Skip to main content
Mijn bibliotheek
Shop
Nieuws Boeken Tijdschriften E-learning Web-tv Video Audio
Tips voor Mijn BSL
UITGEBREID ZOEKEN
Inloggen
Top
Gepubliceerd in:
Inleiding: ‘Old age matters’ hoofdstuk lezen eerste hoofdstuk lezen

2022 | OriginalPaper | Hoofdstuk

14. Dementie

Auteurs : Prof. dr. F. R. J. Verhey, Dr. J. S. M. Hobbelen

Gepubliceerd in: Geriatrie in de fysiotherapie en kinesitherapie

Uitgeverij: Bohn Stafleu van Loghum

Log in om toegang te krijgen
share
DELEN

Deel dit onderdeel of sectie (kopieer de link)

  • Optie A:
    Klik op de rechtermuisknop op de link en selecteer de optie “linkadres kopiëren”
  • Optie B:
    Deel de link per e-mail
    Link delen
publish
Publiceer nu

Samenvatting

Door de dubbele vergrijzing (meer ouderen leven langer) zal het aantal mensen met dementie de komende jaren sterk toenemen. Dementie is een overkoepelend verzamelbegrip met vele verschillende oorzaken. De meest voorkomende oorzaken zijn de ziekte van Alzheimer en vasculaire dementie. Daarnaast komen frontotemporale dementie, parkinsondementie en de dementie met zogeheten Lewy-lichaampjes (‘Lewy body’-dementie) voor. Bij elke vorm van dementie is de motoriek ook aangedaan; we bewegen immers met onze hersenen. Zelfs al in het prodromale stadium (GDS 2–3) zijn veranderingen waargenomen. Er is veelbelovend bewijs voor een positief effect van oefentherapie bij mensen met dementie op het verbeteren van ADL en cognitie. Bovendien is aangetoond dat de zorglast van mantelzorgers significant lager wordt als gevolg van deze oefentherapie, vooral als de mantelzorger zelf bij de oefentherapie wordt betrokken. Over het geheel genomen is het van belang in multidisciplinair verband samen met patiënt en familie creatief te zoeken naar mogelijkheden voor welzijn en comfort, die individueel heel verschillend zijn.
vorige hoofdstuk Voetklachten en schoenen
volgende hoofdstuk Depressieve stoornis bij ouderen
Literatuur
1.
American Psychiatric Association, Diagnostic and Statistical Manual of Mental Disorders. 5th ed. 2013, Washington, DC.
2.
Morris JC. The Clinical Dementia Rating (CDR): current version and scoring rules. Neurology. 1993;43(11):2412–4.CrossRef
3.
Helvik AS Selbaek G, Saltyte Benth J, Roen I, Bergh S. The course of neuropsychiatric symptoms in nursing home residents from admission to 30-month follow-up. PLoS One. 2018;13(10).
4.
Zuidema SU, Derksen E, Verhey FR, Koopmans RT. Prevalence of neuropsychiatric symptoms in a large sample of Dutch nursing home patients with dementia. Int J Geriatr Psychiatry. 2007;22(7):632–8.CrossRef
5.
Ramakers IHGB, Visser PJ, Aalten P, et al. Symptoms of preclinical dementia in general practice up to five years before dementia diagnosis. Dement Geriatr Cogn Disord. 2007;24:300–6.CrossRef
6.
Kikkert LH, Vuillerme N, Van Campen JP, Hortobágyi T, Lamoth CJ. Walking ability to predict future cognitive decline in old adults: a scoping review. Ageing Res Rev. 2016;27:1–14.CrossRef
7.
Scherder E, Eggermont L, Visscher C, Scheltens P, Swaab D. Understanding higher level gait disturbances in mild dementia in order to improve rehabilitation: ‘last in-first out.’ Neurosci Biobehav Rev. 2011;35(3):699–714.CrossRef
8.
Buchman AS, Bennett DA. Loss of motor function in preclinical Alzheimer’s disease. Expert Rev Neurother. 2011;11(5):665–76.CrossRef
9.
Hobbelen JS, Koopmans RT, Verhey FR, Van Peppen RP, De Bie RA. Paratonia: a delphi procedure for consensus definition. J Geriatr Phys Ther. 2006;29(2):50–6.CrossRef
10.
11.
Nasreddine ZS, Phillips NA, Bedirian V, Char- bonneau S, Whitehead V, Collin I, et al. The Montreal Cognitive Assessment, MoCA: a brief screening tool for mild cognitive impairment. J Am Geriatr Soc. 2005;53:695–9.
12.
Ijmker T, Lamoth CJ. Gait and cognition: the relationship between gait stability and variability with executive function in persons with and without dementia. Gait Posture. 2012;35(1):126–30.CrossRef
13.
Beauchet O, et al. Poor gait performance and prediction of dementia: results from a meta-analysis. J Am Med Dir Assoc. 2016;17(6):482–90.CrossRef
14.
Lundin-Olsson L, Nyberg L, Gustafson Y. ‘Stops walking when talking’ as a predictor of falls in elderly people. Lancet. 1997;349(9052):617.CrossRef
15.
Van Iersel MB, Hoefsloot W, Munneke M, Bloem BR, Olde Rikkert MG. Systematic review of quantitative clinical gait analysis in patients with dementia. Z Gerontol Geriatr. 2004;37(1):27–32.CrossRef
16.
Hobbelen JS, Koopmans RT, Verhey FR, Habraken KM, de Bie RA. Diagnosing paratonia in the demented elderly: reliability and validity of the Paratonia Assessment Instrument (PAI). Int Psychogeriatr. 2008;20(4):840–52.CrossRef
17.
Waardenburg H, Elvers JWH, Van Vechgel F, Oostendorp RAB. Is paratonie betrouwbaar te meten? Een betrouwbaarheid onderzoek voor het meten van paratonie met de MAS en de gemodificeerde tonusschaal van Ashworth. Ned Tijdschr voor Physiother. 1999;2:30–5.
18.
Hobbelen JS, Tan FE, Verhey FR, Koopmans RT, De Bie RA. Prevalence, incidence and risk factors of paratonia in patients with dementia: a one-year follow-up study. Int Psychogeriatr. 2011;23(7):1051–60.CrossRef
19.
Bossers WJ, Van der Woude LH, Boersma F, Scherder EJ, Van Heuvelen MJ. Recommended measures for the assessment of cognitive and physical performance in older patients with dementia: a systematic review. Dement Geriatr Cogn Dis Extra. 2012;2(1):589–609.CrossRef
20.
21.
22.
Drenth H, Zuidema SU, Krijnen WP, Bautmans I, Van der Schans C, Hobbelen H. Psychometric properties of the MyotonPRO in dementia patients with paratonia. Gerontology. 2017 Dec 22.
23.
Van Deun B, Hobbelen JS, Cagnie B, Van Eetvelde B, Van Den Noortgate N, Cambier D. Reproducible Measurements of muscle characteristics using the MyotonPRO device: comparison between individuals with and without paratonia. J Geriatr Phys Ther. 2016 Dec 21.
24.
25.
Zwakhalen SM, Hamers JP, Abu-Saad HH, Berger MP. Pain in elderly people with severe dementia: a systematic review of behavioural pain assessment tools. BMC Geriatr. 2006;6:3.CrossRef
26.
Achterberg WP, et al. Pain management in patients with dementia. Clin Interv Aging. 2013;8:1471–82.CrossRef
27.
Droogsma E, Van Asselt DZ, Schölzel-Dorenbos CJ, Van Steijn JH, Van Waldervee PE, Van der Hooft CS. Nutritional status of community-dwelling elderly with newly diagnosed Alzheimer’s disease: prevalence of malnutrition and the relation of various factors to nutritional status. J Nutr Health Aging. 2013;17(7):606–10.CrossRef
28.
Roqué M, Salvà A, Vellas B. Malnutrition in community-dwelling adults with dementia (NutriAlz Trial). J Nutr Health Aging. 2013;17(4):295–9.CrossRef
29.
Pedersen BK, Saltin B. Exercise as medicine – evidence for prescribing exercise as therapy in 26 different chronic diseases. Scand J Med Sci Sports. 2015;25(Suppl 3):1–72.CrossRef
30.
Forbes D, Forbes SC, Blake CM, Thiessen EJ, Forbes S. Exercise programs for people with dementia. Cochrane Database Syst Rev. 2015 Apr 15;4:CD006489.
31.
Pedersen BK. Exercise-induced myokines and their role in chronic diseases. Brain Behav Immun. 2011;25(5):811–6.CrossRef
32.
López-Ortiz S, Valenzuela PL, Seisdedos MM, Morales JS, Vega T, Castillo-García A, Nisticò R, Mercuri NB, Lista S, Lucia A, Santos-Lozano A. Exercise interventions in Alzheimer's disease: a systematic review and meta-analysis of randomized controlled trials. Ageing Res Rev. 2021 Sep 30;72:101479.
33.
Blankevoort CG, Van Heuvelen MJ, Boersma F, Luning H, De Jong J, Scherder EJ. Review of effects of physical activity on strength, balance, mobility and ADL performance in elderly subjects with dementia. Dement Geriatr Cogn Disord. 2010;30(5):392–402.CrossRef
34.
Rolland Y, Abellan van Kan G, Vellas B. Physical activity and Alzheimer’s disease: from prevention to therapeutic perspectives. J Am Med Dir Assoc. 2008;9(6):390–405.
35.
Hobbelen JH, Tan FE, Verhey FR, Koopmans RT, De Bie RA. Passive movement therapy in severe paratonia: a multicenter randomized clinical trial. Int Psychogeriatr. 2012;24:834–44.CrossRef
36.
Van Eijle J. Werkboek PDL. Middelharnis: Mobicare; 1991.
37.
van Dijk G. PDL: Kwaliteit van leven is meer dan cijfers. Stichting PDL. Oude Tonge: Mobicare; 2008.
38.
Strøm BS, Ytrehus S, Grov EK. Sensory stimulation for persons with dementia: a review of the literature. J Clin Nurs. 2016;25(13–14):1805–34.CrossRef
39.
Ing-Randolph AR, Phillips LR, Williams AB. Group music interventions for dementia-associated anxiety: a systematic review. Int J Nurs Stud. 2015;52(11):1775–84.CrossRef
40.
Johnson JK, Chow ML. Hearing and music in dementia. Handb Clin Neurol. 2015;129:667–87.CrossRef
Metagegevens
Titel
Dementie
Auteurs
Prof. dr. F. R. J. Verhey
Dr. J. S. M. Hobbelen
Copyright
2022
Uitgeverij
Bohn Stafleu van Loghum
Boek
Geriatrie in de fysiotherapie en kinesitherapie

Print ISBN: 978-90-368-2782-9

Elektronisch ISBN: 978-90-368-2783-6

Copyright: 2022

DOI
https://doi.org/10.1007/978-90-368-2783-6_14