Skip to main content
Top

2015 | OriginalPaper | Hoofdstuk

8. De ziekte van Parkinson

Auteur : Helmy Pennarts

Gepubliceerd in: Neuropsychologische casuïstiek

Uitgeverij: Bohn Stafleu van Loghum

share
DELEN

Deel dit onderdeel of sectie (kopieer de link)

  • Optie A:
    Klik op de rechtermuisknop op de link en selecteer de optie “linkadres kopiëren”
  • Optie B:
    Deel de link per e-mail

Samenvatting

In dit hoofdstuk bespreken we de ziekte van Parkinson en – in het kort – ook verschillende typen parkinsonismen. De aandacht gaat in eerste instantie uit naar een korte beschrijving van kenmerken, risicofactoren, gevolgen en theorieën. Vervolgens richt de focus zich op een uitvoerige bespreking van een casus. De auteur baseert deze bijdrage op literatuurstudie en eigen ervaring in het werkveld van hulpverlening aan mensen met de ziekte van Parkinson en parkinsonismen.
Literatuur
go back to reference Aarnoudse, C. C., Burg, W. van de, Saan, R. J., & Deelman, B. G. (1995). Nederlandse bewerking Paced Auditory Serial Addition Test. Groningen: UMCG. Aarnoudse, C. C., Burg, W. van de, Saan, R. J., & Deelman, B. G. (1995). Nederlandse bewerking Paced Auditory Serial Addition Test. Groningen: UMCG.
go back to reference APA. (2014). DSM-5 Handboek voor de classificatie van psychische stoornissen. (Nederlandse vertaling van het Diagnostic and Statistical Manual of mental disorders, American Psychiatric Association). Amsterdam: Boom. APA. (2014). DSM-5 Handboek voor de classificatie van psychische stoornissen. (Nederlandse vertaling van het Diagnostic and Statistical Manual of mental disorders, American Psychiatric Association). Amsterdam: Boom.
go back to reference Attix, D. K., & Welsh-Bohmer, K. A. (Red.). (2006). Geriatric neuropsychology, assessment and intervention. New York: the Guilford Press. Attix, D. K., & Welsh-Bohmer, K. A. (Red.). (2006). Geriatric neuropsychology, assessment and intervention. New York: the Guilford Press.
go back to reference Balen, H. G. G. van, & Groot Zwaaftink, A. J. M. (1993). Nederlandse bewerking van de Rivermead Behavioural Memory test. Amsterdam: Pearson. Balen, H. G. G. van, & Groot Zwaaftink, A. J. M. (1993). Nederlandse bewerking van de Rivermead Behavioural Memory test. Amsterdam: Pearson.
go back to reference Bloem, B. R., Laar, T. van, Keus, S. H. J., Beer, H. de, Poot, E., Buskens, E., et al., namens de Centrale Werkgroep Multidisciplinaire richtlijn Parkinson 2006–2010. (2010). Multidisciplinaire richtlijn Ziekte van Parkinson. Alphen aan den Rijn: Van Zuiden Communications. Bloem, B. R., Laar, T. van, Keus, S. H. J., Beer, H. de, Poot, E., Buskens, E., et al., namens de Centrale Werkgroep Multidisciplinaire richtlijn Parkinson 2006–2010. (2010). Multidisciplinaire richtlijn Ziekte van Parkinson. Alphen aan den Rijn: Van Zuiden Communications.
go back to reference Bouma, A., Mulder, J., Lindeboom, J., & Schmand, B. (Red.). (2012). Handboek neuropsychologische diagnostiek (2e druk). Amsterdam: Pearson. Bouma, A., Mulder, J., Lindeboom, J., & Schmand, B. (Red.). (2012). Handboek neuropsychologische diagnostiek (2e druk). Amsterdam: Pearson.
go back to reference Cummings, J. L., Mega, M., Gray, K., Rosenberg-Thompson, S., Carusi, D. A., & Gornbein, J. (1994). The neuropsychiatric inventory: Comprehensive assessment of psychopathology in dementia. Neurology, 44(12), 2308–2314.CrossRefPubMed Cummings, J. L., Mega, M., Gray, K., Rosenberg-Thompson, S., Carusi, D. A., & Gornbein, J. (1994). The neuropsychiatric inventory: Comprehensive assessment of psychopathology in dementia. Neurology, 44(12), 2308–2314.CrossRefPubMed
go back to reference Duits, A., & Leplow, B. (2011). Ziekte van Parkinson, diagnostiek en behandeling voor de professional. Amsterdam: Hogrefe uitgevers. Duits, A., & Leplow, B. (2011). Ziekte van Parkinson, diagnostiek en behandeling voor de professional. Amsterdam: Hogrefe uitgevers.
go back to reference Duits, A., & Smeding, H. (2012). Het Parkinsonspectrum. In R. Kessels, P. Eling, R. Ponds, J. Spikman, & M. van Zandvoort (Red.), Klinische neuropsychologie. Amsterdam: Boom. Duits, A., & Smeding, H. (2012). Het Parkinsonspectrum. In R. Kessels, P. Eling, R. Ponds, J. Spikman, & M. van Zandvoort (Red.), Klinische neuropsychologie. Amsterdam: Boom.
go back to reference Emre, M., Aarsland, D., & Brown, R., et al. (2007). Clinical diagnostic criteria for dementia associated with Parkinson’s disease. Movement Disorders, 22, 1689–1707.CrossRefPubMed Emre, M., Aarsland, D., & Brown, R., et al. (2007). Clinical diagnostic criteria for dementia associated with Parkinson’s disease. Movement Disorders, 22, 1689–1707.CrossRefPubMed
go back to reference Endler, N., & Parker, J. D. A. (1999). Coping Inventory Stressful Situations (CISS). (Multi Health Systems). Amsterdam: Pearson. Endler, N., & Parker, J. D. A. (1999). Coping Inventory Stressful Situations (CISS). (Multi Health Systems). Amsterdam: Pearson.
go back to reference Fahn, S., Elton, R. L., & Members, U. P. (1987). Unified Parkinson’s disease rating scale. In S. Fahn, C. D. Marsden, M. Goldstein, & D. B. Calne (Red.), Recent developments in Parkinson’s disease (Vol. 2153–2163). New York: Macmillan Healthcare Information. Fahn, S., Elton, R. L., & Members, U. P. (1987). Unified Parkinson’s disease rating scale. In S. Fahn, C. D. Marsden, M. Goldstein, & D. B. Calne (Red.), Recent developments in Parkinson’s disease (Vol. 2153–2163). New York: Macmillan Healthcare Information.
go back to reference Flens, C., & Kollaard, S. (Red.). (2012). Zorgboek parkinsonismen. Amsterdam: Stichting September. Flens, C., & Kollaard, S. (Red.). (2012). Zorgboek parkinsonismen. Amsterdam: Stichting September.
go back to reference Graaf, A. de, & Deelman, B. G. (1991). Cognitieve screeningstest. Lisse: Swets Test Publishers. Graaf, A. de, & Deelman, B. G. (1991). Cognitieve screeningstest. Lisse: Swets Test Publishers.
go back to reference Hammes, J. G. W. (1971). Stroop Kleur-Woord Test. Amsterdam: Pearson Assessment and Information. Hammes, J. G. W. (1971). Stroop Kleur-Woord Test. Amsterdam: Pearson Assessment and Information.
go back to reference Hendriks, M., Kessels, R., Gorissen, M., Schmand, B., & Duits, A. (Red.). (2014). Neuropsychologische diagnostiek. De klinische praktijk. Amsterdam: Boom. Hendriks, M., Kessels, R., Gorissen, M., Schmand, B., & Duits, A. (Red.). (2014). Neuropsychologische diagnostiek. De klinische praktijk. Amsterdam: Boom.
go back to reference International Classification of Functioning, Disability and Health. (2001). Geneve: World Health Organisation. International Classification of Functioning, Disability and Health. (2001). Geneve: World Health Organisation.
go back to reference Janssen, E., & Kollaard, S. (Red.). (2011). Zorgboek Ziekte van Parkinson. Amsterdam: Stichting September. Janssen, E., & Kollaard, S. (Red.). (2011). Zorgboek Ziekte van Parkinson. Amsterdam: Stichting September.
go back to reference Jonker, C., Slaets, J. P. J., & Verhey, F. R. J. (2009). Handboek dementie. Houten: Bohn Stafleu van Loghum.CrossRef Jonker, C., Slaets, J. P. J., & Verhey, F. R. J. (2009). Handboek dementie. Houten: Bohn Stafleu van Loghum.CrossRef
go back to reference Kuks, J. B. M., & Snoek, J. W. (2012). Klinische neurologie. Houten: Bohn Stafleu van Loghum.CrossRef Kuks, J. B. M., & Snoek, J. W. (2012). Klinische neurologie. Houten: Bohn Stafleu van Loghum.CrossRef
go back to reference Laar, T. van. (2010). QuickScan. Arnhem: Novartis Pharma NL. Laar, T. van. (2010). QuickScan. Arnhem: Novartis Pharma NL.
go back to reference Lezak, M. D., Howieson, D. B., Bigler, E. D., & Tranel, D. (2012). Neuropsychological assessment (fifth ed.). New York: Oxford University Press. Lezak, M. D., Howieson, D. B., Bigler, E. D., & Tranel, D. (2012). Neuropsychological assessment (fifth ed.). New York: Oxford University Press.
go back to reference Lindeboom, J., & Schmand, B. (2003). Visuele Associatietest. Leiden: PITS Uitgeverij B.V. Lindeboom, J., & Schmand, B. (2003). Visuele Associatietest. Leiden: PITS Uitgeverij B.V.
go back to reference Lindeboom, J., Koene, T., & Matto, D. (1993). Expanded mental control test. (Nederlandse bewerking). Amsterdam: VUMC. Lindeboom, J., Koene, T., & Matto, D. (1993). Expanded mental control test. (Nederlandse bewerking). Amsterdam: VUMC.
go back to reference Luteijn, F., & Barelds, D. P. H. (2004). Groninger Intelligentietest 2. Amsterdam: Pearson. Luteijn, F., & Barelds, D. P. H. (2004). Groninger Intelligentietest 2. Amsterdam: Pearson.
go back to reference Marinus, J., Visser, M. J., Verwey, F. R. J., MIddelkoop, H. J. M., Stiggelbout A. M. & van HIlten, J. J. (2003). Assessment of Parkinson Disease. Neurology, 61(9), 1222–1228. Marinus, J., Visser, M. J., Verwey, F. R. J., MIddelkoop, H. J. M., Stiggelbout A. M. & van HIlten, J. J. (2003). Assessment of Parkinson Disease. Neurology, 61(9), 1222–1228.
go back to reference Meyers, J. F., & Meyers, K. R. (1995). The rey complex figure test and recognition trial. Lutz: Psychological Assessment Resources. Meyers, J. F., & Meyers, K. R. (1995). The rey complex figure test and recognition trial. Lutz: Psychological Assessment Resources.
go back to reference Raven, J. C., Court, J. H., & Raven, J. (1998). Raven progressive matrices. Amsterdam: Pearson. Raven, J. C., Court, J. H., & Raven, J. (1998). Raven progressive matrices. Amsterdam: Pearson.
go back to reference Reitan, R. M., & Wolfson, D. (1985). Trail making test. (Nederlandse versie). Amsterdam: Pearson Assessment. Reitan, R. M., & Wolfson, D. (1985). Trail making test. (Nederlandse versie). Amsterdam: Pearson Assessment.
go back to reference Saan, R. J., & Deelman, B. G. (1986). Nieuwe 15-Woordentest. Groningen: Afdeling Neuropsychologie UMCG. Saan, R. J., & Deelman, B. G. (1986). Nieuwe 15-Woordentest. Groningen: Afdeling Neuropsychologie UMCG.
go back to reference Spliethoff-Kamminga, N. G. A. (Red.). (2006). Patiënt Educatie Programma Parkinson (PEPP). Amsterdam: Harcourt Book Publishers. Spliethoff-Kamminga, N. G. A. (Red.). (2006). Patiënt Educatie Programma Parkinson (PEPP). Amsterdam: Harcourt Book Publishers.
go back to reference Spliethoff-Kamminga, N. G. A., Zwinderman, A. H., Springer, M. P., & Roos, R. A. C. (2003). Psychosocial problems in Parkinson’s disease: Evaluation of a disease specific questionnaire. Movement Disorders, 18(5), 503–509.CrossRefPubMed Spliethoff-Kamminga, N. G. A., Zwinderman, A. H., Springer, M. P., & Roos, R. A. C. (2003). Psychosocial problems in Parkinson’s disease: Evaluation of a disease specific questionnaire. Movement Disorders, 18(5), 503–509.CrossRefPubMed
go back to reference Vos, P. G. (1998). Bourdon-Vos test (3e herziene uitgave). Lisse: Swets & Zeitlinger B.V. Vos, P. G. (1998). Bourdon-Vos test (3e herziene uitgave). Lisse: Swets & Zeitlinger B.V.
go back to reference Wechsler, D. (2012). WAIS-IV NL. Wechsler Adult Intelligence Scale – (4e druk) – Nederlandstalige bewerking: technische handleiding, afname- en scoringshandleiding. Amsterdam: Pearson. Wechsler, D. (2012). WAIS-IV NL. Wechsler Adult Intelligence Scale – (4e druk) – Nederlandstalige bewerking: technische handleiding, afname- en scoringshandleiding. Amsterdam: Pearson.
go back to reference Wirdefeldt K., Adami, H.-O., Cole, Ph., Trichopoulos, D., & Mandel, J. (2011). Epidemiology and etiology of Parkinson’s disease: A review of the evidence. European Journal of Epidemiology, 26, S1–S58.CrossRefPubMed Wirdefeldt K., Adami, H.-O., Cole, Ph., Trichopoulos, D., & Mandel, J. (2011). Epidemiology and etiology of Parkinson’s disease: A review of the evidence. European Journal of Epidemiology, 26, S1–S58.CrossRefPubMed
go back to reference Wit, J. de, & Compaan, E. (2005). Differentiële Aanlegtest. Amsterdam: Pearson Assessment and Information BV. Wit, J. de, & Compaan, E. (2005). Differentiële Aanlegtest. Amsterdam: Pearson Assessment and Information BV.
go back to reference APA. (2008). Diagnostische criteria van de DSM-IV-TR. (Nederlandse vertaling (2008)). Amsterdam: Pearson. APA. (2008). Diagnostische criteria van de DSM-IV-TR. (Nederlandse vertaling (2008)). Amsterdam: Pearson.
go back to reference APA. (2013). Diagnostic and statistical manual of mental disorders. (DSM-5) (5th ed.). Washington: American Psychiatric Publishing. APA. (2013). Diagnostic and statistical manual of mental disorders. (DSM-5) (5th ed.). Washington: American Psychiatric Publishing.
go back to reference Duits, A., & Leplow, B. (2011). Ziekte van Parkinson. Diagnostiek en behandeling voor de professional. Amsterdam: Hogrefe. Duits, A., & Leplow, B. (2011). Ziekte van Parkinson. Diagnostiek en behandeling voor de professional. Amsterdam: Hogrefe.
go back to reference Maji, H., Connolly, S., Kitchen N., Lambert, C., & Mehta, K. (2014). Oxford handbook of neurology (2e druk). New York: Oxford University Press. Maji, H., Connolly, S., Kitchen N., Lambert, C., & Mehta, K. (2014). Oxford handbook of neurology (2e druk). New York: Oxford University Press.
go back to reference Ravdin, L., & Katzen, H. L. (2013). Handbook on neuropsychology of aging and dementia. New York: Springer Verlag.CrossRef Ravdin, L., & Katzen, H. L. (2013). Handbook on neuropsychology of aging and dementia. New York: Springer Verlag.CrossRef
Metagegevens
Titel
De ziekte van Parkinson
Auteur
Helmy Pennarts
Copyright
2015
Uitgeverij
Bohn Stafleu van Loghum
DOI
https://doi.org/10.1007/978-90-368-0417-2_8