01-08-2014 | Onderzoek | Uitgave 8/2014
Diagnostiek van urineweginfecties bij mannen
- Tijdschrift:
- Huisarts en wetenschap > Uitgave 8/2014
Belangrijke opmerkingen
Maastricht University Medical Centre, CAPHRI, afdeling Medische Microbiologie, Postbus 5800, 6202AZ Maastricht: dr. C.D.J. den Heijer, postdoc, basisarts. Maastricht University, Faculty of Health, Medicine and Life Sciences, vakgroep Epidemiologie, Maastricht: dr. M.C.J.M. van Dongen, epidemioloog. NIVEL, Utrecht: dr. G.A. Donker, huisarts-epidemioloog, projectleider CMR Peilstations; RIVM, Centrum Infectieziektenbestrijding, Bilthoven: dr. E.E. Stobberingh, medisch microbioloog • Correspondentie: casper.den.heijer@mumc.nl • Mogelijke belangenverstrengeling: de onderzoekers ontvingen een financiële bijdrage van de Stichting Werkgroep Antibiotica Beleid en het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport.
Een deel van dit onderzoek is eerder gepubliceerd als: Den Heijer CD, Van Dongen MC, Donker GA, Stobberingh EE. Diagnostic approach to urinary tract infections in male general practice patients: a national surveillance study. Br J Gen Pract 2012;62:e780-6. Publicatie gebeurt met toestemming van de uitgever.
Samenvatting
Den Heijer CDJ, Van Dongen MCJM, Donker GA, Stobberingh EE. Diagnostiek van urineweginfecties bij mannen. Huisarts Wet 2014;57(8):390-4.
Doel
De diagnostiek van urineweginfecties bij mannen leidt mogelijk tot overbehandeling in de huisartsenpraktijk. Wij formuleerden een beslisregel op basis van een dipsticktest en leeftijd (ouder dan 60 jaar), en gingen na in hoeverre die regel het beleid beïnvloedde ten opzichte van de gebruikelijke praktijk.
Methode
Surveillanceonderzoek binnen de peilstations van NIVEL Zorgregistraties eerste lijn over de periode van januari 2009 tot juli 2011. Via de participerende huisartsen verzamelden wij dipstickresultaten en overige klinische informatie. Bij 103 kolonievormende eenheden per ml urine beschouwden wij de urineweginfectie (UWI) als microbiologisch bevestigd. Wij vergeleken de sensitiviteit en de specificiteit van de beslisregel met die van de gebruikelijke zorg (antibiotica bij een bevestigde urineweginfectie, geen antibiotica bij een niet-bevestigde urineweginfectie).
Resultaten
Wij beschikten over de complete gegevens van 490/603 (81%) mannen. Bij 321/490 (66%) werd een UWI bevestigd. De beslisregel adviseert een antibioticum voor te schrijven aan patiënten met een positieve nitriettest en aan patiënten ouder dan 60 jaar met een positieve leukocytenesterasetest. Bij negatieve testuitslagen was de kans op een UWI 40%, bij mannen jonger dan 60 jaar 29%.
De sensitiviteit en de specificiteit van de beslisregel weken niet significant af van die van gebruikelijke zorg: respectievelijk 75% versus 79%, en 70% versus 63% (beide p > 0,05).
Conclusie
In de praktijk verbetert de door ons opgestelde beslisregel de diagnostiek van urineweginfecties bij mannen niet. Wanneer er ondanks een negatieve dipstick toch enige verdenking op een urineweginfectie blijft bestaan, volstaat een afwachtend empirisch antibioticumbeleid aangezien de kans op een infectie relatief klein is.