De Volksgezondheid Toekomst Verkenning als infrastructuur voor evidence-based gezondheidsbeleid

Binnen de openbare gezondheidszorg speelt de notie van op ’evidence’ gebaseerd beleid een steeds grotere rol. In dit artikel worden de rol en de betekenis van de VTV beschreven als kennisinstrument voor (overheids)beleid. Vanuit een wetenschapssociologische benadering is onderzocht op welke wijze de VTV zich positioneert als kennisinstrument binnen het gezondheidsbeleid. In hoeverre kunnen we hier spreken van ‘evidence-based policy’ en wat voor vorm neemt dat dan aan? De VTV fungeert, zoals blijkt uit onze analyse, als consensusplatform voor wetenschappelijke kennis waarbij steeds de juiste balans tussen wetenschap en beleid gezocht moet worden. De VTV heeft daarvoor een infrastructuur in het leven geroepen die de participatie van zowel wetenschappers als beleidsmakers in het proces van totstandkoming van de VTV coördineert, zonder dat beiden in elkaars vaarwater terechtkomen. De VTV manifesteert zich frontstage als een wetenschappelijk gefundeerd kennisinstrument met een duidelijke rol binnen het beleidsproces van de overheid. Anderzijds vergt deze rol backstage veel informeel overleg en onderhandeling tussen verschillende actoren uit alle lagen van de overheid en het centrum VTV in het VTV proces. De opzet van de VTV maakt deze twee posities mogelijk. De huidige ontwikkelingen binnen het zorgstelsel vereisen een grotere rol voor lagere overheden, provincies en gemeenten in het zorgdragen voor een goed functionerende openbare gezondheidszorg. Regionale en lokale overheden hebben daarvoor instrumenten nodig die vaak nog niet zijn ontwikkeld. De manier waarop de VTV vorm geeft aan haar gezaghebbende rol binnen het evidence based gezondheidsbeleid van de centrale overheid kan als ’good practice’ dienen voor de verdere ontwikkeling van beleidsinstrumenten voor lokale en regionale overheden, bijvoorbeeld bij het opzetten van lokale VTV’s. De belangrijkste les is dat bruikbare kennis alleen tot stand kan komen in de interactie tussen beleidsmakers en experts. Daarvoor vormen backstage coördinatie van informele contacten tussen experts en beleidsmaker een noodzakelijke voorwaarde voor evidence based gezondheidsbeleid.