Effect van zelfhulphandleidingen voor angststoornissen in de eerstelijnszorg

Van Boeijen CA, Boeke AJP, Van Oppen P, Blankenstein N, Cherpanath A, Van Dyck R, Van Balkom AJLM. Effect van zelfhulphandleidingen voor angststoornissen in de eerstelijnszorg. Huisarts Wet 2006;49(4):182-6.Doel Een overzicht geven van de onderzoeken naar het effect van zelfhulphandleidingen op angststoornissen in de eerstelijnsgezondheidszorg.Methoden Een systematische review van zes gerandomiseerde gecontroleerde onderzoeken naar het effect van zelfhulphandleidingen bij de behandeling van angststoornissen in de eerstelijnsgezondheidszorg. Met behulp van een aantal zoektermen doorzochten wij de relevante literatuur uit de periode van 1963 tot juni 2003 voor zover opgenomen in PubMed, PsycLit/PsycInfo en de Cochrane Library. Wij voerden een inhoudelijke screening uit op de gevonden onderzoeken en includeerden die welke relevant bleken. Wij beoordeelden de geïncludeerde onderzoeken op uitkomst en kwaliteit, en zochten vervolgens ook in de referenties handmatig naar relevante verwijzingen.Resultaten De zoekstrategie leverde in totaal 1264 referenties op. Op basis van de inhoudelijke screening selecteerden wij hieruit vijf interventieonderzoeken; de hierin opgenomen referenties leverden nog eens twee relevante artikelen op. In totaal werden zeven onderzoeken opgenomen in dit overzichtsartikel; één daarvan betrof een follow-uponderzoek van een van de andere zes. De opgenomen onderzoeken verschillen in methodologie, gebruikte metingen en grootte van de onderzoekspopulatie. Desondanks zijn er goede aanwijzingen dat een zelfhulphandleiding effectief kan zijn als eerstelijns behandeling voor patiënten met angststoornissen. Het effect varieerde van matig tot groot. Ook bij patiënten die meer dan een jaar last hadden van angstklachten bleek een zelfhulphandleiding effect te hebben. Naarmate de behandelaar meer tijd besteedt aan de ondersteuning van de zelfhulphandleiding (de maximale totale begeleidingstijd was rond de dertig minuten) is het effect van de handleiding groter.Conclusie De behandeling van angststoornissen in de eerstelijnszorg met behulp van een zelfhulphandleiding is effectief. Gegevens over de haalbaarheid en het rendement van deze handleidingen in de dagelijkse praktijk ontbreken echter.