenvatting

Deze tevoren gezonde jongen is 8 jaar oud als hij in maart 2012 naar ons ziekenhuis wordt overgeplaatst. Ruim een week daarvoor is hij met hoge koorts uit school gekomen en heeft tweemaal gebraakt. Twee dagen daarna heeft hij nog steeds een temperatuur boven 39° C en toont hij vreemd gedrag, volgt geen opdrachten op, spreekt onduidelijk en ziet mannen die er niet zijn.

O. F. Brouwer

22. Kinderen met gestoorde ontwikkeling en epilepsie

Samenvatting

Koen is een jongen van 7 jaar met een vertraagde motorische ontwikkeling en een afwezige taalontwikkeling. Hij heeft blond haar, blauwe ogen, een afgeplat achterhoofd en is opvallend vrolijk. Hij heeft een breedbasisch looppatroon.

E. E. O. Hagebeuk

23. Een jonge vrouw met epilepsie

Samenvatting

Een jonge vrouw van 28 jaar is sinds haar 15e levensjaar bekend met een focale epilepsie vanuit een focus links temporo-occipitaal. De epilepsie uit zich in (elementair partiële) aanvallen met behouden bewustzijn.

I. Wegner

24. Eerste hulp bij aanvallen thuis

Samenvatting

Marieke is een vrouw van 55 jaar met Down-syndroom. Zij woont ondanks haar beperkingen nog steeds thuis en wordt verzorgd door haar inmiddels (hoog)bejaarde ouders.

J. J. Ardesch

25. Status epilepticus

Samenvatting

Een 64-jarige patiënt presenteert zich op de spoedeisende hulp (seh). Zijn echtgenote vertelt dat hij sinds enkele uren nauwelijks meer reageert op aanspreken en zeer passief is.

M. J. A. M. van Putten

26. Een patiënt met een hersentumor

Samenvatting

Een 33-jarige vrouw bezoekt de polikliniek neurologie in verband met aanvallen die ze sinds enkele maanden af en toe heeft.

J. C. Reijneveld

27. Epilepsie bij ouderen

Samenvatting

De heer Jansen, een vitale man van 75 jaar oud, komt op de spoedeisende hulp met sinds een half uur bestaande verlammingsverschijnselen van de linker lichaamshelft. Hij spreekt onduidelijk en lijkt zijn linkerlichaamshelft te negeren.

R. P. W. Rouhl

28. Uitgelokte aanvallen

Samenvatting

Een 19-jarige magere vrouw valt in een discotheek tijdens het dansen als een soort plank achterover op de grond en schokt met armen en benen. Als ze weer bij kennis is en verdwaasd naar haar hoofd grijpt, besluiten haar geschrokken vriendinnen om haar zo snel mogelijk met de auto naar de huisartsenpost te brengen.

D. G. A. Kasteleijn-Nolst Trenité

29. Aanvallen na een ongeval

Samenvatting

Een 36-jarige vrouw wordt op haar bromfiets aangereden door een vrachtwagen, waardoor zij een ernstig trauma capitis oploopt. Bij aankomst op de spoedeisende hulp (seh) wordt een Glasgow Coma Scale (gcs) van 3/15 vastgesteld en de ct-hersenen toont een bilateraal subduraal hematoom, subarachnoïdaal bloed en een contusiehaard pariëtaal rechts met bovendien een schedelfractuur. De patiënte wordt opgenomen op de afdeling intensive care (ic) voor neurologische monitoring.

K. Vonck, S. Carrettef A. Meurs, P. Boon

30. Een jongen met moeilijk behandelbare aanvallen

Samenvatting

John is een 15-jarige jongen die voor een second opinion is ingestuurd naar de polikliniek van een epilepsiecentrum. Anderhalf jaar geleden begonnen zijn aanvallen. Hij werd elders onderzocht en de diagnose epilepsie werd gesteld.

F. S. S. Leijten

31. De richtlijn als leidraad in de klinische praktijk

Samenvatting

Zij wordt vergezeld door haar moeder. Tijdens een vakantie op Texel heeft ze een paar nachten niet geslapen en heeft vervolgens een wegraking gehad. Ze was niet aanspreekbaar en vertoonde schokken met armen en benen. Bij eeg-onderzoek wordt interictale epileptiforme activiteit gezien. Haar moeder vraagt of ze voortaan anti-epileptica moet gaan gebruiken.

M. J. M. Majoie

Nawerk

Titel: Epilepsie
Auteurs: dr. Boudewijn Gunning
dr. Frans Leijten
Uitgeverij: Bohn Stafleu van Loghum
Elektronisch ISBN: 978-90-368-2058-5
Print ISBN: 978-90-368-2057-8
DOI: https://doi.org/10.1007/978-90-368-2058-5