Optie A:
Klik op de rechtermuisknop op de link en selecteer de optie “linkadres kopiëren”
Optie B:
Deel de link per e-mail
Link delen

Tip

Swipe om te navigeren naar een ander hoofdstuk

2016 | OriginalPaper | Hoofdstuk

35. Dyspareunie (pijn bij de coïtus)

eerste hoofdstuk lezen

Auteur: M. B. R. Buurman

Uitgeverij: Bohn Stafleu van Loghum

Gepubliceerd in: Diagnostiek van alledaagse klachten

» Toegang tot de volledige tekst krijgen

Samenvatting

Dyspareunie is een hinderlijke, schaamtevolle klacht waarbij het niet eenvoudig is een diagnose te stellen. Het is vaak een multifactoriële aandoening. De meeste patiënten zijn jonge vrouwen. Ernstige oorzaken die door de dokter moeten worden uitgesloten, zijn tumoren in het kleine bekken en SOA’s. De oorzaken van dyspareunie zijn meestal niet levensbedreigend. Dyspareunie is wel belastend voor de patiënt, omdat het een negatieve invloed heeft op het welbevinden en op de relatie met de partner. Soms ontstaat er een vicieuze cirkel van pijn bij het vrijen – angst voor de pijn – minder opwinding – meer pijn enzovoort. Relationele problemen kunnen zowel oorzaak als gevolg zijn. Een zorgvuldige anamnese waarbij wordt gevraagd naar het eerste moment waarop de pijn ontstond en de precieze locatie van de pijn levert voor het stellen van de diagnose belangrijke informatie op.

Log in om toegang te krijgen

Hier inloggen

Met onderstaand(e) abonnement(en) heeft u direct toegang:

BSL Academy Physician Assistant

De BSL Academy Physician Assistant geeft u online toegang tot de actuele BSL-collectie studiemiddelen voor de opleiding Physician Assistant. Hiermee beschikt u direct over alle bouwstenen om gericht en succesvol te studeren of uw lessen voor te bereiden.

BSL Academy Physician Assistant: 229 €

Meer informatie

Proefabonnement BSL Huisarts Totaal

Met BSL Huisarts Totaal bouwt u efficiënt aan uw vakkennis. U krijgt digitale toegang tot boeken, veelgestelde vragen, casuïstiek en zes vaktijdschriften voor huisartsen. Met het proefabonnement krijgt u toegang tot: één geaccrediteerde web-tv en tien interessante boektitels.

BSL Huisarts Totaal 1 maand gratis: € 0,-

Meer informatie

BSL Huisarts Totaal

Met BSL Huisarts Totaal bouwt u efficiënt aan uw vakkennis. U krijgt digitale toegang tot boeken, veelgestelde vragen, casuïstiek en zes vaktijdschriften voor huisartsen. Daarnaast vindt u praktijkgerichte nascholing: geaccrediteerde e-learnings, web-tv’s en toetsen. Alles om u nóg beter te maken in uw vak.

NHG-werkgroep Seksuele klachten. NHG-standaard Seksuele klachten. 2015. www.nhg.org/standaarden.

Latthe P, Latthe M, Say L, et al. WHO systematic review of prevalence of chronic pelvic pain: a neglected reproductive health morbidity. BMC Public Health. 2006;6:177. CrossRefPubMedPubMedCentral

Danielsson I, Sjöberg I, Stenlund H, Wikman M. Prevalence and incidence of prolonged and severe dyspareunia in women: results from a population study. Scand J Public Health. 2003;31:113–8. PubMed

Dekker JH, Veehof LJG, Hinloopen RJ, Kessel T van. NHG-standaard Pelvic inflammatory disease. 2009. www.nhg.org/standaarden.

Pitts M, Ferris JA, Smith A, Shelley J, Richters J. Prevalence and correlates of three types of pelvic pain in a nationally representative sample of Australian men. J Sex Med. 2008;5:1223–9. CrossRefPubMed

Okkes IM, Oskam, SK, Boven K van, Lamberts, H. Data uit het Transitieproject (1985–2003). 2005. www.transhis.nl.

Nielen MMJ, Spronk I, Davids R, et al. Incidentie en prevalentie van gezondheidsproblemen in de Nederlandse huisartsenpraktijk in 2013. Uit: Nivel Zorgregistraties eerste lijn; 2014. www.nivel.nl/node/4096.

Barret G, Pendry E, Peacock J, et al. Women’s sexual health after childbirth. BJOG. 2000;107:186–95. CrossRef

Heineman MJ, Bleker OP, Evers JL, et al. Obstetrie en gynaecologie, de voortplanting van de mens. Maarssen: Elsevier/Bunge; 1999.

10.

Meana M, Binik YM, Khalife S, et al. Biopsychosocial profile of women with dyspareunia. Obstet Gynecol. 1997;90:583–9. CrossRefPubMed

11.

Haefner HK. Report of the International Society for the Study of Vulvovaginal Disease terminology and classification of vulvodynia. J Low Genit Tract Dis. 2007;11:48–9. CrossRefPubMed

12.

Ejegård H, Ryding EL, Sjogren B. Sexuality after delivery with episiotomy: a long-term follow-up. Gynecol Obstet Invest. 2008;66:1–7. CrossRefPubMed

13.

Crowley T, Goldmeier D, Hiller J. Diagnosing and managing vaginismus. BMJ. 2009;338:b2284. CrossRefPubMed

14.

Peeters MYL, Dewachter P, Dewachter L. Seksuologie en de vagina. Bijblijven Tijdschr Prakt Huisartsgeneeskd. 2009;9:16–21.

15.

Steege JF, Zonoun DA. Evaluation and treatment of dyspareunia. Obstet Gynecol. 2009;113:1124–36. CrossRefPubMed

16.

Voorham-van der Zalm PJ, Lycklama A Nijeholt GA, Elzevier HW, et al. “Diagnostic investigation of the pelvic floor”: a helpful tool in the approach in patients with complaints of micturition, defecation, and/or sexual dysfunction. J Sex Med. 2008;5:864–71

17.

Grady D. Management of menopausal symptoms. N Engl J Med. 2006;355:2338–47. CrossRefPubMed

18.

Ferrero S, Esposito F, Abbamonte LH, et al. Quality of sex life in women with endometriosis and deep dyspareunia. Fertil Steril. 2005;83:573. CrossRefPubMed

19.

Aasvang EK, Møhl B, Bay-Nielsen M, Kehlet H. Pain related sexual dysfunction after inguinal herniorrhaphy. Pain. 2006;122:258. CrossRefPubMed

20.

Luzzi GA, Law LA. The male sexual pain syndromes. Int J STD AIDS. 2006;17:720–6; quiz 726.

21.

Buechner SA. Common skin disorders of the penis. BJU Int. 2002;90:498–506. CrossRefPubMed

22.

Okkes IM, Oskam SK, Lamberts H. Van klacht naar diagnose. Episodegegevens uit de huisartspraktijk. Bussum: Coutinho; 1998.

23.

Lutfey KE, Link CL, Litman HJ, et al. An examination of the association of abuse (physical, sexual, or emotional) and female sexual dysfunction: results from the Boston Area Community Health Survey. Fertil Steril. 2008;90:957–64. CrossRefPubMed

24.

Muniyappa R, Norton M, Dunn ME, et al. Diabetes and female sexual dysfunction: moving beyond ‘benign neglect’. Curr Diab Rep. 2005;5:230–6. CrossRefPubMed

25.

Roberts L. Pudendal neuralgia. Fact or fiction? Obstet Gynecol Surv. 2009;64:190. CrossRefPubMed

26.

Dekker JH, Boeke AJP, Gercama AJ, et al. NHG-Standaard Fluor vaginalis. 2009. www.nhg.org/standaarden.

Titel

Dyspareunie (pijn bij de coïtus)

Boek

Diagnostiek van alledaagse klachten

Print ISBN: 978-90-368-1154-5

Elektronisch ISBN: 978-90-368-1274-0

https://doi.org/10.1007/978-90-368-1274-0

DOI

https://doi.org/10.1007/978-90-368-1274-0_35

Auteur:

M. B. R. Buurman

Uitgeverij

Bohn Stafleu van Loghum

Volgnummer

Hoofdstuknummer