Skip to main content
Top
Gepubliceerd in:

21-12-2017 | Wetenschappelijk artikel

Diversiteit in internetgebruik door Nederlandse ouderen

Een latente klasseanalyse

Auteurs: Leonieke C. van Boekel, Sebastiaan T. M. Peek, Katrien G. Luijkx

Gepubliceerd in: TSG - Tijdschrift voor gezondheidswetenschappen | Uitgave 1/2018

Log in om toegang te krijgen
share
DELEN

Deel dit onderdeel of sectie (kopieer de link)

  • Optie A:
    Klik op de rechtermuisknop op de link en selecteer de optie “linkadres kopiëren”
  • Optie B:
    Deel de link per e-mail

Samenvatting

Doelstelling: In Nederland maken steeds meer ouderen gebruik van internet. Eerder onderzoek richt zich vooral op de vraag waarom de ene oudere wel online gaat en de andere niet. Er is echter weinig onderzoek gedaan naar de doelen waarvoor ouderen internet gebruiken. Dit artikel wil het inzicht in de activiteiten van internettende ouderen vergroten: hoe divers is hun internetgebruik, en zijn er verschillende subgroepen van ouderen te onderscheiden?
Methoden: We hebben data gebruikt van het Longitudinal Internet Studies for the Social Sciences-panel, een representatief internetpanel van de Nederlandse bevolking. Respondenten van 65 jaar en ouder die internet gebruiken (n = 1.418) werden geselecteerd. Vervolgens is een latente klasseanalyse uitgevoerd op basis van de activiteiten waarvoor ouderen internet gebruiken.
Resultaten: In de groep ouderen die internet gebruikten onderscheiden we vier clusters. Allereerst de cluster van ‘praktische gebruikers’, ouderen die internet voornamelijk gebruikten voor praktische en financiële doelen, zoals het opzoeken van informatie, vergelijken van producten en internetbankieren. Tot cluster 2 behoren ‘minimale gebruikers’, die de minste tijd spendeerden op internet, internet voor slechts weinig doeleinden gebruikten en gemiddeld ouder waren (>73 jaar). Cluster 3 betreft de ‘maximale gebruikers’, die internet gebruikten voor verscheidene activiteiten, veel tijd aan internet besteedden en relatief jonger waren (<70 jaar). Tot slot cluster 4, de ‘sociale gebruikers’, die internet vooral gebruikten voor amusement en sociale activiteiten, zoals gamen en het bezoeken van socialenetwerksites. De clusters verschillen significant in leeftijd, in tijd die de ouderen op internet doorbrachten en de frequentie waarmee ouderen apps downloadden. De minimale gebruikers scoorden iets lager op psychisch welbevinden, iADL en ervaren gezondheid vergeleken met de praktische en maximale gebruikers.
Conclusie: Ouderen die internet gebruiken vormen een diverse groep. Het voldoet daarom niet om louter onderscheid te maken tussen ouderen die internet wel gebruiken en ouderen die dat niet doen. De clusters die we onderscheiden kunnen gebruikt worden bij het ontwikkelen en implementeren van e‑health-interventies bij ouderen.
Literatuur
1.
go back to reference Centraal Bureau voor de Statistiek. ICT-gebruik van huishoudens en personen (ICT). Den Haag, Heerlen: Centraal Bureau voor de Statistiek; 2016. Centraal Bureau voor de Statistiek. ICT-gebruik van huishoudens en personen (ICT). Den Haag, Heerlen: Centraal Bureau voor de Statistiek; 2016.
3.
go back to reference Melrose RJ, Brommelhoff JA, Narvaez T, et al. The use of information and communication technology when completing instrumental activities of daily living. Comput Human Behav. 2016;63:471–9.CrossRef Melrose RJ, Brommelhoff JA, Narvaez T, et al. The use of information and communication technology when completing instrumental activities of daily living. Comput Human Behav. 2016;63:471–9.CrossRef
4.
go back to reference Cotten SR, Anderson WA, McCullough BM. Impact of internet use on loneliness and contact with others among older adults: cross-sectional analysis. J Med Internet Res. 2013;15(2):e39.CrossRefPubMedPubMedCentral Cotten SR, Anderson WA, McCullough BM. Impact of internet use on loneliness and contact with others among older adults: cross-sectional analysis. J Med Internet Res. 2013;15(2):e39.CrossRefPubMedPubMedCentral
5.
go back to reference Dijk JAGM van. The deepening divide. Inequality in the information society. London: SAGE; 2005. Dijk JAGM van. The deepening divide. Inequality in the information society. London: SAGE; 2005.
6.
go back to reference Kuttan A, Peters L. From digital divide to digital opportunity. Lanham: Scarecrow Press; 2003. Kuttan A, Peters L. From digital divide to digital opportunity. Lanham: Scarecrow Press; 2003.
7.
go back to reference Dijk JAGM van. De digitale kloof wordt dieper. Van ongelijkheid in bezit naar ongelijkheid in vaardigheden en gebruik van ICT. Den Haag, Amsterdam: SQM en Infodrome @ United Knowledge; 2003. Dijk JAGM van. De digitale kloof wordt dieper. Van ongelijkheid in bezit naar ongelijkheid in vaardigheden en gebruik van ICT. Den Haag, Amsterdam: SQM en Infodrome @ United Knowledge; 2003.
8.
go back to reference Hargittai E, Hinnant A. Digital inequality – differences in young adults’ use of the Internet. Communic Res. 2008;35(5):602–21.CrossRef Hargittai E, Hinnant A. Digital inequality – differences in young adults’ use of the Internet. Communic Res. 2008;35(5):602–21.CrossRef
9.
go back to reference Deursen AJAM van, Dijk JAGM van. The digital divide shifts to differences in usage. New Media Soc. 2013;16(3):507–26.CrossRef Deursen AJAM van, Dijk JAGM van. The digital divide shifts to differences in usage. New Media Soc. 2013;16(3):507–26.CrossRef
10.
go back to reference Bonfadelli H. The Internet and knowledge gaps – a theoretical and empirical investigation. Eur J Commun. 2002;17(1):65–84.CrossRef Bonfadelli H. The Internet and knowledge gaps – a theoretical and empirical investigation. Eur J Commun. 2002;17(1):65–84.CrossRef
11.
go back to reference Deursen AJAM van, Helsper EJ. The third-level digital divide: who benefits most from being online? In: Communication and information technologies annual: digital distinctions and inequalities studies media communications. 10e druk. 2015. pag. 29–53.CrossRef Deursen AJAM van, Helsper EJ. The third-level digital divide: who benefits most from being online? In: Communication and information technologies annual: digital distinctions and inequalities studies media communications. 10e druk. 2015. pag. 29–53.CrossRef
12.
go back to reference Boekel LC van, Peek ST, Luijkx KG. Diversity in older adults’ use of the internet: identifying subgroups through latent class analysis. J Med Internet Res. 2017;19(5):e180.CrossRefPubMedPubMedCentral Boekel LC van, Peek ST, Luijkx KG. Diversity in older adults’ use of the internet: identifying subgroups through latent class analysis. J Med Internet Res. 2017;19(5):e180.CrossRefPubMedPubMedCentral
13.
go back to reference Gatto SL, Tak SH. Computer, internet, and e‑mail use among older adults: benefits and barriers. Educ Gerontol. 2008;34(9):800–11.CrossRef Gatto SL, Tak SH. Computer, internet, and e‑mail use among older adults: benefits and barriers. Educ Gerontol. 2008;34(9):800–11.CrossRef
14.
go back to reference Peek STM, Luijkx KG, Aarts S, et al. Use one, use all? Selective use of apps by seniors. Gerontechnology. 2016;15(suppl):54s. Peek STM, Luijkx KG, Aarts S, et al. Use one, use all? Selective use of apps by seniors. Gerontechnology. 2016;15(suppl):54s.
15.
go back to reference Luijkx K, Peek S, Wouters E. ‘Grandma, you should do it – it’s cool’ Older adults and the role of family members in their acceptance of technology. Int J Environ Res Public Health. 2015;12(12):15470–85.CrossRefPubMedPubMedCentral Luijkx K, Peek S, Wouters E. ‘Grandma, you should do it – it’s cool’ Older adults and the role of family members in their acceptance of technology. Int J Environ Res Public Health. 2015;12(12):15470–85.CrossRefPubMedPubMedCentral
16.
go back to reference Lee C, Coughlin JF. PERSPECTIVE: older adults’ adoption of technology: an integrated approach to identifying determinants and barriers. J Prod Innov Manage. 2015;32(5):747–59.CrossRef Lee C, Coughlin JF. PERSPECTIVE: older adults’ adoption of technology: an integrated approach to identifying determinants and barriers. J Prod Innov Manage. 2015;32(5):747–59.CrossRef
17.
go back to reference Krijgsman J, Swinkels I, Lettow B van, et al. Meer dan techniek: E‑health monitor. Den Haag, Utrecht: Nictiz en Nivel; 2016. Krijgsman J, Swinkels I, Lettow B van, et al. Meer dan techniek: E‑health monitor. Den Haag, Utrecht: Nictiz en Nivel; 2016.
18.
go back to reference Peeters JM, Krijgsman JW, Brabers AE, et al. Use and uptake of ehealth in general practice: a cross-sectional survey and focus group study among health care users and general practitioners. JMIR Med Inform. 2016;4(2):e11.CrossRefPubMedPubMedCentral Peeters JM, Krijgsman JW, Brabers AE, et al. Use and uptake of ehealth in general practice: a cross-sectional survey and focus group study among health care users and general practitioners. JMIR Med Inform. 2016;4(2):e11.CrossRefPubMedPubMedCentral
Metagegevens
Titel
Diversiteit in internetgebruik door Nederlandse ouderen
Een latente klasseanalyse
Auteurs
Leonieke C. van Boekel
Sebastiaan T. M. Peek
Katrien G. Luijkx
Publicatiedatum
21-12-2017
Uitgeverij
Bohn Stafleu van Loghum
Gepubliceerd in
TSG - Tijdschrift voor gezondheidswetenschappen / Uitgave 1/2018
Print ISSN: 1388-7491
Elektronisch ISSN: 1876-8776
DOI
https://doi.org/10.1007/s12508-017-0098-6

Andere artikelen Uitgave 1/2018

TSG - Tijdschrift voor gezondheidswetenschappen 1/2018 Naar de uitgave