Wetenschappers verwachten dat rond het jaar 2030 bijna 10% van de volwassen wereldbevolking aan diabetes mellitus type 2 zal lijden. Mensen met diabetes type 1 ('jeugddiabetes'- het lichaam maakt geen insuline meer aan) en type 2 ( 'ouderdomsdiabetes' - te weinig insuline en insulineresistentie) hebben een verhoogde kans op parodontitis (in een ernstiger vorm) dan mensen zonder parodontitis.
Een verminderde mondgezondheid beïnvloedt op haar beurt de instelling van diabetes, een vicieuze cirkel, die door samenwerking van verschillende medische disciplines doorbroken kan worden.
Illustratie: botafbraak door parodontitis
Bloedsuiker
Het is bekend dat mensen met diabetes millitus, behalve ogen-, nieren- en zenuwencomplicaties, ook vaker problemen hebben met hun tanden en tandvlees. Dat kan komen door teveel suiker in het bloed. Aangezien de hoeveelheid bloedsuiker minder stabiel blijft bij problemen in de mond, is hier sprake van ongewenste 'kruisbestuiving'.
Richtlijn diabetes militus type 2
Daartoe heeft het Nederlands Huisartsen Genootschap de richtlijn diabetes millitus type 2 aangepast ((NHG-standaard Diabetes millitus type 2, derde herziening). De huisarts inpecteert tijdens de jaarlijkse controle de patiënt ook op afwijkingen van het gebit of in de mond; de arts moet parodontitis en andere mondaandoeningen kunnen herkennen, om indien nodig, door te kunnen verwijzen naar tandarts en/of mondhygiënist.
De mondaandoeningen die bij diabetes- millituspatiënten frequenter voorkomen zijn: gingivitis, parodontitis, pulpa necrose, schimmelinfecties, een droge mond en cariës. De meest voorkomende symptomen zijn bloedend en/of gezwollen tandvlees, losstaande gebitselementen, pijn aan gebit of in de mond, xerostomie (droge mond), burning mouth syndrome (brandend gevoel in de mond), veranderde smaak en halitose (slechte adem).
Parodontitis
De ernst van de parodontitis wordt bepaald door de hoogte van de bloedglucosewaarden (hyperglykemie) en niet door de duur van de ziekte. Aangezien parodontitis op zich ook een rol speelt bij de (ont)regeling van de bloedsuikerspiegel bij diabetes millitus type 2, is behandeling van ernstige parodontitis en handhaving van een goede mondgezondheid erg belangrijk.
Verlaging van ontstekingsparameters in het bloed leiden immers tot verbetering van de bloedsuikerspiegel. Diabetes millitus patiënten moeten minstens driemaal per jaar naar de mondhygiënist. Optimale mondzorg en preventie komt de algehele gezondheid van de diabetspatiënt ten goede.
Interdisciplinaire samenwerking
In de Landelijke Eerstelijns Samenwerkings Afspraak wordt onder andere vermeld dat de patiënt wordt geïnformeerd over het elkaar wederzijds beïnvloeden van parodontale problemen en een tekortschietende bloedsuikerregulatie. Huisarts en diëtist moeten afspreken wie op de gebitsstatus en -functie let en wie de patiënt eventueel verwijst naar de tandarts of mondhygiënist. Ook moet aangegeven worden dat bepaalde tandheelkundige interventies bij patiënten met diabetes gecontra-indiceerd zijn, zoals bij het plaatsen van implantaten.
Bron: 'Diabetes mellitus and oral health: an interprofessional approach', I.B. Lamster, Ivoren Kruis en NtvT.
Gerelateerd
- 'Samenwerken in de mondzorg', prof. Dr. Rob M.H. Schaub
- 'Mondgezondheid en diabetes millitus, wie doorbreekt de spiraal?' Standby 3, 2013