Top

Gepubliceerd in:

01-03-2011 | Wetenschap

EMDR: over oogbewegingen en piepjes

Auteurs: Prof. dr. M.A. van den Hout, I.M. Engelhard, M.M. Rijkeboer

Gepubliceerd in: GZ - Psychologie | Uitgave 2/2011

Samenvatting

De posttraumatische stressstoornis (PTSS) kan effectief worden behandeld met eye movement desensitization and reprocessing (EMDR). Daarbij maken patiënten horizontale oogbewegingen terwijl ze traumatische herinneringen ophalen. Vaak worden de horizontale oogbewegingen vervangen door afwisselend links-rechts aangeboden piepjes.

Er zijn geen klinische studies gedaan naar de effecten van piepjes. Een cruciaal onderdeel van EMDR lijkt te zijn dat tijdens het ophalen van de herinneringen het werkgeheugen (WG) wordt belast. Of, en in welke mate, oogbewegingen of piepjes het WG belasten, kan worden nagegaan met reactietijd-taken (RT-taken). In Experiment I werd inderdaad gevonden dat proefpersonen trager reageren op geluiden wanneer ze tegelijkertijd horizontale oogbewegingen maken. Kennelijk belasten die oogbewegingen het WG. In Experiment II werd gevonden dat proefpersonen niet trager reageren op visuele prikkels wanneer ze tegelijkertijd piepjes horen. Dat suggereert dat piepjes het WG niet belasten. In Experiment III werden piepjes en oogbewegingen rechtstreeks vergeleken, maar nu met een gevoeliger RT-taak. Proefpersonen moesten reageren op pijnloze elektrische prikkels. Men vertraagde ten gevolge van zowel de oogbewegingen als de piepjes. De effecten van oogbewegingen waren veel sterker, maar kennelijk belasten piepjes het WG wel een klein beetje. In Experiment IV werd nagegaan wat het effect was van piepjes en oogbewegingen op de levendigheid en emotionaliteit van aversieve herinneringen. Er werd geen effect gevonden op emotionaliteit. Vergeleken met het alleen ophalen van herinneringen (dus zonder piepjes of oogbewegingen) nam de levendigheid significant af wanneer de proefpersoon piepjes hoorden of oogbewegingen maakten. Het effect van oogbewegingen was echter aanzienlijk en significant sterker dan het effect van piepjes. De gegevens ondersteunen een WG-verklaring van EMDR. Ze suggereren dat en waarom piepjes inferieur zijn aan oogbewegingen.

vorige artikel De nieuwe Wet Verplichte GGZ

volgende artikel Een tweede route naar meer eerstelijns psychologen

American Psychiatric Association. (2004). Practice guideline for the treatment of patients with acute stress disorder and post traumatic stress disorder. Arlington, VA: American Psychiatric Association Practice Guidelines.

Andrade, J., Kavanagh, D., & Baddeley, A. (1997). Eye-movements and visual imagery: A working memory approach to the treatment of post-traumatic stress disorder. British Journal of Clinical Psychology, 36, 209-23.CrossRefPubMed

Baddeley, A.D. (1986) Working memory. London: Oxford University Press,

Baddeley, A.D. (1998). Human memory: Theory and practice. Needham Heights, MA: Allyn & Bacon.

Barrowcliff, A.L., Gray, N.S., Freeman, T.C.A., & MacCulloch M.J. (2004). Eye movements reduce the vividness, emotional valence and electrodermal arousal associated with negative autobiographical memories. Journal of Forensic Psychiatry and Psychology. 15, 325-45.

Bisson, J.I., Ehlers, A., Mathews, A., Pilling, S., Richards, D, & Turner, S (2007). Psychological treatments for chronic post-traumatic stress disorder: systematic review and meta-analysis. British Journal of Psychiatry, 190, 97-104.CrossRefPubMed

Bower, G.H., & Clapper, J.P. (1989). Experimental methods in cognitive science. In: M.I. Posner (Ed.). Foundations of cognitive science, pp. 245-300.

Bradley, R., Greene, J., Russ, E., Dutra, L., & Westen, D. (2005). A multidimensional meta-analysis of psychotherapy for PTSD. American Journal of Psychiatry, 162, 214-27.CrossRefPubMed

Davidson, P.R. & Parker, K.C.H. (2001). Eye movement desensitization and reprocessing (EMDR): a meta-analysis. Journal of Consulting and Clinical Psychology, 69, 305-16.CrossRefPubMed

Engelhard, I.M., Van den Hout, M.A., Dek, E.C.P., Giele, C.L., Van der Wielen, J.W., Reijnen, M., & Van Roij, B. (2011a). Reducing vividness and emotional intensity of future-oriented intrusive images by taxing working memory: an analogue study. Aangeboden ter publicatie.

Engelhard, I.M., Van den Hout, M.A., Janssen, W.C. & Van der Beek, J. (2010a). Eye movements reduce vividness and emotionality of images about ‘flashforwards’. Behaviour Research and Therapy, 48, 442-7.CrossRefPubMed

Engelhard, I.M., Van den Hout, M.A., & Smeets, M.A.M. (2011b). Taxing working memory reduces vividness and emotionality of images about the Queen’s Day tragedy. Journal of Behavior Therapy and Experimental Psychiatry, 42, 32-7.CrossRefPubMed

Engelhard, I.M., Van Uijen, S.L., & Van den Hout, M.A. (2010b). The impact of taxing working memory on negative and positive memories. European Journal of Psychotraumatology, 1: 5623 - DOI: 10.3402/ejpt.v1i0.5623.

Gunter, R.W. & Bodner, G.E. (2008). How eye movements affect unpleasant memories: Support for a working-memory account. Behaviour Research and Therapy, 46, 913-31.CrossRefPubMed

Holmes, E.A., James, E.L., Coode-Bate, T., & Deeprose, C. (2009). Can playing the computer game ‘Tetris’ reduce the build-up of flashbacks for trauma? A proposal from cognitive science. PLoS ONE, 4, e4153- doi:10.1371/journal.pone.0004153.CrossRefPubMedPubMedCentral

Herbert, J.D., Lilienfeld, S.O., Lohr, J.M., Montgomery, R.W., O’Donohue, W.T., Rosen, G.M. et al. (2000). Science and pseudoscience in the development of eye movement desensitization and reprocessing: implications for clinical psychology. Clinical Psychology Review, 20, 945-71.CrossRefPubMed

Van den Hout, M., Muris, P., Salemink, E., & Kindt, M. (2001). Autobiographical memories become less vivid and emotional after eye movements. British Journal of Clinical Psychology, 40, 121-30.CrossRefPubMed

Van den Hout, M., Engelhard, I.M., Smeets, M.A.M., Horsnveld, H., Hoogeveen, E., De Heer, E., Toffolo, M.B.J & Rijkeboer, M.M. (2010). Counting during recall: Taxing of working memory and reduced vividness and emotionality of negative memories. Applied Cognitive Psychology, 24, 1-9.

Van den Hout, M., Engelhard, I.M., Rijkeboer, R.M, Koekebakker, J., Hornmsveld, H., Leer, A., Toffolo, M.B.J., en Akse, N. (2011). EMDR: eye movements superior to beeps in taxing working memory and reducing vividness of recollections. Behaviour Research and Therapy 49, 92-8.PubMed

Hyman, I.E. & Pentland, J. (1996). The role of mental imagery in the relation of false childhood memories. Journal of memory and language, 35, 101-17.

Kavanagh, D.J., Freese, S., Andrade, J., & May, J. (2001). Effects of visuospatial tasks on desensitization to emotive memories. British Journal of Clinical Psychology, 40, 267-80.CrossRefPubMed

Kemps, E & Tiggemann, M. (2007). Reducing the vividness and emotional impact of distressing autobiographical memories: the importance of modality specific interference. Memory, 15, 412-22.CrossRefPubMed

Lee, C.W., & Drummond, P.D. (2008). Effects of eye movement versus therapist instructions on the processing of distressing memories. Journal of Anxiety Disorders, 22, 801-8.PubMed

Lee, C.W., & Cuijpers, P. (2010). A meta-analysis of the contribution of eye movements in processing emotional memories. Submitted for publication.

Lilley, S.A., Andrade, J., Turpin, G., Sabin-Farell, R. & Holmes, E. (2009). Visuospatial working memory interference with recollections of trauma. British Journal of Clinical Psychology, 48, 309-21.CrossRefPubMed

Maxfield, L. (2008). Considering mechanisms of action in EMDR. Journal of EMDR Practice and Research, 2, 234-38.CrossRef

Maxfield, L., Melnyk, W.T., & Hayman, C.A.G. (2008). A working memory explanation for the effects of eye movements in EMDR. Journal of EMDR Practice and Research, 2, 247-61.CrossRef

Pearson, D.G & Sahraie, A. (2003). Oculomotor control and the maintenance of spatially and temporally distributed events in visuo-spatial working memory. The Quarterly Journal of Experimental Psychology, 56A, 1089-111.

Rostle, B.R., Idzikowski, C., Della Salla, S., Logie, R.H., & Baddely, A.D. (2006) The selective disruption of working memory by eye movements. The Quarterly Journal of Experimental Psychology, 59, 100-20.

Seidler, G. H., & Wagner, F.E. (2006). Comparing the efficacy of EMDR and trauma-focused Cognitive-Behavioral Therapy in the Treatment of PTSD: a metaanalytic study. Psychological Medicine, 36, 1515-22.CrossRefPubMed

Vandierendonck, A., De Vooght, G., & Van der Goten, K. (1998). Interfering with the central executive by means of a random interval repetition task. Quarterly Journal of Experimental Psychology, 51A, 197-218.

Titel: EMDR: over oogbewegingen en piepjes
Auteurs: Prof. dr. M.A. van den Hout
I.M. Engelhard
M.M. Rijkeboer
Publicatiedatum: 01-03-2011
Uitgeverij: Bohn Stafleu van Loghum
Gepubliceerd in: GZ - Psychologie / Uitgave 2/2011
Print ISSN: 1879-5080
Elektronisch ISSN: 1879-5099
DOI: https://doi.org/10.1007/s41480-011-0020-9

Bohn Stafleu van Loghum

Deel dit onderdeel of sectie (kopieer de link)

Samenvatting

Log in om toegang te krijgen

Andere artikelen Uitgave 2/2011

Evidence-based practice bij ouderen met persoonlijkheidsstoornissen

Over vrijheid en willen

Geen oog dicht gedaan

De nieuwe Wet Verplichte GGZ

Voorkomen is beter dan genezen

Vroegkinderlijke, chronische traumatisering bij kinderen