Top

Kind en adolescent

Gepubliceerd in:

01-05-2019 | Artikelen

Een interdisciplinaire kijk op mediaopvoeding

Hedendaagse praktijken van ouderlijk toezicht op mediagebruik door adolescenten

Auteurs: Prof. dr. Bieke Zaman, Marije Nouwen, Prof. dr. Karla Van Leeuwen

Gepubliceerd in: Kind en adolescent | Uitgave 2/2019

Samenvatting

De effecten van ouderlijk toezicht op het mediagebruik van adolescenten zijn niet eenduidig en kunnen niet verklaard worden door enkel ouderlijk gedrag onder de loep te nemen. Een beter begrip bereiken we dankzij een systematische kruisbestuiving tussen inzichten uit mediastudies en communicatiewetenschappen enerzijds en pedagogiek en ontwikkelingspsychologie anderzijds. We beargumenteren dit via een literatuurstudie en tonen aan dat het gedrag van ouders even belangrijk is als hun onderliggende gedachten, gevoelens en doelen. Verder bespreken we mediaopvoeding van adolescenten binnen de literatuur rond opvoedingsdimensies van steun en controle. Dit artikel geeft praktische inzichten in de uitdagingen en recente ontwikkelingen op het vlak van mediaopvoeding, en presenteert een conceptueel raamwerk voor omvattend empirisch vervolgonderzoek.

vorige artikel Jeugd en media

volgende artikel Is het gebruik van games en sociale media gerelateerd aan het psychosociaal en schoolfunctioneren van jongeren?

Bakker, N., Noordman, J., & Rietveld-van Wingerden, M. (2006). Vijf eeuwen opvoeden in Nederland: idee en praktijk, 1500–2000 (1e druk.). Assen: Koninklijke Van Gorcum. https://www.bol.com/nl/f/vijf-eeuwen-opvoeden-in-nederland-druk-1/30498751/.

Barber, B. K. (1996). Parental psychological control: revisiting a neglected construct. Child Development, 67(6), 3296–3319. https://doi.org/10.2307/1131780.CrossRef

Chambers, D. (2012). A sociology of family life: change and diversity in intimate relations. Cambridge: Polity Press.

Chen, L., & Shi, J. (2018). Reducing harm from media: a meta-analysis of parental mediation. Journalism & Mass Communication Quarterly. https://doi.org/10.1177/1077699018754908.CrossRef

Clark, L. S. (2013). The parent app: understanding families in the digital age. Oxford: Oxford University Press.

Deci, E. L., & Ryan, R. M. (2000). The ‘what’ and ‘why’ of goal pursuits: human needs and the self-determination of behavior. Psychological Inquiry, 11(4), 227–268. https://doi.org/10.1207/S15327965PLI1104_01.CrossRef

Eijnden, R. J. J. M. van den, Spijkerman, R., Vermulst, A. A., Rooij, T. J. van, & Engels, R. C. M. E. (2010). Compulsive Internet use among adolescents: bidirectional parent–child relationships. Journal of Abnormal Child Psychology, 38(1), 77–89. https://doi.org/10.1007/s10802-009-9347-8.CrossRefPubMed

Expertisecentrum opvoedingsondersteuning. (2014). Opvoedingsondersteuning bij ouders van jongeren: verkenning van behoeften en aanbod (p. 43). België: Expoo Expertisecentrum Opvoedingsondersteuning. https://www.expoo.be/sites/default/files/atoms/files/Themabundel_%20Opvoedingsondersteuning.pdf.

Festl, R., & Gniewosz, G. (2018). Role of mothers’ and fathers’ Internet parenting for family climate. Journal of Social and Personal Relationships. https://doi.org/10.1177/0265407518771753.CrossRef

Fikkers, K. M., Piotrowski, J. T., & Valkenburg, P. M. (2017). A matter of style? Exploring the effects of parental mediation styles on early adolescents’ media violence exposure and aggression. Computers in Human Behavior, 70, 407–415. https://doi.org/10.1016/j.chb.2017.01.029.CrossRef

Glatz, T., Crowe, E., & Buchanan, C. M. (2018). Internet-specific parental self-efficacy: developmental differences and links to Internet-specific mediation. Computers in Human Behavior, 84, 8–17. https://doi.org/10.1016/j.chb.2018.02.014.CrossRef

Golombek, M. (2015). Opvoedingsidealen in de praktijk. In J. Bekker, H. de Deckere, W. de Jong, M. Meer, L. van der Poel, I. Schonewille & H. Viëtor (red.), De pedagoog in de spotlights. Opvoedingsidealen vanuit verschillende contexten (pag. 61–71). Amsterdam: Uitgeverij SWP.

Janssens, A., Goossens, L., Van Den Noortgate, W., Colpin, H., Verschueren, K., & Van Leeuwen, K. (2015). Parents’ and adolescents’ perspectives on parenting: evaluating conceptual structure, measurement invariance, and criterion validity. Assessment, 22(4), 473–489. https://doi.org/10.1177/1073191114550477.CrossRefPubMed

Joussemet, M., Landry, R., & Koestner, R. (2008). A self-determination theory perspective on parenting. Canadian Psychology/Psychologie Canadienne, 49(3), 194–200. https://doi.org/10.1037/a0012754.CrossRef

Kirwil, L. (2009). Parental mediation of children’s Internet use in different European countries. Journal of Children and Media, 3(4), 394–409.CrossRef

Lau, W. W. F., & Yuen, A. H. K. (2016). The relative importance of paternal and maternal parenting as predictors of adolescents’ home Internet use and usage. Computers & Education, 102, 224–233. https://doi.org/10.1016/j.compedu.2016.09.002.CrossRef

Van Leeuwen, K. (2015). Gezins- en opvoedingsfactoren by typische en atypische ontwikkeling. In I. Bosmans, P. Noens, P. Bijttebier & L. Claes (red.), Diagnostiek bij kinderen, jongeren en gezinnen. Deel II: ontwikkeling in context (pag. 75–101). Leuven: Uitgeverij Acco.

Livingstone, S., & Bober, M. (2004). UK children go online: surveying the experiences of young people and their parents. London.: LSE Research Online. http://eprints.lse.ac.uk/archive/00000395

Livingstone, S., Ólafsson, K., Helsper, E. J., Lupiáñez-Villanueva, F., Veltri, G. A., & Folkvord, F. (2017). Maximizing opportunities and minimizing risks for children online: the role of digital skills in emerging strategies of parental mediation. Journal of Communication, 67(1), 82–105. https://doi.org/10.1111/jcom.12277.CrossRef

Mares, M.-L., Stephenson, L., Martins, N., & Nathanson, A. I. (2018). A house divided: parental disparity and conflict over media rules predict children’s outcomes. Computers in Human Behavior, 81, 177–188. https://doi.org/10.1016/j.chb.2017.12.009.CrossRef

Martínez de Morentin, J. I., Cortés, A., Medrano, C., & Apodaca, P. (2014). Internet use and parental mediation: a cross-cultural study. Computers & Education, 70, 212–221. https://doi.org/10.1016/j.compedu.2013.07.036.CrossRef

Meeus, A., Beyens, I., Geusens, F., Sodermans, A. K., & Beullens, K. (2018). Managing positive and negative media effects among adolescents: parental mediation matters – but not always. Journal of Family Communication. https://doi.org/10.1080/15267431.2018.1487443.CrossRef

Mitchell, K. J., Finkelhor, D., & Wolak, J. (2005). Protecting youth online: family use of filtering and blocking software. Child Abuse & Neglect, 29(7), 753–765. https://doi.org/10.1016/j.chiabu.2004.05.008.CrossRef

Nikken, P., & Jansz, J. (2006). Parental mediation of children’s videogame playing: a comparison of the reports by parents and children. Learning, Media and Technology, 31(2), 181–202. https://doi.org/10.1080/17439880600756803.CrossRef

Notten, N., & Nikken, P. (2016). Boys and girls taking risks online: a gendered perspective on social context and adolescents’ risky online behavior. New Media & Society, 18(6), 966–988. https://doi.org/10.1177/1461444814552379.CrossRef

Padilla-Walker, L. M., Coyne, S. M., & Fraser, A. M. (2012a). Getting a high-speed family connection: associations between family media use and family connection. Family Relations, 61(3), 426–440. https://doi.org/10.1111/j.1741-3729.2012.00710.x.CrossRef

Padilla-Walker, L. M., Coyne, S. M., Fraser, A. M., Dyer, W. J., & Yorgason, J. B. (2012b). Parents and adolescents growing up in the digital age: latent growth curve analysis of proactive media monitoring. Journal of Adolescence, 35(5), 1153–1165. https://doi.org/10.1016/j.adolescence.2012.03.005.CrossRefPubMed

Pew Research Center (2016). Parents, teens and digital monitoring. https://www.pewresearch.org/wp-content/uploads/sites/9/2016/01/PI_2016-01-07_Parents-Teens-Digital-Monitoring_FINAL.pdf. Geraadpleegd op 29 april 2019

Power, T. G. (2013). Parenting dimensions and styles: a brief history and recommendations for future research. Childhood Obesity, 9(Suppl 1), S14–S21. https://doi.org/10.1089/chi.2013.0034.CrossRefPubMed

Richardson, C. R., Resnick, P. J., Hansen, D. L., Derry, H. A., & Rideout, V. J. (2002). Does pornography-blocking software block access to health information on the internet? JAMA, 288(22), 2887–2894. https://doi.org/10.1001/jama.288.22.2887.CrossRefPubMed

Rodríguez-de-Dios, I., Oosten, J. M. F. van, & Igartua, J.-J. (2018). A study of the relationship between parental mediation and adolescents’ digital skills, online risks and online opportunities. Computers in Human Behavior, 82, 186–198. https://doi.org/10.1016/j.chb.2018.01.012.CrossRef

Smetana, J. G., & Asquith, P. (1994). Adolescents’ and parents’ conceptions of parental authority and personal autonomy. Child Development, 65(4), 1147–1162. https://doi.org/10.1111/j.1467-8624.1994.tb00809.x.CrossRefPubMed

Smith, L. J., Gradisar, M., & King, D. L. (2015). Parental influences on adolescent video game play: a study of accessibility, rules, limit setting, monitoring, and cybersafety. Cyberpsychology, Behavior, and Social Networking, 18(5), 273–279. https://doi.org/10.1089/cyber.2014.0611.CrossRef

Soenens, B., & Vansteenkiste, M. (2010). A theoretical upgrade of the concept of parental psychological control: proposing new insights on the basis of self-determination theory. Developmental Review, 30(1), 74–99. https://doi.org/10.1016/j.dr.2009.11.001.CrossRef

Soenens, B., Vansteenkiste, M., & Van Petegem, S. (2015). Let us not throw out the baby with the bathwater: applying the principle of universalism without uniformity to autonomy-supportive and controlling parenting. Child Development Perspectives, 9(1), 44–49. https://doi.org/10.1111/cdep.12103.CrossRef

Strasburger, V. C., Wilson, B. J., & Jordan, A. B. (2009). Children, adolescents, and the media (2e druk.). Los Angeles: SAGE.

Symons, K., Ponnet, K., Walrave, M., & Heirman, W. (2017). A qualitative study into parental mediation of adolescents’ internet use. Computers in Human Behavior, 73, 423–432. https://doi.org/10.1016/j.chb.2017.04.004.CrossRef

Timmerman, M. E., Ceulemans, E., De Roover, K., & Van Leeuwen, K. (2013). Subspace K‑means clustering. Behavior Research Methods, 45(4), 1011–1023. https://doi.org/10.3758/s13428-013-0329-y.CrossRefPubMed

Top, N. (2016). Socio-demographic differences in parental monitoring of children in late childhood and adolescents’ screen-based media use. Journal of Broadcasting & Electronic Media, 60(2), 195–212. https://doi.org/10.1080/08838151.2016.1164168.CrossRef

Vaala, S. E., & Bleakley, A. (2015). Monitoring, mediating, and modeling: parental influence on adolescent computer and Internet use in the United States. Journal of Children and Media, 9(1), 40–57. https://doi.org/10.1080/17482798.2015.997103.CrossRef

Valkenburg, P. M., Piotrowski, J. T., Hermanns, J., & Leeuw, R. de (2013). Developing and validating the perceived parental media mediation scale: a self-determination perspective: parental mediation scale. Human Communication Research, 39(4), 445–469. https://doi.org/10.1111/hcre.12010.CrossRef

Vaterlaus, J. M., Beckert, T. E., Tulane, S., & Bird, C. V. (2014). ‘They always ask what I’m doing and who I’m talking to’: parental mediation of adolescent interactive technology use. Marriage & Family Review, 50(8), 691–713. https://doi.org/10.1080/01494929.2014.938795.CrossRef

White, S. R., Rasmussen, E. E., & King, A. J. (2015). Restrictive mediation and unintended effects: serial multiple mediation analysis explaining the role of reactance in US adolescents. Journal of Children and Media, 9(4), 510–527. https://doi.org/10.1080/17482798.2015.1088873.CrossRef

Yafei, Q. I., & Shuliang, M. O. (2016). Active mediation of parents in the use of media in children and adolescents. Advances in Psychological Science, 24(8), 1290–1299. https://doi.org/10.3724/SP.J.1042.2016.01290.CrossRef

Zaman, B., & Nouwen, M. (2016). Parental controls: advice for parents, researchers and industry (EU kids online). http://eprints.lse.ac.uk/65388/. Geraadpleegd op 29 december 2018.

Titel: Een interdisciplinaire kijk op mediaopvoeding
Hedendaagse praktijken van ouderlijk toezicht op mediagebruik door adolescenten
Auteurs: Prof. dr. Bieke Zaman
Marije Nouwen
Prof. dr. Karla Van Leeuwen
Publicatiedatum: 01-05-2019
Uitgeverij: Bohn Stafleu van Loghum
Gepubliceerd in: Kind en adolescent / Uitgave 2/2019
Print ISSN: 0167-2436
Elektronisch ISSN: 1876-5998
DOI: https://doi.org/10.1007/s12453-019-00203-w

Bohn Stafleu van Loghum

Deel dit onderdeel of sectie (kopieer de link)

Samenvatting

Log in om toegang te krijgen

Andere artikelen Uitgave 2/2019

Jeugd en media

Is het gebruik van games en sociale media gerelateerd aan het psychosociaal en schoolfunctioneren van jongeren?

De invloed van seksualiserende media op de seksualiteitsbeleving van adolescenten: een objectiveringsperspectief

De rol van seksuele opvoeding in de ontwikkeling van seksualiteit en seksueel expliciete mediaconsumptie in de adolescentie

Socialemediagebruik, socialemediastress en slaap: crosssectionele en longitudinale verbanden tijdens de adolescentie

Thema’s voor een multimodale interventie voor slachtoffers (12 t/m 20 jaar) van online seksueel geweld