10. Dwangstoornissen

Mensen met dwangstoornissen slagen er niet in herhaalde, ongewilde gedachten en/of handelingen te onderbreken of te stoppen. De dwanggedachten roepen hevige angst en spanning op, die ze met dwanghandelingen proberen te verminderen. Daardoor blijven op de langere termijn de dwanggedachten echter in stand.

Onderscheiden worden: de obsessieve-compulsieve stoornis (OCS), excoriatiestoornis (huidpulkstoornis), trichotillomanie (haaruittrekstoornis), morfodysfore stoornis (ingebeelde lelijkheid) en verzamelstoornis (dwangmatig verzamelen).

Een belangrijke behandeloptie bij dwangstoornissen is vooral exposure met responspreventie: blootstelling aan situaties die dwanggedachten oproepen zonder dat de cliënt de dwanghandelingen mag uitvoeren. Daarnaast worden dwanggedachten vaak met cognitieve gedragstherapie in de werkelijkheid getoetst op hun houdbaarheid. Bij een excoriatiestoornis en trichotillomanie staat het aanleren van zelfcontrole centraal, waardoor ze hun ongewenste gewoonte beter leren beheersen.