Skip to main content
Top
Gepubliceerd in:

01-09-2017 | Onderzoek

E-diagnostiek voor psychische stoornissen

Auteurs: Ies Dijksman, Geert Jan Dinant, Mark Spigt

Gepubliceerd in: Huisarts en wetenschap | Uitgave 9/2017

Log in om toegang te krijgen
share
DELEN

Deel dit onderdeel of sectie (kopieer de link)

  • Optie A:
    Klik op de rechtermuisknop op de link en selecteer de optie “linkadres kopiëren”
  • Optie B:
    Deel de link per e-mail

Samenvatting

Dijksman I, Dinant GJ, Spigt M. E-diagnostiek voor psychische stoornissen. Huisarts Wet 2017;60(9):432-5.

Achtergrond

Ter ondersteuning van de huisarts is een e-diagnostieksysteem ontwikkeld voor het classificeren van een mogelijke DSM-IV-stoornis.

Methode

Wij vergeleken de validiteit van het e-diagnostieksysteem door routinematig verzamelde uitslagen van 496 patiënten van Limburgse huisartsenpraktijken te vergelijken met het oordeel van een psycholoog. De interbeoordelaarsbetrouwbaarheid van de vier psychologen werd bepaald aan de hand van honderd aselect geselecteerde dossiers uit een voorgaand onderzoek. We analyseerden de concurrente validiteit van het e-diagnostieksysteem door middel van sensitiviteit, specificiteit, positieve en negatieve voorspellende waarde en Cohens kappa.

Resultaten

De interbeoordelaarsbetrouwbaarheid was voldoende tot goed. Het systeem kon diverse stoornissen correct herkennen, uitsluiten en voorspellen. Het kon de afwezigheid van een as-II-stoornis adequaat bepalen (sensitiviteit en specificiteit 75%) en het gaf het correcte adviezen voor het echelon van behandeling (sensitiviteit 85 tot 92%, specificiteit 96 tot 99%). Het systeem genereerde voor een aantal klinische stoornissen echter veel foutpositieve en foutnegatieve diagnoses en beoordeelde het algemeen functioneren (as V) minder goed.

Conclusie

Het onderzochte e-diagnostieksysteem is in de huisartsenpraktijk een valide screeningsinstrument voor de meeste DSM-IV-classificaties. Het kan de huisarts ondersteunen bij diagnostiek en verwijzing, maar vanwege de kans op een foutpositief of foutnegatief resultaat kan het een klinisch oordeel niet vervangen. Een versie op basis van DSM-5 wordt momenteel gevalideerd.
Literatuur
1.
go back to reference Verhaak PF, Schellevis FG, Nuijen J, Volkers AC. Patients with a psychiatric disorder in general practice: determinants of general practitioners' psychological diagnosis. Gen Hosp Psychiatry 2006;28:125–32.CrossRefPubMed Verhaak PF, Schellevis FG, Nuijen J, Volkers AC. Patients with a psychiatric disorder in general practice: determinants of general practitioners' psychological diagnosis. Gen Hosp Psychiatry 2006;28:125–32.CrossRefPubMed
2.
go back to reference Kessler D, Lloyd K, Lewis G, Gray DP. Cross sectional study of symptom attribution and recognition of depression and anxiety in primary care. BMJ 1999;318:436–9.CrossRefPubMed Kessler D, Lloyd K, Lewis G, Gray DP. Cross sectional study of symptom attribution and recognition of depression and anxiety in primary care. BMJ 1999;318:436–9.CrossRefPubMed
3.
go back to reference Joling KJ, Van Marwijk HW, Piek E, Van der Horst HE, Penninx BW, Verhaak P, et al. Do GPs' medical records demonstrate a good recognition of depression? A new perspective on case extraction. J Affect Disord 2011;133:522–7.CrossRefPubMed Joling KJ, Van Marwijk HW, Piek E, Van der Horst HE, Penninx BW, Verhaak P, et al. Do GPs' medical records demonstrate a good recognition of depression? A new perspective on case extraction. J Affect Disord 2011;133:522–7.CrossRefPubMed
4.
go back to reference Janssen EH, Van de Ven PM, Terluin B, Verhaak PF, Van Marwijk HW, Smolders M, et al. Recognition of anxiety disorders by family physicians after rigorous medical record case extraction: results of the Netherlands Study of Depression and Anxiety. Gen Hosp Psychiatry 2012;34:460–7.CrossRefPubMed Janssen EH, Van de Ven PM, Terluin B, Verhaak PF, Van Marwijk HW, Smolders M, et al. Recognition of anxiety disorders by family physicians after rigorous medical record case extraction: results of the Netherlands Study of Depression and Anxiety. Gen Hosp Psychiatry 2012;34:460–7.CrossRefPubMed
5.
go back to reference Fernández A, Haro JM, Martinez-Alonso M, Demyttenaere K, Brugha TS, Autonell J, et al. Treatment adequacy for anxiety and depressive disorders in six European countries. Br J Psychiatry 2007;190:172–3.CrossRefPubMed Fernández A, Haro JM, Martinez-Alonso M, Demyttenaere K, Brugha TS, Autonell J, et al. Treatment adequacy for anxiety and depressive disorders in six European countries. Br J Psychiatry 2007;190:172–3.CrossRefPubMed
6.
go back to reference Bijl RV, Ravelli A. Psychiatric morbidity, service use, and need for care in the general population: results of The Netherlands Mental Health Survey and Incidence Study. Am J Public Health 2000;90:602–7.PubMed Bijl RV, Ravelli A. Psychiatric morbidity, service use, and need for care in the general population: results of The Netherlands Mental Health Survey and Incidence Study. Am J Public Health 2000;90:602–7.PubMed
7.
go back to reference Rost K, Zhang M, Fortney J, Smith J, Coyne J, Richard GR Jr. Persistently poor outcomes of undetected major depression in primary care. Gen Hosp Psychiatry 1998;20:12–20.CrossRefPubMed Rost K, Zhang M, Fortney J, Smith J, Coyne J, Richard GR Jr. Persistently poor outcomes of undetected major depression in primary care. Gen Hosp Psychiatry 1998;20:12–20.CrossRefPubMed
8.
go back to reference Kessler RC, Merikangas KR, Berglund P, Eaton WW, Koretz DS, Walters EE. Mild disorders should not be eliminated from the DSM-V. Arch Gen Psychiatry 2003;60:1117–22.PubMed Kessler RC, Merikangas KR, Berglund P, Eaton WW, Koretz DS, Walters EE. Mild disorders should not be eliminated from the DSM-V. Arch Gen Psychiatry 2003;60:1117–22.PubMed
9.
go back to reference Van Weel-Baumgarten EM, Van Gelderen MG, Grundmeijer HGLM, Licht-Strunk E, Van Marwijk HWJ, Van Rijswijk HCAM, et al. NHG-Standaard Depressie (tweede herziening). Huisarts Wet 2012;55:252–9. Van Weel-Baumgarten EM, Van Gelderen MG, Grundmeijer HGLM, Licht-Strunk E, Van Marwijk HWJ, Van Rijswijk HCAM, et al. NHG-Standaard Depressie (tweede herziening). Huisarts Wet 2012;55:252–9.
10.
go back to reference Hassink-Franke L, Terluin B, Van Heest FB, Hekman J, Van Marwijk H, Van Avendonk M. NHG-Standaard Angst (tweede herziening). Huisarts Wet 2012;55:68–77. Hassink-Franke L, Terluin B, Van Heest FB, Hekman J, Van Marwijk H, Van Avendonk M. NHG-Standaard Angst (tweede herziening). Huisarts Wet 2012;55:68–77.
11.
go back to reference Sinnema H, Franx G, Spijker J, Ruiter M, Van Haastrecht H, Verhaak P, et al. Delivering stepped care for depression in general practice: results of a survey amongst general practitioners in the Netherlands. Eur J Gen Pract 2013;19:221–9.CrossRefPubMed Sinnema H, Franx G, Spijker J, Ruiter M, Van Haastrecht H, Verhaak P, et al. Delivering stepped care for depression in general practice: results of a survey amongst general practitioners in the Netherlands. Eur J Gen Pract 2013;19:221–9.CrossRefPubMed
12.
go back to reference Fleury MJ, Imboua A, Aubé D, Farand L, Lambert Y. General practitioners' management of mental disorders: a rewarding practice with considerable obstacles. BMC Fam Pract 2012;13:1–9.CrossRef Fleury MJ, Imboua A, Aubé D, Farand L, Lambert Y. General practitioners' management of mental disorders: a rewarding practice with considerable obstacles. BMC Fam Pract 2012;13:1–9.CrossRef
13.
go back to reference Eysenbach G. What is e-health? J Med Internet Res 2001;3:E20. Eysenbach G. What is e-health? J Med Internet Res 2001;3:E20.
14.
go back to reference Riper H, Andersson G, Christensen H, Cuijpers P, Lange A, Eysenbach G. Theme issue on e-mental health: a growing field in internet research. J Med Internet Res 2010 19;12:e7–4. Riper H, Andersson G, Christensen H, Cuijpers P, Lange A, Eysenbach G. Theme issue on e-mental health: a growing field in internet research. J Med Internet Res 2010 19;12:e7–4.
15.
go back to reference Donker T, Comijs H, Cuijpers P, Terluin B, Nolen W, Zitman F, et al. The validity of the Dutch K10 and extended K10 screening scales for depressive and anxiety disorders. Psychiatry Res 2010;176:45–50.CrossRefPubMed Donker T, Comijs H, Cuijpers P, Terluin B, Nolen W, Zitman F, et al. The validity of the Dutch K10 and extended K10 screening scales for depressive and anxiety disorders. Psychiatry Res 2010;176:45–50.CrossRefPubMed
16.
go back to reference Farvolden P, McBride C, Bagby RM, Ravitz P. A Web-based screening instrument for depression and anxiety disorders in primary care. J Med Internet Res 2003;5:e2–3.CrossRef Farvolden P, McBride C, Bagby RM, Ravitz P. A Web-based screening instrument for depression and anxiety disorders in primary care. J Med Internet Res 2003;5:e2–3.CrossRef
17.
go back to reference Donker T, van Straten A, Marks I, Cuijpers P. A brief Web-based screening questionnaire for common mental disorders: development and validation. J Med Internet Res 2009;11:e1–9.CrossRef Donker T, van Straten A, Marks I, Cuijpers P. A brief Web-based screening questionnaire for common mental disorders: development and validation. J Med Internet Res 2009;11:e1–9.CrossRef
18.
go back to reference American Psychiatric Association. Diagnostic and statistical manual of mental disorders. 4th ed., text rev. Washington (DC): American Psychiatric Association, 2000. American Psychiatric Association. Diagnostic and statistical manual of mental disorders. 4th ed., text rev. Washington (DC): American Psychiatric Association, 2000.
19.
go back to reference Dijksman I, Dinant GJ, Spigt M. The concurrent validity of a new eDiagnostic system for mental disorders in primary care. Fam Pract 2016;33:607–16.CrossRef Dijksman I, Dinant GJ, Spigt M. The concurrent validity of a new eDiagnostic system for mental disorders in primary care. Fam Pract 2016;33:607–16.CrossRef
20.
go back to reference Bakker P, Jansen P. Generalistische Basis GGZ: Verwijsmodel en productbeschrijvingen. Enschede: Bureau HHM, 2013. Bakker P, Jansen P. Generalistische Basis GGZ: Verwijsmodel en productbeschrijvingen. Enschede: Bureau HHM, 2013.
21.
go back to reference Mokkink LB, Terwee CB, Patrick DL, Alonso J, Stratford PW, Knol DL, et al. The COSMIN checklist for assessing the methodological quality of studies on measurement properties of health status measurement instruments: an international Delphi study. Qual Life Res 2010;19:539–49.CrossRefPubMed Mokkink LB, Terwee CB, Patrick DL, Alonso J, Stratford PW, Knol DL, et al. The COSMIN checklist for assessing the methodological quality of studies on measurement properties of health status measurement instruments: an international Delphi study. Qual Life Res 2010;19:539–49.CrossRefPubMed
22.
go back to reference De Vet HCW, Terwee CB, Mokkink LB, Knol D. Measurement in medicine: a practical guide. Cambridge: Cambridge University Press, 2011.CrossRef De Vet HCW, Terwee CB, Mokkink LB, Knol D. Measurement in medicine: a practical guide. Cambridge: Cambridge University Press, 2011.CrossRef
23.
go back to reference Smits N, Smit F, Cuijpers P, De Graaf R. Using decision theory to derive optimal cut-off scores of screening instruments: an illustration explicating costs and benefits of mental health screening. Int J Methods Psychiatr Res 2007;16:219–29.PubMed Smits N, Smit F, Cuijpers P, De Graaf R. Using decision theory to derive optimal cut-off scores of screening instruments: an illustration explicating costs and benefits of mental health screening. Int J Methods Psychiatr Res 2007;16:219–29.PubMed
24.
go back to reference Fleiss JL. Statistical methods for rates and proportions. 2nd ed. New York: Wiley, 1981. Fleiss JL. Statistical methods for rates and proportions. 2nd ed. New York: Wiley, 1981.
25.
go back to reference Nguyen DP, Klein B, Meyer D, Austin DW, Abbott JA. The diagnostic validity and reliability of an internet-based clinical assessment program for mental disorders. J Med Internet Res 2015;17:e21–8.CrossRef Nguyen DP, Klein B, Meyer D, Austin DW, Abbott JA. The diagnostic validity and reliability of an internet-based clinical assessment program for mental disorders. J Med Internet Res 2015;17:e21–8.CrossRef
26.
go back to reference Worster A, Carpenter C. Incorporation bias in studies of diagnostic tests: how to avoid being biased about bias. CJEM 2008;10:174–5.PubMed Worster A, Carpenter C. Incorporation bias in studies of diagnostic tests: how to avoid being biased about bias. CJEM 2008;10:174–5.PubMed
27.
go back to reference First MB, Spitzer RL, Gibbon M, Williams JBW. Structured clinical interview for DSM-IV-TR axis I disorders (SCID-I). Research version, patient edition with psychotic screen. New York: Biometrics Research; 2002. First MB, Spitzer RL, Gibbon M, Williams JBW. Structured clinical interview for DSM-IV-TR axis I disorders (SCID-I). Research version, patient edition with psychotic screen. New York: Biometrics Research; 2002.
28.
go back to reference First MB, Gibbon M, Spitzer RL, Williams JBW, Benjamin LS. Structured clinical interview for DSM-IV axis II personality disorders (SCID-II). Washington (DC): American Psychiatric Press, 1997. First MB, Gibbon M, Spitzer RL, Williams JBW, Benjamin LS. Structured clinical interview for DSM-IV axis II personality disorders (SCID-II). Washington (DC): American Psychiatric Press, 1997.
29.
go back to reference Lucassen P, Postma S, Olde Hartman T. Ggz-vragenlijsten staan persoonsgerichte zorg in de weg. Huisarts Wet 2017;60:112–4.CrossRef Lucassen P, Postma S, Olde Hartman T. Ggz-vragenlijsten staan persoonsgerichte zorg in de weg. Huisarts Wet 2017;60:112–4.CrossRef
30.
go back to reference Terluin B, Oud MJT. Is de diagnose ‘depressie’ nog wel bruikbaar? Ned Tijdschr Geneeskd 2012;156:A568–4. Terluin B, Oud MJT. Is de diagnose ‘depressie’ nog wel bruikbaar? Ned Tijdschr Geneeskd 2012;156:A568–4.
Metagegevens
Titel
E-diagnostiek voor psychische stoornissen
Auteurs
Ies Dijksman
Geert Jan Dinant
Mark Spigt
Publicatiedatum
01-09-2017
Uitgeverij
Bohn Stafleu van Loghum
Gepubliceerd in
Huisarts en wetenschap / Uitgave 9/2017
Print ISSN: 0018-7070
Elektronisch ISSN: 1876-5912
DOI
https://doi.org/10.1007/s12445-017-0272-8