Skip to main content
Top
Gepubliceerd in: Tijdschrift voor Gerontologie en Geriatrie 1/2018

27-11-2017

Detectie en preventie van kwetsbaarheid: Op zoek naar risicoprofielen voor fysieke, psychische, sociale en omgevingskwetsbaarheid

Auteurs: A. S. Smetcoren, S. Dury, L. De Donder, E. Dierckx, N. De Witte, S. Engelborghs, P. P. De Deyn, A. van der Vorst, M. Van der Elst, D. Lambotte, L. Hoeyberghs, B. Fret, D. Duppen, E. De Roeck, M. Kardol, B. Schoenmakers, J. De Lepeleire, G. A. R. Zijlstra, G. I. J. M. Kempen, J. M. G. A. Schols, D. Verté

Gepubliceerd in: Tijdschrift voor Gerontologie en Geriatrie | Uitgave 1/2018

Log in om toegang te krijgen
share
DELEN

Deel dit onderdeel of sectie (kopieer de link)

  • Optie A:
    Klik op de rechtermuisknop op de link en selecteer de optie “linkadres kopiëren”
  • Optie B:
    Deel de link per e-mail

Samenvatting

In het verlenen van “goede zorg en ondersteuning voor ouderen” is aandacht nodig voor de preventie van kwetsbaarheid bij ouderen. Een gerichte casefinding van (mogelijk) kwetsbare ouderen is hierbij essentieel om correcte preventieve maatregelen te nemen. Dit onderzoek heeft als doel om risicoprofielen en risicofactoren van kwetsbaarheid bij ouderen in kaart te brengen om zo vroegtijdige detectie mogelijk te maken. Kwetsbaarheid wordt hierbij niet enkel gezien als een fysiek probleem, maar omvat ook psychische, sociale en omgevingscomponenten. Multinomiale logistische regressie analyses op data van de Belgian Ageing Studies (N = 21.664 thuiswonende ouderen) onderzoeken de relatie van socio-demografische en socio-economische factoren op de vier domeinen van kwetsbaarheid (i. e. fysieke, psychische, sociale en omgevingskwetsbaarheid) en totale kwetsbaarheid. De resultaten tonen dat zowel mannen als vrouwen die verhuisd zijn in de afgelopen 10 jaar of een lager inkomen hebben, een groter risico hebben om kwetsbaar te zijn. Voor elk domein afzonderlijk zijn er specifieke risicofactoren gevonden (zoals burgerlijke staat bij psychische kwetsbaarheid). Daarnaast zijn er verschillen tussen risicoprofielen bij mannen en vrouwen. Zo vormt bij mannen het land van herkomst een risicofactor voor kwetsbaarheid, terwijl dit bij vrouwen niet het geval is. Op basis van de resultaten worden praktische aanbevelingen alsook toekomstige onderzoekspistes uitgewerkt voor de detectie en preventie van kwetsbaarheid bij ouderen.
Literatuur
2.
go back to reference Smetcoren A‑S, Dury S, Donder L de, Regenmortel S van, Kardol T, Verté D. Denken over later? Attitudes van ouderen ten opzichte van verschillende woonvormen in Vlaanderen. Ruimte Maatsch. 2014;6(2):14–38. Smetcoren A‑S, Dury S, Donder L de, Regenmortel S van, Kardol T, Verté D. Denken over later? Attitudes van ouderen ten opzichte van verschillende woonvormen in Vlaanderen. Ruimte Maatsch. 2014;6(2):14–38.
3.
go back to reference Wiles JL, Leibing A, Guberman N, Reeve J, Allen RES. The meaning of ‘ageing in place’ to older people. Gerontologist. 2012;52(3):357–66.CrossRefPubMed Wiles JL, Leibing A, Guberman N, Reeve J, Allen RES. The meaning of ‘ageing in place’ to older people. Gerontologist. 2012;52(3):357–66.CrossRefPubMed
4.
go back to reference Witte N de, Smetcoren A‑S, Donder L de, et al. Een huis? Een thuis! Over ouderen en wonen. Brugge: Vanden Broele; 2012. Witte N de, Smetcoren A‑S, Donder L de, et al. Een huis? Een thuis! Over ouderen en wonen. Brugge: Vanden Broele; 2012.
5.
go back to reference Vlaamse Regering. Vlaamse Ouderenbeleidsplan 2010–2014. Jo Vandeurzen: Kabinet van Vlaams minister van Welzijn, Volksgezondheid en Gezin; 2010. Vlaamse Regering. Vlaamse Ouderenbeleidsplan 2010–2014. Jo Vandeurzen: Kabinet van Vlaams minister van Welzijn, Volksgezondheid en Gezin; 2010.
6.
go back to reference Buckinx F, Rolland Y, Reginster J‑Y, Ricour C, Petermans J, Bruyère O. Burden of frailty in the elderly population: perspectives for a public health challenge. Arch Public Health. 2015;73(1):19.CrossRefPubMedPubMedCentral Buckinx F, Rolland Y, Reginster J‑Y, Ricour C, Petermans J, Bruyère O. Burden of frailty in the elderly population: perspectives for a public health challenge. Arch Public Health. 2015;73(1):19.CrossRefPubMedPubMedCentral
7.
go back to reference Vieira RA, Guerra RO, Giacomin KC, et al. Prevalência de fragilidade e fatores associados em idosos comunitários de Belo Horizonte, Minas Gerais, Brasil: dados do estudo FIBRA. Cad Saude Publica. 2013;29(8):1631–43.CrossRefPubMed Vieira RA, Guerra RO, Giacomin KC, et al. Prevalência de fragilidade e fatores associados em idosos comunitários de Belo Horizonte, Minas Gerais, Brasil: dados do estudo FIBRA. Cad Saude Publica. 2013;29(8):1631–43.CrossRefPubMed
8.
go back to reference McAdams-DeMarco MA, Law A, Salter ML, et al. Frailty as a novel predictor of mortality and hospitalization in individuals of all ages undergoing hemodialysis. J Am Geriatr Soc. 2013;61(6):896–901.CrossRefPubMedPubMedCentral McAdams-DeMarco MA, Law A, Salter ML, et al. Frailty as a novel predictor of mortality and hospitalization in individuals of all ages undergoing hemodialysis. J Am Geriatr Soc. 2013;61(6):896–901.CrossRefPubMedPubMedCentral
11.
go back to reference Fried LP, Tangen CM, Walston J, et al. Frailty in older adults: evidence for a phenotype. J Gerontol A Biol Sci Med Sci. 2001;56(3):M146–56.CrossRefPubMed Fried LP, Tangen CM, Walston J, et al. Frailty in older adults: evidence for a phenotype. J Gerontol A Biol Sci Med Sci. 2001;56(3):M146–56.CrossRefPubMed
12.
go back to reference Rockwood K, Fox RA, Stolee P, Robertson D, Beattie BL. Frailty in elderly people: an evolving concept. Can Med Assoc J. 1994;150(4):489–95. Rockwood K, Fox RA, Stolee P, Robertson D, Beattie BL. Frailty in elderly people: an evolving concept. Can Med Assoc J. 1994;150(4):489–95.
13.
go back to reference Campen C van (red.). Kwetsbare ouderen. Den Haag: Sociaal en Cultureel Planbureau; 2011. Campen C van (red.). Kwetsbare ouderen. Den Haag: Sociaal en Cultureel Planbureau; 2011.
14.
go back to reference Witte N de, Gobbens R, Donder L de, et al. The comprehensive frailty assessment instrument: Development, validity and reliability. Geriatr Nurs. 2013;34(4):274–81.CrossRefPubMed Witte N de, Gobbens R, Donder L de, et al. The comprehensive frailty assessment instrument: Development, validity and reliability. Geriatr Nurs. 2013;34(4):274–81.CrossRefPubMed
15.
go back to reference Gobbens RJJ, Luijkx KG, Wijnen-Sponselee MT, Schols JMGA. Towards an integral conceptual model of frailty. J Nutr Health Aging. 2010;14(3):175–81.CrossRefPubMed Gobbens RJJ, Luijkx KG, Wijnen-Sponselee MT, Schols JMGA. Towards an integral conceptual model of frailty. J Nutr Health Aging. 2010;14(3):175–81.CrossRefPubMed
16.
go back to reference Metzelthin SF, Daniels R, Rossum E van, et al. Psychometrische eigenschappen van drie screeningsinstrumenten voor kwetsbaarheid bij thuiswonende ouderen. Tijdschr Gerontol Geriatr. 2011;42(3):120–30.CrossRefPubMed Metzelthin SF, Daniels R, Rossum E van, et al. Psychometrische eigenschappen van drie screeningsinstrumenten voor kwetsbaarheid bij thuiswonende ouderen. Tijdschr Gerontol Geriatr. 2011;42(3):120–30.CrossRefPubMed
18.
go back to reference Arber S, Davidson K, Ginn J. Gender and ageing: changing roles and relationships. New York: McGraw-Hill; 2003. pag. 227. Arber S, Davidson K, Ginn J. Gender and ageing: changing roles and relationships. New York: McGraw-Hill; 2003. pag. 227.
19.
go back to reference Donder L de, Verté D, Witte N de. Belgian Ageing Studies: participatief actie-onderzoek naar en met ouderen. Sociologos. 2016;1:20–33. Donder L de, Verté D, Witte N de. Belgian Ageing Studies: participatief actie-onderzoek naar en met ouderen. Sociologos. 2016;1:20–33.
21.
go back to reference Field AP. Discovering statistics using SPSS. Los Angeles, Thousand Oaks: SAGE; 2009. Field AP. Discovering statistics using SPSS. Los Angeles, Thousand Oaks: SAGE; 2009.
22.
go back to reference Gale CR, Cooper C, Sayer AA. Prevalence of frailty and disability: findings from the English longitudinal study of ageing. Age Ageing. 2015;44(1):162–5.CrossRefPubMed Gale CR, Cooper C, Sayer AA. Prevalence of frailty and disability: findings from the English longitudinal study of ageing. Age Ageing. 2015;44(1):162–5.CrossRefPubMed
23.
go back to reference Kamiya Y, Doyle M, Henretta JC, Timonen V. Depressive symptoms among older adults: the impact of early and later life circumstances and marital status. Aging Ment Health. 2013;17(3):349–57.CrossRefPubMed Kamiya Y, Doyle M, Henretta JC, Timonen V. Depressive symptoms among older adults: the impact of early and later life circumstances and marital status. Aging Ment Health. 2013;17(3):349–57.CrossRefPubMed
24.
go back to reference Patten SB, Wang JL, Williams JVA, et al. Descriptive epidemiology of major depression in Canada. Can J Psychiatry. 2006;51(2):84–90.CrossRefPubMed Patten SB, Wang JL, Williams JVA, et al. Descriptive epidemiology of major depression in Canada. Can J Psychiatry. 2006;51(2):84–90.CrossRefPubMed
25.
go back to reference Lodewijckx E. Ouderen van vreemde herkomst in het Vlaamse Gewest. Origine, sociaaldemografische kenmerken en samenstelling van hun huishouden. Brussel: Studiedienst van de Vlaamse Regering; 2007. Lodewijckx E. Ouderen van vreemde herkomst in het Vlaamse Gewest. Origine, sociaaldemografische kenmerken en samenstelling van hun huishouden. Brussel: Studiedienst van de Vlaamse Regering; 2007.
26.
go back to reference Brothers TD, Theou O, Rockwood K. Frailty and migration in middle-aged and older Europeans. Arch Gerontol Geriatr. 2014;58(1):63–8.CrossRefPubMed Brothers TD, Theou O, Rockwood K. Frailty and migration in middle-aged and older Europeans. Arch Gerontol Geriatr. 2014;58(1):63–8.CrossRefPubMed
27.
go back to reference Ruan Q, Yu Z, Chen M, Bao Z, Li J, He W. Cognitive frailty, a novel target for the prevention of elderly dependency. Ageing Res Rev. 2015;20:1–10.CrossRefPubMed Ruan Q, Yu Z, Chen M, Bao Z, Li J, He W. Cognitive frailty, a novel target for the prevention of elderly dependency. Ageing Res Rev. 2015;20:1–10.CrossRefPubMed
28.
go back to reference Kneale D. Is social exclusion still important for older people? London: The International Longevity Centre; 2012. Kneale D. Is social exclusion still important for older people? London: The International Longevity Centre; 2012.
29.
go back to reference Deckers A, Willekens B, Helsmoortel A, Gouhie S, Depraetere J, Degryse J. Zorgnoden van thuiswonende ouderen. Huisarts Nu. 2012;41(4):191–6. Deckers A, Willekens B, Helsmoortel A, Gouhie S, Depraetere J, Degryse J. Zorgnoden van thuiswonende ouderen. Huisarts Nu. 2012;41(4):191–6.
30.
go back to reference Grundy E. Ageing and vulnerable elderly people: European perspectives. Ageing Soc. 2006;26(01):105–34.CrossRef Grundy E. Ageing and vulnerable elderly people: European perspectives. Ageing Soc. 2006;26(01):105–34.CrossRef
Metagegevens
Titel
Detectie en preventie van kwetsbaarheid: Op zoek naar risicoprofielen voor fysieke, psychische, sociale en omgevingskwetsbaarheid
Auteurs
A. S. Smetcoren
S. Dury
L. De Donder
E. Dierckx
N. De Witte
S. Engelborghs
P. P. De Deyn
A. van der Vorst
M. Van der Elst
D. Lambotte
L. Hoeyberghs
B. Fret
D. Duppen
E. De Roeck
M. Kardol
B. Schoenmakers
J. De Lepeleire
G. A. R. Zijlstra
G. I. J. M. Kempen
J. M. G. A. Schols
D. Verté
Publicatiedatum
27-11-2017
Uitgeverij
Bohn Stafleu van Loghum
Gepubliceerd in
Tijdschrift voor Gerontologie en Geriatrie / Uitgave 1/2018
Print ISSN: 0167-9228
Elektronisch ISSN: 1875-6832
DOI
https://doi.org/10.1007/s12439-017-0241-5