Top

Gepubliceerd in:

01-10-2006 | Artikelen

De rol van het cerebellum bij emotie en depressie

Auteur: Dr. Dennis Schutter

Gepubliceerd in: Neuropraxis | Uitgave 5/2006

Abstract

Het vermoeden uit de jaren vijftig van de vorige eeuw dat het cerebellum betrokken is bij emotie en emotionele stoornissen werd in de jaren zeventig bevestigd middels intracraniële elektrische stimulatie van het cerebellum. Al is de rol van het cerebellum in relatie tot emotie en emotionele stoornissen tot op de dag van vandaag nog onvoldoende in kaart gebracht, er zijn steeds meer aanwijzingen dat het cerebellum betrokken is bij het reguleren van emoties en dat verstoringen in deze regulatiefunctie kunnen leiden tot vormen van psychopathologie, zoals depressie. Recentelijk onderzoek met behulp van transcraniële magnetische stimulatie ondersteunt deze hypothesen en biedt aanknopingspunten voor een alternatieve behandeling van depressie.

vorige artikel Botox voor het brein: de ethiek van psychofarmacologische enhancement

volgende artikel Ontoerekeningsvatbaarheid: een achterhaalde notie?

Albert, T.J., Dempsey, C.W. & Sorenson, C.A. (1985). Anterior cerebellar vermal stimulation: effect on behavior and basal forebrain neurochemistry in rat. Biol Psychiatry 20, 1267-76.

American Psychiatric Association (2000). Diagnostic and statistical manual of mental disorders, 4 ^th edition, text revision. Washington, DC: American Psychiatric Association.

Anderson, C.M., Maas, L.C., Frederick, B., Bendor, J.T., Spencer, T.J., Livni, E., Lukas, S.E., Fischman, A.J., Madras, B.K., Renshaw, P.F. & Kaufman, M.J. (2006). Cerebellar vermis involvement in cocaine-related behaviors. Neuropsychopharmacology 631, 1318-26.

Avery, D.H., Holtzheimer, P.E. 3rd, Fawaz, W., Russo, J.,Neumaier, J., Dunner, D.L., Haynor, D.R., Claypoole, K.H., Wajdik, C. & Roy-Byrne, P. (2006). A controlled study of repetitive transcranial magnetic stimulation in medication-resistant major depression. Biol Psychiatry 59, 187-94.

Berman, A.J., Berman, D. & Prescott, J.W. (1978). The effect of cerebellar lesion on emotion behavior in the rhesus monkey. In: Cooper, I.S., Riklan, M., Snider, R.S. (eds), The cerebellum, epilepsy and behaviour. New York: Plenum Press, 277-84.

Beyer, J.L. & Krishnan, K.R. (2002). Volumetric brain imaging findings in mood disorders. Bipolar Disord 4, 89-104.

Burt, T., Lisanby, S.H. & Sackeim, H.A. (2002). Neuropsychiatric applications of transcranial magnetic stimulation: a meta analysis. Int J Neuropsychopharmacol 5, 73-103.

Ciesielski, K.T., Harris, R.J., Hart, B.L. & Pabst, H.F. (1997). Cerebellar hypoplasia and frontal lobe cognitive deficits in disorders of early childhood. Neuropsychologia 35, 643-55.

Cooper, I.S., Riklan, M., Amin, I., Waltz, J.M. & Cullinan, T. (1976). Chronic cerebellar stimulation in cerebral palsy. Neurology 26, 744-53.

Fitzgerald, P.B., Benitez, J., de Castella, A., Daskalakis, Z.J., Brown, T.L. & Kulkarni, J. (2006). A randomized, controlled trial of sequential bilateral repetitive transcranial magnetic stimulation for treatment-resistant depression. Am J Psychiatry 163, 88-94.

George, M.S., Lisanby, S.H. & Sackeim, H.A. (1999). Transcranial magnetic stimulation: applications in neuropsychiatry. Arch Gen Psychiatry 56, 300-11.

Heath, RG. (1977). Modulation of emotion with a brain pacemaker: treatment for intractable psychiatric illness. J Nerv Ment Dis 165, 300-17.

Heath, R.G., Dempsey, C.W., Fontana, C.J. & Myers, W.A. (1978). Cerebellar stimulation: effects on septal region, hippocampus and amygdala of cats and rats. Biol Psychiatry 13, 501-29.

Heath, R.G, Franklin, D.E. & Shraberg, D. (1979). Gross pathology of the cerebellum in patients diagnosed and treated as functional psychiatric disorders. J Nerv Ment Dis 167, 585-92.

Heath, R.G., Franklin, D.E., Walker, C.F. & Keating, J.W. Jr. (1982). Cerebellar vermal atrophy in psychiatric patients. Biol Psychiatry 17, 569-83.

Hoflich, G., Kasper, S., Hufnagel, A., Ruhrmann, S. & Moller, H.J. (1993). Application of transcranial magnetic stimulation in treatment of drug-resistant major depression: a report of two cases. Hum Psychopharmacol 8, 361-5.

Ichimiya, T., Okubo, Y., Suhara, T. & Sudo, Y. (2001). Reduced volume of the cerebellar vermis in neuroleptic-naive schizophrenia. Biol Psychiatry 49, 20-7.

James, A.C., James, S., Smith, D.M. & Javaloyes, A. (2004). Cerebellar, prefrontal cortex, and thalamic volumes over two time points in adolescent-onset schizophrenia. Am J Psychiatry 161, 1023-9.

Kandel, E.R., Schwartz, J.H. & Jessel, T.M. (2000). Principles of neural science, 4 ^th edition. New York: McGraw-Hill.

Leroi, I., O'Hearn, E., Marsh, L., Lyketsos, C.G., Rosenblatt, A., Ross, C.A., Brandt, J. & Margolis, R.L.(2002). Psychopathology in patients with degenerative cerebellar diseases: a comparison to Huntington's disease. Am J Psychiatry159, 1306-14.

Loeber, R.T., Cintron, C.M. & Yurgelun-Todd, D.A. (2001). Morphometry of individual cerebellar lobules in schizophrenia. Am J Psychiatry 158, 952-4.

Nestler, E.J. & Carlezon, W.A. Jr. (in druk). The mesolimbic dopamine reward circuit in depression. Biol Psychiatry.

O'Hearn, E. & Molliver, M.E. (2001). Organizational principles and microcircuitry of the cerebellum. Int Rev Psychiatry 13, 232-46.

Okugawa, G., Sedvall, G.C. & Agartz, I. (2003). Smaller cerebellar vermis but not hemisphere volumes in patients with chronic schizophrenia. Am J Psychiatry 160, 1614-7.

Pascual-Leone, A., Tarazona, F., Keenan, J., Tormos, J.M., Hamilton, R. & Catala, M.D. (1999). Transcranial magnetic stimulation and neuroplasticity. Neuropsychologia 37, 207-17.

Schmahmann, J.D. & Sherman, J.C. (1998). The cerebellar cognitive affective syndrome. Brain 121, 561-9.

Snider, R.S., Maiti, A.& Snider, S.R. (1976). Cerebellar pathways to ventral midbrain and nigra. Exp Neurol 53, 714-28.

Schmahmann, J.D. (2004). Disorders of the cerebellum: ataxia, dysmetria of thought, and the cerebellar cognitive affective syndrome. J Neuropsychiatry Clin Neurosci 16, 367-78.

Schutter, D.J.L.G., van Honk, J., Peper, J.S. & de Haan, E.H.F. (2002). Principes en toepassingen van transcraniale magnetische stimulatie in de klinische neurowetenschappen. Neuropraxis 6, 8-12.

Schutter, D.J.L.G., van Honk, J., D'Alfonso, A.A.L., Peper, J.S. & Panksepp, J. (2003). High frequency rtms over the medial cerebellum induces a shift in the prefrontal gamma spectrum: A pilot study in humans. Neurosci Lett 336, 73-6.

Schutter, D.J.L.G., van Honk, J. (2005a). A framework for targeting alternative brain regions by repetitive transcranial magnetic stimulation (rtms) in the treatment of depression. J Psychiatry Neurosci 30, 91-7.

Schutter, D.J.L.G. & van Honk, J. (2005b). Cerebellum on the rise in human emotion. Cerebellum 4, 290-4.

Schutter, D.J.L.G. (2006a). Is er een grote rol voor de kleine hersenen in de psychiatrie? Tijdschr Psychiatrie 48, 313-7.

Schutter, D.J.L.G. (2006b). Magnetische cerebellum stimulatie in onderzoek naar emotie en psychopathologie. Patient Care 5, 81-5.

Schutter, D.J.L.G. & van Honk, J. (in druk). An Electrophysiological link between the cerebellum, cognition and emotion: Frontal theta eeg activity to single pulse cerebellar tms. Neuroimage.

Soares, J.C. & Mann, J.J. (1997). The anatomy of mood disorders-review of structural neuroimaging studies. Biol Psychiatry 41, 86-106.

Speer, A.M., Kimbrell, T.A., Wassermann, E.M., D Repella, J., Willis, M.W., Herscovitch, P. & Post, R.M. (2000). Opposite effects of high and low frequency rtms on regional brain activity in depressed patients. Biol Psychiatry 48, 1133-41.

Van den Broek, W.W., Leentjens, A.F.G., van Vliet, I.M. & Verwey, B. (2005). Handboek Electroconvulsietherapie. Assen: Koninklijke Van Gorcum.

Weissman, M.M., Bland, R.C., Canino, G.J., Faravelli, C.,Greenwald, S., Hwu, H.G., Joyce, P.R., Karam, E.G., Lee, C.K., Lellouch, J., Lepine, J.P., Newman, S.C., Rubio-Stipec, M., Wells, J.E., Wickramaratne, P.J., Wittchen, H. & Yeh, E.K. (2001). Cross-national epidemiology of major depression and bipolar disorder. jama 276, 293-9.

Zangen, A., Roth, Y., Voller, B. & Hallett, M. (2005). Transcranial magnetic stimulation of deep brain regions: evidence for efficacy of the H-coil. Clin Neurophysiol 116, 775-9.

Titel: De rol van het cerebellum bij emotie en depressie
Auteur: Dr. Dennis Schutter
Publicatiedatum: 01-10-2006
Uitgeverij: Bohn Stafleu van Loghum
Gepubliceerd in: Neuropraxis / Uitgave 5/2006
Print ISSN: 1387-5817
Elektronisch ISSN: 1876-5785
DOI: https://doi.org/10.1007/BF03079098

Bohn Stafleu van Loghum

Deel dit onderdeel of sectie (kopieer de link)

Abstract

Log in om toegang te krijgen

Andere artikelen Uitgave 5/2006

Ontoerekeningsvatbaarheid: een achterhaalde notie?

Het denken van de neuroloog

Meer nieuwe neuronen in het volwassen brein door hersengymnastiek of door lichamelijke activiteit?

Botox voor het brein: de ethiek van psychofarmacologische enhancement

Signalement

Woorden vooraf