De stem van de cliënt centraal stellen: gedeelde besluitvorming met individuele cliënten en gezinnen met een laag inkomen

Er is op dit moment veel belangstelling voor de collaboratieve praktijk, maar toch is er nog maar weinig onderzoek gedaan naar de manier waarop therapeuten de samenwerking met cliënten kunnen verbeteren. In dit onderzoek wordt gebruik gemaakt van verbatim transcripten van psychotherapiesessies, ter illustratie van therapeutische communicatievormen waarin het centraal stellen van de stem van de cliënt met een sociaaleconomisch kansarme achtergrond gefaciliteerd of belemmerd wordt. We hebben vier voorbeeldcasussen geselecteerd uit een grote interventietrial voor het verbeteren van de vaardigheden van gedeelde besluitvorming (SDM) van therapeuten die werken met cliënten met een laag inkomen. We hebben voor deze casussen gekozen omdat hierin duidelijk de verschillende maten waarin de therapeuten erin slagen SDM te bevorderen naar voren komen. De formuleringen van de therapeuten zijn in vijf aparte communicatieve praktijken gegroepeerd, waarin de stem van de cliënt centraal of juist minder centraal wordt gesteld. De communicatiepraktijken zijn bekeken door de lens van collaboratieve benaderingen in de gezinstherapie. Uit de analyse blijkt dat de kruisbestuiving tussen SDM en gezinsgeoriënteerde collaboratieve en kritische benaderingen veelbelovend is voor het verhelderen en verbeteren van de moeilijke weg van therapeutgeleide naar cliëntgeleide interacties. Daarbij is belangrijk dat er rekening gehouden wordt met relationele intersectionaliteit bij cliënten en gezinnen die wellicht niet het gevoel hebben dat zij hun verwachtingen kunnen uitspreken of dat zij vragen kunnen stellen tijdens een gesprek met een autoriteitsfiguur.