Skip to main content
Top

2019 | OriginalPaper | Hoofdstuk

23. Eenzaamheid

Auteurs : R. Agterhof, Drs. J. M. C. Broese

Gepubliceerd in: Klinisch redeneren bij ouderen

Uitgeverij: Bohn Stafleu van Loghum

share
DELEN

Deel dit onderdeel of sectie (kopieer de link)

  • Optie A:
    Klik op de rechtermuisknop op de link en selecteer de optie “linkadres kopiëren”
  • Optie B:
    Deel de link per e-mail

Samenvatting

Eenzaamheid is een gevoel van een onplezierig of ontoelaatbaar gemis aan (kwaliteit van) bepaalde relaties. Er kan onderscheid worden gemaakt tussen twee typen eenzaamheid: emotionele en sociale eenzaamheid. Bijna 40 % van de volwassenen in Nederland voelt zich eenzaam. Boven de 75 jaar stijgt dit percentage; het sociale netwerk wordt dan kleiner. Het is belangrijk om eenzaamheid te herkennen, omdat het gevolgen heeft voor de kwaliteit van leven en de gezondheid. De verpleegkundige kan letten op de aanwezigheid van lichamelijke, psychische, sociale of gedragsmatige signalen. De Eenzaamheidsschaal is een hulpmiddel dat inzicht geeft in de ernst en het type eenzaamheid. De verpleegkundige zoekt samen met de oudere naar een passende interventie, die aansluit bij het type eenzaamheid en de wensen van de oudere. Voor het doorbreken van eenzaamheid is het van belang dat de oudere er zelf mee aan de slag gaat en door professionals ondersteund wordt in het vergroten van zelfmanagementvaardigheden.
Literatuur
go back to reference Bleijenberg, N., Ten Dam, H., Drubbel, I., Borgdorff, A., Numans, M., De Wit, N., et al. (2012). Toolkit kwetsbare ouderen: U-Care. Screeningsinstrument en evidence-based zorgplannen voor kwetsbare ouderen. Houten: Bohn Stafleu van Loghum. Bleijenberg, N., Ten Dam, H., Drubbel, I., Borgdorff, A., Numans, M., De Wit, N., et al. (2012). Toolkit kwetsbare ouderen: U-Care. Screeningsinstrument en evidence-based zorgplannen voor kwetsbare ouderen. Houten: Bohn Stafleu van Loghum.
go back to reference Cacioppo, J. T., & Cacioppo, S. (2014). Older adults reporting social isolation or loneliness show poorer cognitive function 4 years later. Evidence-Based Nursing, 17(2), 59–60.CrossRef Cacioppo, J. T., & Cacioppo, S. (2014). Older adults reporting social isolation or loneliness show poorer cognitive function 4 years later. Evidence-Based Nursing, 17(2), 59–60.CrossRef
go back to reference Cacioppo, J. T., Hughes, M. E., Waite, L. J., Hawkley, L. C., & Thisted, R. A. (2006). Loneliness as a specific risk factor for depressive symptoms. Cross-sectional and longitudinal analyses. Psychology and Aging, 21(1), 140–151. Cacioppo, J. T., Hughes, M. E., Waite, L. J., Hawkley, L. C., & Thisted, R. A. (2006). Loneliness as a specific risk factor for depressive symptoms. Cross-sectional and longitudinal analyses. Psychology and Aging, 21(1), 140–151.
go back to reference Carpenito-Moyet, L. J. (2012). Zakboek verpleegkundige diagnosen. Groningen/Houten: Noordhoff Uitgevers. Carpenito-Moyet, L. J. (2012). Zakboek verpleegkundige diagnosen. Groningen/Houten: Noordhoff Uitgevers.
go back to reference Cattan, M., White, M., Bond, J., & Learmouth, A. (2005). Preventing social isolation and loneliness among older people. A systematic review of health promotion interventions. Ageing and Society, 25(1), 41–67. Cattan, M., White, M., Bond, J., & Learmouth, A. (2005). Preventing social isolation and loneliness among older people. A systematic review of health promotion interventions. Ageing and Society, 25(1), 41–67.
go back to reference De Jong Gierveld, J. (1998). A review of loneliness. Concept and definitions, determinants and consequences. Reviews in Clinical Gerontology, 8(1), 73–80.CrossRef De Jong Gierveld, J. (1998). A review of loneliness. Concept and definitions, determinants and consequences. Reviews in Clinical Gerontology, 8(1), 73–80.CrossRef
go back to reference De Jong Gierveld, J., & Van Tilburg, T. (1999). Manual of the Loneliness Scale. Amsterdam: Vrije Universiteit Amsterdam. De Jong Gierveld, J., & Van Tilburg, T. (1999). Manual of the Loneliness Scale. Amsterdam: Vrije Universiteit Amsterdam.
go back to reference Fokkema, C. M., & De Jong Gierveld, J. (2003). Praktijk en wetenschap bundelen de krachten. Eenzaamheidsinterventies onder ouderen. Geron, 5(3), 54–59. Fokkema, C. M., & De Jong Gierveld, J. (2003). Praktijk en wetenschap bundelen de krachten. Eenzaamheidsinterventies onder ouderen. Geron, 5(3), 54–59.
go back to reference Fokkema, C. M., & Van Tilburg, T. G. (2007). Zin en onzin van eenzaamheidsinterventies bij ouderen. Tijdschrift voor Gerontologie en Geriatrie, 38(4), 161–177.CrossRef Fokkema, C. M., & Van Tilburg, T. G. (2007). Zin en onzin van eenzaamheidsinterventies bij ouderen. Tijdschrift voor Gerontologie en Geriatrie, 38(4), 161–177.CrossRef
go back to reference Hagan, R., Manktelow, R., Taylor, B. J., & Mallett, J. (2014). Reducing loneliness amongst older people. A systematic search and narrative review. Aging & Mental Health, 18(6), 683–693. Hagan, R., Manktelow, R., Taylor, B. J., & Mallett, J. (2014). Reducing loneliness amongst older people. A systematic search and narrative review. Aging & Mental Health, 18(6), 683–693.
go back to reference Hawkley, L. C., Thisted, R. A., Masi, C. M., & Cacioppo, J. T. (2010). Loneliness predicts increased blood pressure. 5-year cross-lagged analyses in middle-aged and older adults. Psychology and Aging, 25(1), 132–141. Hawkley, L. C., Thisted, R. A., Masi, C. M., & Cacioppo, J. T. (2010). Loneliness predicts increased blood pressure. 5-year cross-lagged analyses in middle-aged and older adults. Psychology and Aging, 25(1), 132–141.
go back to reference Luanaigh, C. O., & Lawlor, B. A. (2008). Loneliness and the health of older people. International Journal of Geriatric Psychiatry, 23(12), 1213–1221.CrossRef Luanaigh, C. O., & Lawlor, B. A. (2008). Loneliness and the health of older people. International Journal of Geriatric Psychiatry, 23(12), 1213–1221.CrossRef
go back to reference Luo, Y., Hawkley, L. C., Waite, L. J., & Cacioppo, J. T. (2012). Loneliness, health, and mortality in old age. A national longitudinal study. Social Science & Medicine, 74(6), 907–914. Luo, Y., Hawkley, L. C., Waite, L. J., & Cacioppo, J. T. (2012). Loneliness, health, and mortality in old age. A national longitudinal study. Social Science & Medicine, 74(6), 907–914.
go back to reference Masi, C. M., Chen, H. Y., Hawkley, L. C., & Cacioppo, J. T. (2011). A meta-analysis of interventions to reduce loneliness. Personality and Social Psychology Review, 15(3), 219–266.CrossRef Masi, C. M., Chen, H. Y., Hawkley, L. C., & Cacioppo, J. T. (2011). A meta-analysis of interventions to reduce loneliness. Personality and Social Psychology Review, 15(3), 219–266.CrossRef
go back to reference Russell, D. (1980). The revised UCLA loneliness scale. Concurrent and discriminant validity evidence. Journal of Personality and Social Psychology, 39(3), 472–480.CrossRef Russell, D. (1980). The revised UCLA loneliness scale. Concurrent and discriminant validity evidence. Journal of Personality and Social Psychology, 39(3), 472–480.CrossRef
go back to reference Taube, E., Kristensson, J., Sandberg, M., Midlov, P., & Jakobsson, U. (2014). Loneliness and health care consumption among older people. Scandinavian Journal of Caring Sciences (epub ahead of print). Taube, E., Kristensson, J., Sandberg, M., Midlov, P., & Jakobsson, U. (2014). Loneliness and health care consumption among older people. Scandinavian Journal of Caring Sciences (epub ahead of print).
go back to reference Van de Maat, J. W., & Van Xanten, H. (2013). Sleutels voor de lokale aanpak van eenzaamheid. Utrecht: Movisie. Van de Maat, J. W., & Van Xanten, H. (2013). Sleutels voor de lokale aanpak van eenzaamheid. Utrecht: Movisie.
go back to reference Van Doorn, L. (2006). Handreiking Signaleringsnetwerken voor sociaal geïsoleerde ouderen. Utrecht: NIZW. Van Doorn, L. (2006). Handreiking Signaleringsnetwerken voor sociaal geïsoleerde ouderen. Utrecht: NIZW.
go back to reference Van Helden, M., & Bakker, T. J. E. M. (2004). Kleur bekennen in de psychogeriatrie. DSA in zakformaat. Maarssen: Elsevier Gezondheidszorg. Van Helden, M., & Bakker, T. J. E. M. (2004). Kleur bekennen in de psychogeriatrie. DSA in zakformaat. Maarssen: Elsevier Gezondheidszorg.
go back to reference Van Oostrom, S. H., Picavet, H. S. J., Van Gelder, B. M., Lemmens, L. C., Hoeymans, N., Verheij, R. A., et al. (2011). Multimorbiditeit en comorbiditeit in de Nederlandse bevolking. Gegevens van huisartsenpraktijken. Nederlands Tijdschrift voor Geneeskunde, 155, A3193. Van Oostrom, S. H., Picavet, H. S. J., Van Gelder, B. M., Lemmens, L. C., Hoeymans, N., Verheij, R. A., et al. (2011). Multimorbiditeit en comorbiditeit in de Nederlandse bevolking. Gegevens van huisartsenpraktijken. Nederlands Tijdschrift voor Geneeskunde, 155, A3193.
go back to reference Van Tilburg, T., & De Jong Gierveld, J. (Red.). (2007). Zicht op eenzaamheid. Achtergronden, oorzaken en aanpak. Assen: Van Gorcum. Van Tilburg, T., & De Jong Gierveld, J. (Red.). (2007). Zicht op eenzaamheid. Achtergronden, oorzaken en aanpak. Assen: Van Gorcum.
go back to reference Weiss, R. S. (1973). Loneliness. The experience of emotional and social isolation. Cambridge: MIT Press. Weiss, R. S. (1973). Loneliness. The experience of emotional and social isolation. Cambridge: MIT Press.
go back to reference Zantinge, E. M. (2014). Hoeveel mensen zijn eenzaam? In volksgezondheid toekomst verkenning. Nationaal kompas volksgezondheid. Bilthoven: RIVM. Zantinge, E. M. (2014). Hoeveel mensen zijn eenzaam? In volksgezondheid toekomst verkenning. Nationaal kompas volksgezondheid. Bilthoven: RIVM.
Metagegevens
Titel
Eenzaamheid
Auteurs
R. Agterhof
Drs. J. M. C. Broese
Copyright
2019
Uitgeverij
Bohn Stafleu van Loghum
DOI
https://doi.org/10.1007/978-90-368-2155-1_23