7. Endocrinologie

Trauma, chirurgie en anesthesie veroorzaken stress, wat leidt tot dynamische veranderingen in de endocriene homeostase. Deze perioperatieve endocriene stressreactie is een belangrijke fysiologische reactie van het lichaam om de overlevingskans te vergroten. Bij jonge patiënten zijn endocriene aandoeningen zeldzaam, maar ze vereisen dan wel vaak een chirurgische behandeling, zoals bij (neuro)endocriene tumoren. Naarmate de patiënt ouder wordt, komen endocriene ziekten vaker voor. De symptomen zijn in het begin meestal niet-specifiek en de ziekte wordt pas in een vergevorderd stadium gediagnosticeerd, bijvoorbeeld bij diabetes mellitus type 2, hypo- of hyperthyroïdie. Niet te onderschatten hierbij is de invloed van het toenemende aantal medicijnen op de hormoonhuishouding, bijvoorbeeld de onderdrukking van de bijnierschorsfunctie door chronische inname van corticosteroïden. De postoperatieve zorg van deze patiënten vereist een goede basiskennis van hormooneffecten, regulerende mechanismen, kennis over de glucoseregulatie en optimale streefwaarden, interacties met geneesmiddelen en effecten op de verschillende orgaansystemen.