Ga naar de hoofdinhoud
Top

De vijf kwaliteitsuitdagingen van zorgorganisaties

Een praktische aanpak

  • 2025
  • Boek
insite
ZOEKEN

Over dit boek

Dit boek helpt om van zorgorganisaties duurzame, hoog presterende instellingen te maken. Het beschrijft de vijf belangrijkste kwaliteitsuitdagingen voor zorgorganisaties, én het geeft een schat aan direct toepasbare oplossingen. Het boek richt zich primair op bestuurders, managers en kwaliteitsfunctionarissen.

De vijf kwaliteitsuitdagingen van zorgorganisaties focust op de ruggengraat van elke zorginstelling: de interne organisatiekwaliteit. Het gaat daarbij uit van het hoogpresterende organisatie (HPO)-raamwerk. Met heldere inzichten en inspirerende praktijkvoorbeelden laat het boek zien hoe verbetering van de interne organisatie uiteindelijk ook leidt tot betere zorg en hogere cliënttevredenheid.

Het boek doet dat aan de hand van het hoe en waarom van de vijf belangrijkste kwaliteitsuitdagingen. Die draaien om het bouwen van een toekomstbestendig besturingsmodel, om het zijn van een plek waar iedereen wil werken, om het benutten van de kracht van nieuw leiderschap, om het verbeteren van processen, én om het creëren van betere samenwerkingen.

André de Waal is managing partner en academisch directeur van het HPO Center, een organisatie die wereldwijd onderzoek doet naar de kenmerken van high performance organisaties, en die organisaties helpt hoog presterend te worden.

Inhoudsopgave

Voorwerk
1. Het belang van een kwalitatief goede gezondheidszorgsector
Samenvatting
De Nederlandse gezondheidszorgsector speelt een cruciale rol in economische en sociale stabiliteit. Universele toegang tot zorg vermindert ongelijkheden en versterkt sociale cohesie. Hoge zorgkwaliteit leidt tot minder ziekteverzuim en verhoogt de productiviteit. Innovaties, zoals medische technologie en kunstmatige intelligentie (artificial intelligence, AI), stimuleren economische groei en verbeteren zorgdiensten. De COVID-19-pandemie onderstreepte het belang van een robuust zorgsysteem voor crisisbeheer. Investeren in zorgkwaliteit is essentieel om toekomstige uitdagingen aan te kunnen. Naast het medische aspect is er specifiek aandacht nodig voor het welzijn van zorgverleners en voor het creëren en in stand houden van een efficiënte organisatie. De noodzaak om de interne organisatiekwaliteit te verbeteren is van groot belang voor het leveren van duurzame, hoogwaardige zorg. Dit boek richt zich op praktische manieren om de kwaliteit van zorgorganisaties te verhogen, via het HoogPresterende Organisatie (HPO)-raamwerk.
André de Waal, Marco Schreurs, Liesbeth ten Have-Schoonhoven
2. Het HPO-raamwerk
Samenvatting
Het hoogpresterende organisatie (HPO)-raamwerk biedt een systematische aanpak om zorgorganisaties te transformeren naar hoogpresterende instellingen. Dit raamwerk bestaat uit vijf factoren: kwaliteit van management, openheid en actiegerichtheid, langetermijngerichtheid, continue verbetering en vernieuwing, en medewerkerskwaliteit. De HPO-diagnose meet de mate waarin een organisatie aan deze kenmerken voldoet en identificeert op basis daarvan kwaliteitsverbeterpunten. Zorgorganisaties kunnen het raamwerk toepassen via inspiratiesessies, diagnoses en/of strategische transformaties. Door synergie met kwaliteitsmanagementsystemen, zoals ISO9001 en HKZ, versterkt het HPO-raamwerk de cultuur van continue verbetering. Praktijkvoorbeelden tonen hoe dit raamwerk in diverse zorgomgevingen succesvol wordt toegepast, met positieve effecten op cliënttevredenheid, efficiëntie en medewerkerstevredenheid.
André de Waal, Marco Schreurs, Liesbeth ten Have-Schoonhoven
3. Identificatie van de kwaliteitsuitdagingen
Samenvatting
De Nederlandse zorgsector staat voor grote uitdagingen door vergrijzing, personeelstekorten en steeds meer mensen die lijden aan een chronische ziekte. Het HPO-raamwerk identificeert vijf kwaliteitsuitdagingen die essentieel zijn voor duurzame verbetering. Deze uitdagingen omvatten besturingsmodellen, aantrekkelijk werkgeverschap, nieuw leiderschap, procesoptimalisatie en interne en externe samenwerkingen. Door deze uitdagingen structureel aan te pakken, kunnen zorgorganisaties de kwaliteit van zorg verbeteren. Praktijkvoorbeelden illustreren hoe zorgorganisaties deze uitdagingen herkennen en overwinnen. Dit hoofdstuk biedt een overzicht van de trends en kwaliteitsuitdagingen die de zorgsector beïnvloeden en benadrukt de noodzaak van een strategische en duurzame verbeteraanpak.
André de Waal, Marco Schreurs, Liesbeth ten Have-Schoonhoven
4. Uitdaging 1: bouw een toekomstbestendig besturingsmodel
Samenvatting
Een toekomstbestendig besturingsmodel is cruciaal voor duurzame zorgkwaliteit. Het management en de raad van bestuur spelen een centrale rol bij het formuleren en uitvoeren van strategische visies. In dit hoofdstuk worden praktische stappen aangeboden om hierbij te ondersteunen: het opzetten van een strategiekaart en de integratie van technologische ontwikkelingen. De cliëntreis staat centraal voor procesverbetering, met een focus op efficiëntie en cliëntgerichte zorg. Innovatie en flexibiliteit zijn noodzakelijk om in te spelen op veranderingen in de zorgomgeving. Voorbeelden tonen succesvolle implementaties van strategische modellen die de zorgkwaliteit verhogen.
André de Waal, Marco Schreurs, Liesbeth ten Have-Schoonhoven
5. Uitdaging 2: maak van de organisatie een plek waar iedereen wil (blijven) werken
Samenvatting
Goed werkgeverschap is een voorwaarde om personeelstekorten in de zorgsector aan te pakken. Om hoge werkdruk en uitstroom te voorkomen, is het essentieel dat de zorgorganisatie een cultuur van werkgeluk en duurzame inzetbaarheid creëert. Dit hoofdstuk bespreekt oorzaken van personeelsverloop en biedt strategieën om het werkplezier bij de medewerkers te vergroten. Praktische ideeën omvatten het versterken van vitaliteit en het snel invullen van openstaande vacatures. Organisaties die investeren in medewerkerstevredenheid en werkplezier ervaren hogere retentie en betere zorgkwaliteit. Voorbeelden tonen hoe zorginstellingen succesvol aantrekkelijke werkplekken creëren, wat resulteert in tevreden medewerkers en cliënten.
André de Waal, Marco Schreurs, Liesbeth ten Have-Schoonhoven
6. Uitdaging 3: benut de kracht van nieuw leiderschap
Samenvatting
Nieuw leiderschap is essentieel voor duurzame kwaliteit in de zorgsector. Dit hoofdstuk bespreekt de kenmerken van effectieve leiders, zoals de hoogpresterende managerial leider en het gebruik van T-shaped management. Leiders dienen flexibel, besluitvaardig en resultaatgericht te zijn, terwijl ze medewerkers ondersteunen en coachen. Tools zoals de Gemba-walk (een methode waarbij leiders het werkproces op de werkvloer observeren en verbeteren) en de PDCA-cyclus bevorderen continue verbetering. Daarnaast is het belangrijk om verschillende generaties, zoals Gen Z, effectief te managen. Praktische voorbeelden tonen hoe nieuw leiderschap zorgt voor een cultuur van betrokkenheid, innovatie en efficiënte besluitvorming.
André de Waal, Marco Schreurs, Liesbeth ten Have-Schoonhoven
7. Uitdaging 4: verbeter de processen
Samenvatting
Procesverbetering is cruciaal voor een efficiënte zorgorganisatie. Dit hoofdstuk beschrijft methoden om werkprocessen succesvol te optimaliseren en bureaucratie te verminderen. Het implementeren van de PDCA-cyclus en het betrekken van medewerkers bij procesverbetering versterken de acceptatie en efficiëntie. Continu verbeteren betekent het identificeren en elimineren van verspillingen en knelpunten. Praktijkvoorbeelden tonen hoe zorgorganisaties met gestructureerde procesverbetering betere resultaten behalen, zowel voor cliënten als medewerkers. De focus ligt op het creëren van een cultuur waarin procesoptimalisatie een integraal onderdeel is van het dagelijks werk.
André de Waal, Marco Schreurs, Liesbeth ten Have-Schoonhoven
8. Uitdaging 5: creëer betere interne en externe samenwerkingen
Samenvatting
Effectieve samenwerking binnen en buiten zorgorganisaties is essentieel voor kwaliteitsverbetering. Dit hoofdstuk benadrukt het belang van het doorbreken van silo’s en het gebruiken van multidisciplinaire teams. Interne communicatie en samenwerking tussen afdelingen verbeteren de cliëntreis en zorguitkomsten. Externe partnerschappen met andere zorginstellingen, gemeenten en leveranciers versterken de zorgketen. Praktijkvoorbeelden tonen hoe succesvolle samenwerkingen leiden tot efficiëntere zorg en grotere cliënttevredenheid. Een gedeelde visie op zorg vormt de basis voor duurzame samenwerkingsverbanden.
André de Waal, Marco Schreurs, Liesbeth ten Have-Schoonhoven
9. De transformatieaanpak naar een hogere kwaliteit
Samenvatting
Dit hoofdstuk beschrijft de aanpak voor een succesvolle kwaliteitstransformatie binnen zorgorganisaties. De focus ligt op het ontwikkelen van actieplannen en het aanstellen van kwaliteitscoaches om verbeteringen te implementeren. Succesfactoren voor transformatie zijn onder andere flexibiliteit, discipline en betrokkenheid van medewerkers. Integratie van kwaliteitsinitiatieven in het dagelijkse werkproces zorgt voor duurzame verbetering. Praktijkvoorbeelden tonen hoe zorginstellingen met behulp van het HPO-raamwerk en actiegerichte strategieën hun kwaliteit significant verhogen en beter inspelen op uitdagingen.
André de Waal, Marco Schreurs, Liesbeth ten Have-Schoonhoven
10. Tot slot
Samenvatting
Het slothoofdstuk reflecteert op de vijf kwaliteitsuitdagingen en de rol van het HPO-raamwerk bij het verhogen van zorgkwaliteit. Het benadrukt dat de transformatie naar een hoogpresterende organisatie een doorlopend proces is. Leiderschap, betrokkenheid en een cultuur van continue verbetering zijn essentieel voor succes. Het boek moedigt zorgorganisaties aan om de beschreven strategieën toe te passen en samen te werken aan een toekomstbestendige zorgsector. Een focus op interne organisatiekwaliteit leidt tot betere zorg, meer werkplezier voor medewerkers en een grotere tevredenheid bij cliënten.
André de Waal, Marco Schreurs, Liesbeth ten Have-Schoonhoven
Nawerk
Titel
De vijf kwaliteitsuitdagingen van zorgorganisaties
Auteurs
André de Waal
Marco Schreurs
Liesbeth ten Have-Schoonhoven
Copyright
2025
Uitgeverij
BSL Media & Learning
Elektronisch ISBN
978-90-368-3150-5
Print ISBN
978-90-368-3149-9
DOI
https://doi.org/10.1007/978-90-368-3150-5