Top

2025 | Boek

hoofdstuk lezen eerste hoofdstuk lezen

Duurzaam zorgen

Verpleegkunde in een veranderend klimaat

Redacteur: Jaap van der Stel

Uitgeverij: BSL Media & Learning

Inhoudsopgave

Over dit boek

De zorgsector is aanzienlijk vervuilend vanwege grondstoffenverbruik, CO2-uitstoot en met medicijnresten die het oppervlaktewater vervuilen. Klimaatverandering en milieuvervuiling vergroten gezondheidsproblemen. Verpleegkundigen, als grootste beroepsgroep, hebben een cruciale rol in het verduurzamen van de zorg en kunnen helpen bij het verminderen van de milieu- en klimaatimpact, en het ondersteunen van patiënten hierbij.

Het boek Duurzaam zorgen: Verpleegkunde in een veranderend klimaat belicht de onmisbare rol van verpleegkundigen. Het boek richt zich vooral op verpleegkundestudenten. Het laat zien hoe de zorg bijdraagt aan de duurzame doelen van de VN. Ook benadrukt het de noodzaak om mee te bewegen met het veranderende klimaat in brede zin. Sociale inclusie, milieubescherming en gezondheidszorg komen samen. Dit alles met oog voor het welzijn van mens en planeet.

Duurzaam zorgen gebruikt praktijkvoorbeelden. Het verkent hoe verpleegkundigen duurzaamheid integreren in de zorg. Ze nemen het voortouw in de overstap naar groene energie. Ze maken de zorg sterker tegen extreem weer. En ze brengen duurzame innovaties in, zoals herbruikbare materialen en energiebesparing.

Het boek dient als gids voor de zorgprofessionals van morgen. Het toont de kansen voor verpleegkundigen om leiders te worden in duurzame gezondheidszorg. Duurzaam Zorgen zet aan tot actie en geeft hoop op een groenere toekomst. Het nodigt uit tot het maken van positieve veranderingen in de zorg en verder.

Inhoudsopgave

Voorwerk

1. Duurzame ontwikkeling – De bijdrage van verpleegkundigen

Samenvatting

Verpleegkundigen spelen een belangrijke rol in de realisatie van de duurzame ontwikkelingsdoelen (SDG’s) van de VN. De focus hierbij ligt op SDG 3, dat streeft naar goede gezondheid en welzijn.
Verpleegkundigen bieden een breed scala aan bijdragen door directe patiëntenzorg, gezondheidsbevordering en beleidsvorming. Ze richten zich op mondiale uitdagingen zoals armoede, ongelijkheid en klimaatverandering.
Toepassing van CanMEDS-competenties en samenwerking tussen verschillende disciplines zijn belangrijk voor hun effectieve bijdrage aan de SDG’s. Hierbij staan continue educatie, innovatie en samenwerking voorop.
Hun werkzaamheden ondersteunen verschillende VN-doelen, inclusief initiatieven voor de vergroening van de zorg en aanpassingen aan het klimaat. Dit gebeurt met aandacht voor de veerkracht van kwetsbare gemeenschappen.
Verpleegkundigen dragen bij aan duurzame gezondheid en welzijn door hun dagelijkse praktijk en professionele betrokkenheid.

Jaap van der Stel, Leontien van Wely

2. Klimaatverandering – Uitdagingen en kansen voor de gezondheidszorg

Samenvatting

Klimaatverandering heeft een grote invloed op de volksgezondheid. Verpleegkundigen spelen een belangrijke rol bij het verhogen van het bewustzijn over het klimaat. Zij ondersteunen patiënten en gemeenschappen die zijn getroffen. Ook integreren zij duurzaamheidsprincipes in hun zorgpraktijk.
Een samenhangende aanpak binnen de gezondheidszorg is noodzakelijk. Deze aanpak moet de gevolgen van klimaatverandering beperken. Tegelijkertijd moet het proactieve aanpassingen mogelijk maken. De focus ligt op klimaatmitigatie en duurzaamheid.
Klimaatverandering leidt tot directe en indirecte effecten. Een toename van extreme weersomstandigheden en de verspreiding van infectieziekten zijn voorbeelden hiervan. Deze effecten vormen grote risico’s voor de volksgezondheid. Er is speciale aandacht nodig voor kwetsbare groepen en gemeenschappen.
Interdisciplinaire samenwerking, innovatie en een vooruitziende blik zijn in de verpleegkunde een vereiste. Deze factoren helpen effectief te reageren op de gezondheidseffecten van klimaatverandering. De nadruk ligt op duurzaamheid, preventie en aanpassingsstrategieën.
De rol van verpleegkundigen verandert door klimaatverandering. Het belang van continue scholing en beleidsontwikkeling wordt benadrukt. Dit is nodig om aan klimaat gerelateerde gezondheidseffecten effectief te beheren en te minimaliseren. Tegelijkertijd wordt een duurzame en robuuste gezondheidszorg bevorderd.

Jaap van der Stel, Annemarie Bergsma

3. Duurzame zorgpraktijken

Samenvatting

Duurzaamheid in de zorg streeft naar milieubewust handelen. Dit wordt gekoppeld aan planetaire gezondheid, gericht op het balanceren van milieubescherming en verbetering van menselijke gezondheid.
Het Akkoord van Parijs en de Green Deal Zorg bieden richtlijnen voor zorginstellingen om duurzaamheid te integreren. Ze leggen de nadruk op het verminderen van CO₂-uitstoot en aanpassen aan duurzaamheidsdoelen.
De implementatie van duurzame praktijken in de zorg kent diverse uitdagingen, zoals het veranderen van bestaande routines. Het vereist investeringen maar resulteert uiteindelijk in milieuvoordelen en een hogere zorgkwaliteit.
Verpleegkundigen vervullen een belangrijke rol in de overgang naar een milieuvriendelijkere gezondheidszorg. Zij dragen onder andere bij door op energiebesparing en afvalmanagement te focussen en duurzaam medicijngebruik te promoten. Dat leidt tot een kleinere ecologische voetafdruk en verbeterde patiëntenzorg.
Voor het bevorderen van duurzaamheid is interdisciplinaire samenwerking binnen de zorg en met andere sectoren, inzet van innovatieve technologieën en continue educatie nodig. Verpleegkundigen zijn onmisbaar om een duurzamere gezondheidszorg te bereiken.

Jaap van der Stel, Annemarie Bergsma

4. Klimaatverandering en kwetsbare groepen – Een verpleegkundige aanpak

Samenvatting

Klimaatverandering leidt tot een toename in gezondheidsrisico’s die vooral kwetsbare groepen in de samenleving treffen, met effecten zoals aan hitte gerelateerde ziekten, ademhalingsproblemen en de verspreiding van infectieziekten.
Verpleegkundigen spelen een belangrijke rol in het identificeren en verminderen van de impact van deze aan klimaat gerelateerde gezondheidsrisico’s, met een focus op zorg voor kwetsbare groepen.
Het hoofdstuk belicht strategieën en best practices voor verpleegkundigen om veerkracht en welzijn bij hun patiënten te bevorderen in het licht van klimaatverandering.
Educatie en bewustwording rond de impact van klimaatverandering op gezondheid vormen een belangrijk onderdeel van de respons, waarbij verpleegkundigen patiënten en gemeenschappen voorlichten.
Multidisciplinaire samenwerking en een geïntegreerde zorgbenadering zijn nodig voor een effectieve aanpak van aan klimaat gerelateerde gezondheidsuitdagingen, met verpleegkundigen in een coördinerende rol.

Jaap van der Stel, Egid van Bree

5. Klimaatadaptatie – Vaardigheden, zelfredzaamheid en maatschappelijke veerkracht

Samenvatting

Verpleegkundigen zijn belangrijk voor het signaleren van warmtestress. Ze passen effectieve koeltechnieken toe om gezondheidsrisico’s te minimaliseren.
Hun rol is essentieel bij het verlenen van eerste hulp in extreme situaties. Vaardigheden in triage en basislevensondersteuning zijn hierbij onmisbaar.
Preventieve zorg en educatie staan centraal in het vergroten van veerkracht. Ze leren patiënten en gemeenschappen hoe ze aan klimaat gerelateerde risico’s kunnen verminderen.
Verpleegkundigen worden gestimuleerd om duurzaamheid in de gezondheidszorg te bevorderen. Dit omvat het verminderen van de ecologische impact van zorgpraktijken.
Het hoofdstuk benadrukt het belang van samenwerking tussen verschillende disciplines. Ook inzet van technologie in zorgverlening is noodzakelijk om klimaatuitdagingen aan te pakken.

Jaap van der Stel, Annemarie Bergsma

6. Duurzaamheid in de zorg – Milieu, organisatie en persoonlijk welzijn

Samenvatting

Duurzaamheid in de gezondheidszorg strekt zich uit tot milieu, economie en sociaal welzijn. Het streeft naar een evenwichtig zorgsysteem dat ecologische, economische en sociale aspecten integreert.
Technologie en innovatie zijn nodig voor het bevorderen van ecologische en economische duurzaamheid. Het betreffen strategieën zoals energie-efficiëntie en afvalvermindering.
Educatie en bewustwording zijn van belang voor de implementatie van duurzame zorgpraktijken. Hierbij ligt de nadruk op het belang van leiderschap en gemeenschapsbetrokkenheid.
Verpleegkundigen hebben een sleutelrol in het vormgeven van duurzaamheidsbeleid door hun directe zorgverlening en interactie met patiënten. Ook hun bijdrage aan beleidsvorming en gemeenschapsprojecten doet er toe.
Het hoofdstuk benadrukt het belang van een geïntegreerde aanpak die zowel de huidige als toekomstige generaties ten goede komt. Het bevat praktijkvoorbeelden die de succesvolle toepassing van duurzame initiatieven in de gezondheidszorg illustreren.

Jaap van der Stel, Ellen Bakker

7. Verpleegkundig leiderschap en beleid in duurzame gezondheidszorg

Samenvatting

Verpleegkundigen spelen een centrale rol in het verduurzamen van de gezondheidszorg door initiatieven zoals afvalreductie, energiebesparing en het gebruik van duurzame materialen te promoten.
Ze dragen bij aan het behalen van de duurzame ontwikkelingsdoelen van de VN, vooral gericht op goede gezondheid, welzijn en klimaatactie. Ze doen dit door duurzame praktijken binnen hun teams en afdelingen te stimuleren.
Klimaatadaptatie in de gezondheidszorg omvat de aanpassing van zorgpraktijken en het ontwikkelen van beleid dat inspeelt op gezondheidsrisico’s veroorzaakt door klimaatverandering.
De inspanningen van verpleegkundigen voor duurzaamheid en klimaatadaptatie versterken elkaar. Het doel is de impact van de gezondheidszorg op het milieu te verminderen en effectief te reageren op klimaatverandering.
Dit hoofdstuk benadrukt het belang van verpleegkundig leiderschap en interdisciplinaire samenwerking in de realisatie van een geïntegreerde aanpak van duurzaamheid en klimaatadaptatie in de gezondheidszorg.

Jaap van der Stel, Kim Verhaegh

8. Educatie en innovatie in duurzame zorg

Samenvatting

Educatie en innovatie zijn nodig voor de duurzame ontwikkeling binnen de verpleegkunde. Voortdurende scholing en integratie van nieuwe technologieën en praktijken staan daarbij centraal.
Verpleegkundigen spelen een centrale rol in het bevorderen van duurzaamheid in de zorg. Dit doen ze door hun dagelijkse werk aan te passen en te fungeren als voorlichters in milieu- en klimaatbewustzijn.
Interdisciplinaire samenwerking en het delen van kennis zijn noodzakelijk om duurzaamheid effectief te integreren in alle aspecten van de gezondheidszorg.
Innovaties in de zorg dragen bij aan verkleining van de ecologische voetafdruk van zorginstellingen. Energie-efficiënte apparaten en duurzame bouwpraktijken zijn daarvan voorbeelden.
Het concept planetaire gezondheid biedt een kader voor verpleegkundigen om de invloed van milieu en klimaat op gezondheid te begrijpen en hier proactief op te reageren.

Jaap van der Stel, Kim Verhaegh

Nawerk

Titel: Duurzaam zorgen
Redacteur: Jaap van der Stel
Uitgeverij: BSL Media & Learning
Elektronisch ISBN: 978-90-368-3049-2
Print ISBN: 978-90-368-3048-5
DOI: https://doi.org/10.1007/978-90-368-3049-2

Bohn Stafleu van Loghum

Over dit boek

Inhoudsopgave

Voorwerk

1. Duurzame ontwikkeling – De bijdrage van verpleegkundigen

2. Klimaatverandering – Uitdagingen en kansen voor de gezondheidszorg

3. Duurzame zorgpraktijken

4. Klimaatverandering en kwetsbare groepen – Een verpleegkundige aanpak

5. Klimaatadaptatie – Vaardigheden, zelfredzaamheid en maatschappelijke veerkracht

6. Duurzaamheid in de zorg – Milieu, organisatie en persoonlijk welzijn

7. Verpleegkundig leiderschap en beleid in duurzame gezondheidszorg

8. Educatie en innovatie in duurzame zorg

Nawerk