Top

TSG - Tijdschrift voor gezondheidswetenschappen

Gepubliceerd in:

01-06-2011

De toeleiding van nabestaanden van personen overleden door suïcide naar familiegerichte nazorg

Een quasi-experimentele studie in Noord-Nederland

Auteurs: Marieke de Groot, Jan Broer

Gepubliceerd in: TSG - Tijdschrift voor gezondheidswetenschappen | Uitgave 5/2011

Samenvatting

Achtergrond: Nabestaanden van personen overleden door suïcide hebben een verhoogde kans op suïcidaal gedrag. Suïcidegedachten vormen een aanwijzing. Familiegerichte cognitieve gedragstherapie (FGT) reduceert gezondheidsrisico’s bij hoogrisico individuen. Procedures om nabestaande families met FGT te bereiken werden geëvalueerd. De vraag was welke procedure leidt tot het gebruik van FGT door nabestaanden met een verhoogd suïciderisico. Methode: Quasi-experimentele implementatiestudie waarin in Noord-Nederland (jaarlijks 180 suïcides) FGT werd aangeboden aan families. Hulpverleners en instanties verspreidden folders en in Groningen (n=70) tevens proactief door de huisarts van de overledene aangeboden en in Friesland (n=60) door de GGD. Uitkomstmaten: aantallen families die FGT accepteerden, symptomen van gecompliceerde rouw, depressie, eenzaamheid, schuldgevoelens en suïcidegedachten van individuele deelnemers. Resultaten: 30/180 families (17%) accepteerden FGT; 14/70 (20%) families uit Groningen waarvan 9/14 (64%) benaderd via de beoogde strategie. In Friesland 11/60 (18%) waarvan 2/11 families (18%) via de beoogde strategie; in Drenthe 5/50 (10%) (χ²=10,5; p=0,005). Drieënzeventig nabestaanden volgden FGT; 66 vulden vragenlijsten in; 38 (55%) kwamen via de huisarts met FGT in contact. Dertien deelnemers (20%) waren suïcidaal. De psychische gezondheid van nabestaanden door de huisarts benaderd was slechter (maar niet significant) dan van overige deelnemers. Conclusie: een foldercampagne en een proactieve benadering door huisartsen leidt het vaakst tot acceptatie van FGT door hoogrisico individuen.

vorige artikel Gemeentelijke intersectorale samenwerking stimuleren: lokale begeleiding bij het ontwikkelen van integraal gezondheidsbeleid

volgende artikel Jongeren en alcohol: doelgroepsegmentatie op waarden en attituden

Statistics of the Netherlands (Centraal Bureau voor de Statistiek). Netherlands Statistics. http://statline.cbs.nl. Geraadpleegd 2 mei 2010.

Mortensen PB, Agerbo E, Erikson T, Qin P, Westergaard-Nielsen N. Psychiatric illness and risk factors for suicide in Denmark. Lancet 2000;355:9–12.PubMedCrossRef

Singh B, Jenkins R. Suicide prevention strategies - an international perspective. Int Rev Psychiatry 2000;12:7–14.CrossRef

Bool M, Blekman J, Jong S de, Ruiter M, Voordouw I. Verminderen van suïcidaliteit. Actualisering van het Advies inzake Suïcide Gezondheidsraad 1986. Utrecht: Trimbos Instuituut, 2007.

Hemert A van, Verwey B, Keijser J de, Kerkhof A. Richtlijn diagnostiek en behandeling van suïcidaal gedrag. Utrecht: Nederlandse Vereniging van Psychiatrie, 2011.

Jordan J. Is suicide bereavement different? A reassessment of the literature. Suicide Life-threatening Behavior 2001;31:91–102.PubMedCrossRef

Hawton K, Heeringen K v. Suicide. Lancet 2009;393:1372–1381.CrossRef

Runeson B, Asberg M. Family history of suicide among suicide victims. Am J Psychiatry 2003;160:1525–1526.PubMedCrossRef

Agerbo E. Risk of suicide and spouses psychiatric illness or suicide: nested case-control study. BMJ 2003;327:1025–1026.PubMedCrossRef

10.

Leo D de, Heller T. Social modeling in the transmission of suicidality. Crisis 2008;29:11–19.PubMed

11.

Qin P, Agerbo E, Mortensen PB. Suicide risk in relation to family history of completed suicide and psychiatric disorders: a nested case-control study based on longitudinal registers. Lancet 2002;360:1126–1130.PubMedCrossRef

12.

McMenamy J, Jordan J, Mitchell A. What do suicide survivors tell us they need? Results of a pilot study. Suicide Life-threatening Behavior 2008;38:375–389.PubMedCrossRef

13.

Cerel J, Campbell F. Suicide survivors seeking mental health services: a preliminary examination of the role of an active postvention model. Suicide Life-threatening Behavior 2008;38: 30–34.PubMedCrossRef

14.

Szanto K, Gildengers A, Mulsant BH, Brown G, Alexopoulos GS, Reynolds-CF III. Identification of suicidal ideation and prevention of suicidal behaviour in the elderly. Drugs Aging 2002; 19:11–24.PubMedCrossRef

15.

Groot MH de, Keijser J de, Neeleman J. Grief shortly after suicide and natural death. A comparative study among spouses and first-degree relatives. Suicide Life-threatening Behavior 2006;36:419–433.

16.

Mitchell AM, Kim Y, Prigerson HG, Mortimer-Stephens M. Complicated grief in survivors of suicide. Crisis 2004;25:12–18.PubMed

17.

Latham AE, Prigerson HG. Suicidality and bereavement: complicated grief as psychiatric disorder presenting greatest risk for suicidality. Suicide Life-threatening Behavior 2004;34:350–362.PubMedCrossRef

18.

Prigerson HG, Horowitz MJ, Jacobs SC, Parkes C, Aslan, Goodkin, et al. Prolonged Grief Disorder: Psychometric Validation of Criteria Proposed for DSM-V and ICD-11. PlosMed 6: e1000121. 2009.

19.

Groot M de, Neeleman J, Meer K van der, Burger H. The effectiveness of family-based cognitive-behavior grief therapy to prevent complicated grief in relatives of suicide victims. The mediating role of suicide ideation. Suicide Life-threatening Behavior 2010;40:425–437.PubMedCrossRef

20.

Genevro JL, Marshall T, Miller T. Report on bereavement and grief research. Death Stud 2004;28:491–575.PubMedCrossRef

21.

Provini C, Everett JR, Pfeffer CR. Adults mourning suicide: selfreported concerns about bereavement, needs for assistance, and help-seeking behavior. Death Stud 2000;24:1–19.PubMedCrossRef

22.

Jordan JR, McMenamy J. Interventions for suicide survivors: a review of the literature. Suicide Life-threatening Behavior 2004;34:337–349.PubMedCrossRef

23.

de Groot MH, van der Meer K, Burger H. A survey of Dutch general practitioners’ attitudes towards help seeking of suicide bereaved relatives. Fam Pract 2009;26:372–375.PubMedCrossRef

24.

Portzky G. Audenaert K, Heeringen K van. Suicide among adolescents. A psychological autopsy study of psychiatric, psychosocial and personality-related risk factors. Soc Psychiatry Psychiatric Epidemiol 2005;40:922–930.CrossRef

25.

Pagura J, Fotti S, Katz L, Sareen J, Swampy Cree Suicide Prevention Team. Help seeking and perceived need for mental health care among individuals in Canada with suicidal behaviors. Psychiatr Serv 2009;60:943–949.PubMedCrossRef

26.

Beck AT. Cognitive therapy and the emotional disorders. New York: International Universities Press, 1976.

27.

Boszormenyi-Nagi I, Spark G. Invisible loyalties: Reciprocity in intergenerational family therapy. New York: Harper & Row, 1973.

28.

Groot M de, Keijser J de. Verlies door Suïcide. Werkboek voor nabestaanden. Kampen: Ten Have, 2005.

29.

Groot M de, Keijser J de. De opvang van nabestaanden na een suïcide. In: Kerkhof A, Luyn B van (red]. Suïcidepreventie in de praktijk.Houten: Bohn Stafleu Van Loghem, 2010.

30.

Groot MH de, Keijser J de, Neeleman J et al. Cognitive behaviour therapy to prevent complicated grief among relatives and spouses bereaved by suicide: cluster randomised controlled trial. BMJ 2007;334:994–996.PubMedCrossRef

31.

Boelen PA, Bout J van den, Keijser J de, Hoijtink H. Reliability and validity of the Dutch version of the inventory of traumatic grief (ITG). Death Stud 2003;27:227–247.PubMedCrossRef

32.

Prigerson H, Maciejewski P, Reynolds C, Bierhals A, Newsom J, Fansiczka A, et al. Inventory of Complicated Grief: a scale to measure maladaptive symptoms of loss. Psychiatry Res 1995; 59:65–79.PubMedCrossRef

33.

Redloff LS. The CESD-D scale; a self-report depression sacale for research in the general population. Appl Psychol Measurement 1977;1:385–401.CrossRef

34.

Paykel E, Myers JK, Lindenthal JJ, Tanner J. Suicidal feelings in the general population: a prevalence study. Br J Psychiatry 1974;124:460–469.PubMedCrossRef

35.

Jong-Gierveld J de, Tilburg TG van. Manual of the Loneliness Scale. Amsterdam: Department of Social Research Methodology, Vrije Universiteit, 1999.

36.

Stroebe MS, Hansson RO, Schut H, Stroebe W. Handbook of bereavement research and practice. Washington DC: American Psychological Association, 2008.

37.

Grad OT, Zavasnik A. Psychological symptoms of close relatives of suicide victims. Eur J Psychiatry 1999;13:33–39.

38.

Van ’t Erve. Jong geconfronteerd met zelfdoding. Maandblad voor Geestelijke Volksgezondheid 2010:6;524–530.

39.

Wal J van der. The aftermath of suicide: A review of empirical evidence. Omega 1989;20:149–171.

40.

Cleiren MPHD, Diekstra RFW, Kerkhof AJFM, Wal J van der. Mode of death and kinship in bereavement: focusing on “who” rather than “how”. Crisis 1994;15:22–36.PubMed

41.

Bonanno GA, Wortman CB, Lehman DR, Tweed RG, Haring M, Sonnega J, et al. Resilience to loss and chronic grief A prospective study from preloss to 18 months postloss. J Pers Soc Psychol 2002;83:1150–64.PubMedCrossRef

42.

Groot M de. Bereaved by suicide. Family-based cognitivebehavior therapy to prevent adverse health consequences among first-degree relatives and spouses. Universieit Groningen, 2008.

43.

Hermans M, Wetten H van, Sinnema H. Kwaliteitsdocument Ketenzorg. Utrecht: Trimbos Instituut, 2010.

44.

Rudd M, Joiner T, Rajab M. Help negation after acute suicidal crisis. J Consul Clin Psychol 1995;63:499–503.CrossRef

45.

Barrett TW, Scott TB, Dyregrov K, Nordanger D, Dyregrov A. Suicide bereavement and recovery patterns compared with nonsuicide bereavement patterns. Suicide Life-Threatening Behavior 1990;20:1–15.PubMed

46.

Neria Y, Gross R, Litz B, Maguen S, Insel B, Seirmarco G, et al. Prevalence and Psychological Correlates of Complicated Grief Among Bereaved Adults 2.5–3.5 Years After September 11th Attacks. J Traumatic Stress 2007;20:251–262.CrossRef

47.

Isaac M, Elias B, Katz L, Belik S, Deane F, Enns M, et al. Gatekeeper training as a preventative intervention for suicide: a systematic review. Can J Psychiatry 2009;54:260–268.PubMed

48.

Marquet R, Bartelds A, Kerkhof A, Schellevis F, Zee J van der. The epidemiology of suicide and attempted suicide in Dutch general practice 1983–2003. BMC Family Practice 2005;6:45.PubMedCrossRef

Titel: De toeleiding van nabestaanden van personen overleden door suïcide naar familiegerichte nazorg
Een quasi-experimentele studie in Noord-Nederland
Auteurs: Marieke de Groot
Jan Broer
Publicatiedatum: 01-06-2011
Uitgeverij: Bohn Stafleu van Loghum
Gepubliceerd in: TSG - Tijdschrift voor gezondheidswetenschappen / Uitgave 5/2011
Print ISSN: 1388-7491
Elektronisch ISSN: 1876-8776
DOI: https://doi.org/10.1007/s12508-011-0090-5

Bohn Stafleu van Loghum

Deel dit onderdeel of sectie (kopieer de link)

Samenvatting

Log in om toegang te krijgen

Andere artikelen Uitgave 5/2011

Autonomy versus Public Health?

Jongeren en alcohol: een volwassen probleem?!

Goedgeïnformeerd beslissen over screening

Nieuw vaccin, nieuwe keuzes

Snacks en frisdrank op de middelbare school

Gezondheidsbevordering door nudgen: ongeoorloofde inmenging in iemands keuzevrijheid?