Skip to main content
Top
Gepubliceerd in:

01-02-2015 | Beschouwing

Diagnostische zelftests: gebruik en betrouwbaarheid

Auteurs: dr. Martine Ickenroth, dr. Gaby Ronda, prof.dr. Geert-Jan Dinant, prof.dr. Trudy van der Weijden

Gepubliceerd in: Huisarts en wetenschap | Uitgave 2/2015

Log in om toegang te krijgen
share
DELEN

Deel dit onderdeel of sectie (kopieer de link)

  • Optie A:
    Klik op de rechtermuisknop op de link en selecteer de optie “linkadres kopiëren”
  • Optie B:
    Deel de link per e-mail

Samenvatting

Ickenroth MHP, Ronda G, Dinant GJ, Van der Weijden T. Diagnostische zelftests: gebruik en betrouwbaarheid. Huisarts Wet 2015;58(2):74-6.
Tegenwoordig kunnen consumenten zonder tussenkomst van een arts tests op verschillende aandoeningen uitvoeren of aanvragen. Er zijn diagnostische zelftests op lichaamsmateriaal verkrijgbaar voor 24 verschillende ziekten en risicofactoren. Van de Nederlandse volwassenen die in 2011 een online vragenlijst invulden, zei 15% ooit een dergelijke zelftest te hebben gedaan. Zelftests passen in de trend naar meer verantwoordelijkheid voor de eigen gezondheid en betere toegang tot gezondheidsinformatie, maar ze hebben ook nadelen, met name vanwege de kans op een fout-positieve of fout-negatieve uitslag. De wetgever stelt geen strenge eisen en wetenschappelijke validatie heeft nog nauwelijks plaatsgevonden, zodat van de meeste tests onduidelijk is hoe betrouwbaar ze zijn.
Zelftesters geven aan dat ze het prettig vinden dat ze zelf verantwoordelijkheid kunnen nemen voor hun gezondheid. Een negatieve uitslag geeft geruststelling, een afwijkend resultaat levert een valide reden om naar de dokter te gaan. Een geïnformeerde keuze voor al dan niet zelftesten kan worden gefaciliteerd met een (online) keuzehulp, maar het effect is niet groot, vooral als de uitleg ingewikkelder wordt. Het is belangrijk dat de kwaliteit van zelftests beter wordt gecontroleerd en dat consumenten toegang houden tot onafhankelijke informatie.
Literatuur
1.
go back to reference Raad voor de Volksgezondheid en Zorg.Gezondheid 2.0: U bent aan zet [advies]. Den Haag: RVZ, 2010 Raad voor de Volksgezondheid en Zorg.Gezondheid 2.0: U bent aan zet [advies]. Den Haag: RVZ, 2010
2.
go back to reference Kuehn BM.More than one-third of US individuals use the Internet to self-diagnose. JAMA 2013;309:756–7CrossRefPubMed Kuehn BM.More than one-third of US individuals use the Internet to self-diagnose. JAMA 2013;309:756–7CrossRefPubMed
3.
go back to reference Brabers A, Reitsma-van Rooijen M, De Jong J.Gebruik van internet voor gezondheidsinformatie. Huisarts Wet 2012;55:359CrossRef Brabers A, Reitsma-van Rooijen M, De Jong J.Gebruik van internet voor gezondheidsinformatie. Huisarts Wet 2012;55:359CrossRef
4.
go back to reference Ickenroth MHP. Testing self-testers: Diagnostic self-testing for cholesterol and diabetes [Proefschrift]. Maastricht: Universiteit Maastricht, 2013 Ickenroth MHP. Testing self-testers: Diagnostic self-testing for cholesterol and diabetes [Proefschrift]. Maastricht: Universiteit Maastricht, 2013
5.
go back to reference Van der Weijden T, Ronda G, Norg R, Portegijs P, Buntinx F, Dinant GJ, et al.Diagnostische zelftests op lichaamsmateriaal: Aanbod, validiteit en gebruik door de consument [rapport]. Maastricht: CAPHRI, 2007. Van der Weijden T, Ronda G, Norg R, Portegijs P, Buntinx F, Dinant GJ, et al.Diagnostische zelftests op lichaamsmateriaal: Aanbod, validiteit en gebruik door de consument [rapport]. Maastricht: CAPHRI, 2007.
6.
go back to reference Ryan A, Wilson S, Greenfield S, Clifford S, McManus RJ, Pattison HM.Range of self-tests available to buy in the United Kingdom: an Internet survey. J Public Health (Oxf) 2006;28:370–4CrossRef Ryan A, Wilson S, Greenfield S, Clifford S, McManus RJ, Pattison HM.Range of self-tests available to buy in the United Kingdom: an Internet survey. J Public Health (Oxf) 2006;28:370–4CrossRef
7.
go back to reference Ronda G, Portegijs P, Dinant GJ, Buntinx F, Norg R, Van der Weijden T.Use of diagnostic self-tests on body materials among Internet users in the Netherlands: prevalence and correlates of use. BMC Public Health 2009;9:100CrossRefPubMedCentralPubMed Ronda G, Portegijs P, Dinant GJ, Buntinx F, Norg R, Van der Weijden T.Use of diagnostic self-tests on body materials among Internet users in the Netherlands: prevalence and correlates of use. BMC Public Health 2009;9:100CrossRefPubMedCentralPubMed
8.
go back to reference Ickenroth MH, Ronda G, Grispen JE, Dinant GJ, De Vries NK, Van der Weijden T.How do people respond to self-test results? A cross-sectional survey. BMC Fam Pract 2010;11:77CrossRefPubMedCentralPubMed Ickenroth MH, Ronda G, Grispen JE, Dinant GJ, De Vries NK, Van der Weijden T.How do people respond to self-test results? A cross-sectional survey. BMC Fam Pract 2010;11:77CrossRefPubMedCentralPubMed
9.
go back to reference Ickenroth MH, Grispen JE, Ronda G, Tacken M, Dinant GJ, De Vries NK, et al. Motivation and experiences of self-testers regarding tests for cardiovascular risk factors. Health Expect 2014;17:60–72CrossRefPubMed Ickenroth MH, Grispen JE, Ronda G, Tacken M, Dinant GJ, De Vries NK, et al. Motivation and experiences of self-testers regarding tests for cardiovascular risk factors. Health Expect 2014;17:60–72CrossRefPubMed
10.
go back to reference Grispen JE, Ickenroth MH, De Vries NK, Van der Weijden T, Ronda G. Quality and use of consumer information provided with home test kits: room for improvement. Health Expect 2014;17:741–52CrossRefPubMed Grispen JE, Ickenroth MH, De Vries NK, Van der Weijden T, Ronda G. Quality and use of consumer information provided with home test kits: room for improvement. Health Expect 2014;17:741–52CrossRefPubMed
11.
go back to reference Datta AK, Selman TJ, Kwok T, Tang T, Khan KS.Quality of information accompanying on-line marketing of home diagnostic tests. J R Soc Med 2008;101:34–8CrossRefPubMedCentralPubMed Datta AK, Selman TJ, Kwok T, Tang T, Khan KS.Quality of information accompanying on-line marketing of home diagnostic tests. J R Soc Med 2008;101:34–8CrossRefPubMedCentralPubMed
12.
go back to reference Besluit in-vitro diagnostica. Koninklijk Besluit van 30 augustus 2008, Stb. 2001, 385, laatstelijk gewijzigd 18 juni 2012, Stb. 2012, 28–2 Besluit in-vitro diagnostica. Koninklijk Besluit van 30 augustus 2008, Stb. 2001, 385, laatstelijk gewijzigd 18 juni 2012, Stb. 2012, 28–2
13.
go back to reference Van Dommelen L, Van Tiel FH, Ouburg S, Brouwers EE, Terporten PH, Savelkoul PH, et al.Alarmingly poor performance in Chlamydia trachomatis point-of-care testing. Sex Transm Infect 2010;86:355-9.CrossRefPubMed Van Dommelen L, Van Tiel FH, Ouburg S, Brouwers EE, Terporten PH, Savelkoul PH, et al.Alarmingly poor performance in Chlamydia trachomatis point-of-care testing. Sex Transm Infect 2010;86:355-9.CrossRefPubMed
14.
go back to reference O’Connor AM, Rostom A, Fiset V, Tetroe J, Entwistle V, Llewellyn-Thomas H, et al. Decision aids for patients facing health treatment or screening decisions: systematic review. BMJ 1999;319:731–4CrossRefPubMedCentralPubMed O’Connor AM, Rostom A, Fiset V, Tetroe J, Entwistle V, Llewellyn-Thomas H, et al. Decision aids for patients facing health treatment or screening decisions: systematic review. BMJ 1999;319:731–4CrossRefPubMedCentralPubMed
15.
go back to reference Deutekom M, Aziz Y, van Dis I, Stronks K, Bossuyt PM.De Nationale Cholesteroltest: vooral gezonde deelnemers. Ned Tijdschr Geneeskd 2008;152:2425–9PubMed Deutekom M, Aziz Y, van Dis I, Stronks K, Bossuyt PM.De Nationale Cholesteroltest: vooral gezonde deelnemers. Ned Tijdschr Geneeskd 2008;152:2425–9PubMed
16.
go back to reference Grispen JEJ. Self-testing: To do or not to do? Development and evaluation of a decision aid on diagnostic self testing for cholesterol and diabetes [Proefschrift]. Maastricht: Universiteit Maastricht, 2013 Grispen JEJ. Self-testing: To do or not to do? Development and evaluation of a decision aid on diagnostic self testing for cholesterol and diabetes [Proefschrift]. Maastricht: Universiteit Maastricht, 2013
Metagegevens
Titel
Diagnostische zelftests: gebruik en betrouwbaarheid
Auteurs
dr. Martine Ickenroth
dr. Gaby Ronda
prof.dr. Geert-Jan Dinant
prof.dr. Trudy van der Weijden
Publicatiedatum
01-02-2015
Uitgeverij
Bohn Stafleu van Loghum
Gepubliceerd in
Huisarts en wetenschap / Uitgave 2/2015
Print ISSN: 0018-7070
Elektronisch ISSN: 1876-5912
DOI
https://doi.org/10.1007/s12445-015-0042-4