Skip to main content
Mijn bibliotheek
Shop
Nieuws Boeken Tijdschriften E-learning Web-tv Video Audio
Tips voor Mijn BSL
UITGEBREID ZOEKEN
Inloggen
Top
Gepubliceerd in:
Inleiding hoofdstuk lezen eerste hoofdstuk lezen

2015 | OriginalPaper | Hoofdstuk

12. De ziekte van Alzheimer

Auteurs : Paul de Wit, Mayke Derix

Gepubliceerd in: Neuropsychologische casuïstiek

Uitgeverij: Bohn Stafleu van Loghum

Log in om toegang te krijgen
share
DELEN

Deel dit onderdeel of sectie (kopieer de link)

  • Optie A:
    Klik op de rechtermuisknop op de link en selecteer de optie “linkadres kopiëren”
  • Optie B:
    Deel de link per e-mail
    Link delen
publish
Publiceer nu

Samenvatting

In dit hoofdstuk wordt een 76-jarige man beschreven die aanvankelijk, met alleen een geheugenstoornis, redelijk goed functioneert. In de loop der jaren neemt de geheugenstoornis toe. Op andere cognitieve domeinen ontstaan dan ook stoornissen en uiteindelijk wordt de diagnose beginnende dementie gesteld, hoogstwaarschijnlijk door de ziekte van Alzheimer. Het diagnostische proces – dat zich uitstrekt over enkele jaren – wordt gedetailleerd beschreven, net als effecten van cognitief disfunctioneren op de dagelijkse activiteiten. Begonnen wordt met de diagnostische criteria die van belang zijn voor de (neuro)psycholoog betrokken bij neuropsychologische diagnostiek bij dementiepatiënten, inclusief algemene richtlijnen, bedoeld voor alle disciplines. Het neuropsychologisch (test)onderzoek wordt gedetailleerd beschreven. Ook wordt een behandeltraject voor patiënt en echtgenote uiteengezet, bestaande uit methodieken waarmee zij worden ondersteund in het zo goed als mogelijk volhouden van hun dagelijkse activiteiten. Doel hierbij is de patiënt in zijn sociaal functioneren te ondersteunen, waarbij een zo hoog mogelijke kwaliteit van leven wordt beoogd.
vorige hoofdstuk Het cerebrovasculair accident
volgende hoofdstuk Vasculaire dementie
Literatuur
Agnew, S. K., & Morris, R. G. (1998). The heterogeneity of anosognosia for memory impairment in Alzheimer’s disease: A review of the literature and a proposed model. Aging & Mental Health, 2, 7–19.CrossRef
APA. (2000). DSM-IV-TR, 4e herziene druk. Washington: American Psychiatric Association.
APA. (2014). DSM-5 Handboek voor de classificatie van psychische stoornissen. (Nederlandse vertaling van het Diagnostic and Statistical Manual of mental disorders). Amsterdam: Boom.
Ballard, C. G., Ayre, G., O’Brien, J., Sahgal, A., McKeith, I. G., Ince, P. G., & Perry, R. H. (1999). Simple standardized neuropsychological assessment aid in the differential diagnosis of dementia with Lewy bodies form Alzheimer’s disease and vascular dementia. Dementia and Geriatric Cognitive Disorders, 10, 104–108.CrossRefPubMed
Bouma, A., Mulder, J., Lindeboom, J., & Schmand, B. (Red.). (2012). Handboek neuropsychologische diagnostiek. Amsterdam: Pearson.
Calderon, J., Perry, R. J., Erzinclioglu, S. W., Berrios, G. E., Dening, T. R., & Hodges, J. R. (2001). Perception, attention, and working memory are disproportionately impaired in dementia with Lewy bodies compared with Alzheimer’s disease. Journal of Neurology, Neurosurgery, Psychiatry, 70, 157–164.CrossRefPubMedPubMedCentral
Derix, M.M.A., Korten, E., Teunisse, S., Jelicic, M., Lindeboom, J., Walstra, G. J. M., & Gool, W. A. van (2005). CAMDEX-R/N: De Nederlandse versie van de Cambridge Examination for Mental Disorders of the Elderly-Revised. Handleiding. Amsterdam: Pearson Assessment and Information B. V.
Folstein, M. F., Folstein, S. E., & McHugh, P. R. (1975). “Mini Mental State”, A practical method for grading the cognitive state of patients for the clinician. Journal of Psychiatric Research, 12, 189–198.CrossRefPubMed
Graaf, A. de, & Deelman, B. G. (1991). Cognitieve screenings test. Handleiding. Lisse: Swets & Zeitlinger.
Graetz, P., De Bleser, R., & Willmes, K. (2008). Akense Afasie Test, Handleiding. Amsterdam: Hogrefe Uitgevers.
Heugten, C. M. van, & Geusgens, C. (2004). Handleiding apraxie test. Hoensbroek: Kenniscentrum voor Revalidatie en Handicap (iRv).
Hughes, C. P., Berg, L., Danziger, W. L., Coben, L. A., & Martin, R. L. (1982). A new clinical scale for the staging of dementia. The British Journal of Psychiatry, 140, 566–572.CrossRefPubMed
Jacobs, H. I. L., Boxtel, M. P. J. van, Jolles, J., Verhey, F. R. J., & Uylings, H. B. M. (2012). Parietal cortex matters in Alzheimer’s disease: An overview of structural, functional and metabolic finding. Neuroscience and Biobehavioral Reviews, 36, 297–309.CrossRefPubMed
Jonghe, J. F. de, Kat, M. G., Kalisvaart, C. J., & Boelaart, L. (2003). Neuropsychiatric inventory questionnaire (NPI-Q): A validity study of the Dutch form. Tijdschrift voor Gerontologie en Geriatrie, 34, 74–77.PubMed
Kat, M. G., Jonge, J. F. de, Aalten, P., Kalisvaart, C. J., Dröes, R. M., & Verhey, F. R. (2002). Neuropsychiatric symptoms of dementia: Psychometric aspects of the Dutch Neuropsychiatric Inventory (NPI). Tijdschrift voor Gerontologie en Geriatrie, 33, 150–155.PubMed
Kaufman, A. S., & Kaufman, N. L. (1994). K-SNAP. Kaufman short neuropsychological assessment procedure. Circle Pines: American Guidance Service.
Leenders, K. L. (2009). Parkinson en Lewy-body-dementie. In C. Jonker & J. P. J. Slaets (Red.), Handboek dementie: laatste inzichten in diagnostiek en behandeling. Houten: Bohn Stafleu van Loghum.
Lezak, M. D., Howieson, D. B., Bigler, E. D., & Tranel, D. (2012). Neuropsychological Assessment (5e ed.). Oxford: Oxford University Press.
Luteijn, F., & Barelds, D. P. H. (2004). Groninger Intelligentie Test (GIT-2). Handleiding. Amsterdam: Harcourt Test Publishers.
Mampaey, E., Storms, G., & Mariën, P. (2012). Boston Naming Test (BNT). In A. Bouma, J. Mulder, & J. Lindeboom (Red.), Handboek neuropsychologische diagnostiek (pag. 169–186). Amsterdam: Pearson.
McKhann, G. M., Knopman, D. S., Chertkow, H., et al. (2011). The diagnosis of dementia due to Alzheimer’s disease: Recommendations 20 from the national institute on Aging-Alzheimer’s association workgroups on diagnostic guidelines for Alzheimer’s disease. Alzheimer’s & Dementia, 7, 263–269.CrossRef
Meijer, S. (RIVM) (2014). Dementie samengevat. In Volksgezondheid Toekomst Verkenning, Nationaal Kompas Volksgezondheid. Bilthoven: RIVM. <http://​www.​nationaalkompas.​nl> Nationaal Kompas Volksgezondheid\Gezondheidstoestand\Ziekten en aandoeningen\Psychische stoornissen\Dementie. Geraadpleegd op: 23 juni 2014.
Morris, R. G., & Hannesdottir, K. (2004). Loss of ‘awareness’ in Alzheimer’s disease. In R. G. Morris & J. T. Becker (Red.), The neuropsychology of Alzheimer’s disease (pag. 275–296). Oxford: Oxford University Press.
Mulder, J., Dekker, R., & Dekker, P. H. (2005). Kaufman en Kaufman 1994 Neuropsychological Screening. Leiden: PITS Uitgeverij BV.
Nederlandse Vereniging voor Klinische Geriatrie (NVKG). (2014). Richtlijn Diagnostiek en behandeling van dementie. Utrecht: De Tijdstroom.
Nederlandse Vereniging voor Neuropsychologie (NVN). (2014). Diagnostiek en behandeling van MCI en dementie. Houten: Bohn Stafleu van Loghum.
Parasuraman, R. (2006). Attentional functioning in Alzheimer’s disease. In R. G. Morris & J. T. Becker (Red.), Cognitive neuropsychology of Alzheimer’s disease. Oxford: Oxford University Press.
Pfeffer, R. I., Kurosaki, T. T., & Harrah, C. H., et al. (1982). Measurement of functional activities of older adults in the community. Journal of Gerontology, 37, 323–329.
Scheltens, Ph., Flier, W. M. van der, Rozemuller, A. M., & Pijnenburg, Y. A. L. (2009). Ziekte van Alzheimer. In C. Jonker & J. P. J. Slaets (Red.), Handboek dementie: laatste inzichten in diagnostiek en behandeling (pag. 197–209). Houten: Bohn Stafleu van Loghum.CrossRef
Schmand, B., Huizenga, H. M., & Gool, W. A. van (2010). Meta-analysis of CSF and MRI biomarkers for detecting preclinical Alzheimer’s disease. Psychological Medicine, 40, 135–145.CrossRefPubMed
Snowden, J. S., Thompson, J. C., Stopford, C. L., Richardson, A. M. T., Gerhard, A., Neary, D., & Mann, D. M. A. (2011). The clinical diagnosis of early-onset dementias: Diagnostic accuracy and clinicopathological relationships. Brain, 134, 2478–2492.CrossRefPubMed
Spaan, P. E. J. (2012). Cognitieve achteruitgang bij normale veroudering en de ziekte van Alzheimer: Een continue of een discontinue overgang. Tijdschrift voor neuropsychologie, 7, 3–15.
Teunisse, S., & Derix, M.M.A. (1991). Measurement of activities of daily living in patients with dementia living at home: Development of a questionnaire. Tijdschrift voor Gerontologie en Geriatrie, 22, 53–59.PubMed
Vandenberge, R. (2009). Vasculaire dementie. In C. Jonker & J. P. J. Slaets (Red.), Handboek dementie: laatste inzichten in diagnostiek en behandeling. Houten: Bohn Stafleu van Loghum.
Visser, P. J., & Verhey, F. R. J. (2008). Mild cognitive impairment as predictor of Alzheimer’s disease in clinical practice; effects of age and diagnostic criteria. Psychological Medicine, 38, 113–122.CrossRefPubMed
Wechsler, D. (2005). WAIS-III-NL: Nederlandstalige bewerking: Technische handleiding (herziene uitgave). Amsterdam: Pearson Assessment and Information B. V.
Winblad, B., Palmer, K., Kivipelto, M., Jelic, V., Fratiglioni, L., Wahlund, L.-O., et al. (2004). Mild cognitive impairment – Beyond controversies, towards a consensus: Report of the International Working Groep on mild cognitive impairment. Journal of Internal Medicine, 256, 240–246.CrossRefPubMed
Wit, P. F. M. de, & Derix, M.M.A. (2011). Dementie van het type Alzheimer en ziekte-inzicht. In J.A.M. Vandermeulen, J. A. den Boer, & M.M.A. Derix (Red.), Onderzoek naar bewustzijn: neurofilosofie, neurobiology, neuropsychologie (pag. 269–287). Amsterdam: Boom.
Yesavage, J. A., & Sheikh, J. I. (1986). Geriatric depression scale: Recent evidence and development of a shorter version. Clinical Gerontologist, 5, 165–173.CrossRef
Coffey, C. E., & Cummings, J. L. (2011). Geriatric neuropsychiatry,(3rd ed.). Washington: American Psychiatric Press.
Dirksen, R., Kessels, R., Hoogeveen, F., & Dixhoorn, I. van (2011). Opnieuw geleerd, oud gedaan: Over het lerend vermogen van mensen met dementie. Utrecht: Kosmos uitgevers.
Joosten, L., Berg, S. van den, & Teunisse, J. P. (2008). Help me even herinneren. Houten: Bohn Stafleu van Loghum.CrossRef
Wilson, B. A., Alderman, N., Burgess, P. W., Emslie, H., & Evans, J. J. (1996). Behavioural Assessment of the Dysexecutive Syndrome (BADS). Bury St. Edmunds: Thames Valley Test Company.
Metagegevens
Titel
De ziekte van Alzheimer
Auteurs
Paul de Wit
Mayke Derix
Copyright
2015
Uitgeverij
Bohn Stafleu van Loghum
Boek
Neuropsychologische casuïstiek

Print ISBN: 978-90-368-0416-5

Elektronisch ISBN: 978-90-368-0417-2

Copyright: 2015

DOI
https://doi.org/10.1007/978-90-368-0417-2_12